Çift Asteroit Yönlendirme Testi

Çift Asteroit Yönlendirme Testi
(DART)
	Bir sanatçının, Dimorphos ile çarpışmadan hemen önce DART sondasını tasviri
İsimler	DART
Görev türü	Gezegensel savunma görevi
Uygulayıcı	NASA / APL
SATCAT no.	49497
Web sitesi	dart.jhuapl.edu/Mission;
Görev süresi	10 ay, 1 gün
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracı	DART çarpma aracı; LICIACube CubeSat;
Üretici	Johns Hopkins Üniversitesi; Uygulamalı Fizik Laboratuvarı
Fırlatma ağırlığı	DART: 610 kg (1.340 lb); LICIACube: 14 kg (31 lb);
Boyutlar	DART: 1,8 × 1,9 × 2,6 m (5 ft 11 in × 6 ft 3 in × 8 ft 6 in); ROSA: 8,5 × 2,4 m (27,9 × 7,9 ft) (her biri);
Güç	6,6 kW
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi	24 Kasım 2021, 06:21:02 UTC
Roket	Falcon 9 Block 5, B1063.3
Fırlatma yeri	Vandenberg, SLC-4E
Üstlenici	SpaceX
Dimorphos ile çarpışma
Çarpma tarihi	26 Eylül 2022, 23:14 UTC
Didymos sistemi uçuşu
Uzay aracı bileşeni	LICIACube (DART'tan sevkedilen)
En yakın yaklaşım	26 Eylül 2022, ~23:17 UTC
Mesafe	56,7 km (35,2 mi)
Aletler
	Optik navigasyon için Didymos Reconnaissance ve Asteroid Camera (DRACO)
	; DART görev peçi Güneş Sistemi Keşif programı Europa Clipper →

Çift Asteroit Yönlendirme Testi (İngilizce: Double Asteroid Redirection Test (DART)), NASA'nın Dünya'ya yakın cisimlere karşı gezegen savunması yöntemini test etmeyi amaçladığı bir uzay göreviydi.^[4]^[5] Bu görev, bir uzay aracının bir asteroitle kafa kafaya çarpıştığında momentum aktarımı etkisinin asteroidi ne kadar saptırdığını değerlendirmek için tasarlandı.^[6] Seçilen hedef asteroit olan Dimorphos, Didymos asteroidinin uydusudur ve her iki asteroit de Dünya'ya bir çarpma tehdidi oluşturmamaktadır. 24 Kasım 2021'de Dünya'dan fırlatılan DART uzay aracı, 26 Eylül 2022 23:14 UTC'de Dimorphos'a başarılı bir şekilde çarptı ve yörüngesini 32 dakika kısalttı. Bu, önceden belirlenen başarı eşiği olan 73 saniyeden çok daha fazlaydı.^[7]^[8]^[9] DART'ın Dimorphos'u yönlendirmedeki başarısı çarpışmanın kendisinden çok, dışarı fırlatılan enkazın geri tepmesiyle ilişkili olan momentum aktarımı sayesinde oldu.^[10]

DART, NASA ve Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarı arasındaki bir ortak proje olarak gerçekleştirilmiştir. Proje, Marshall Uzay Uçuş Merkezi'ndeki Gezegen Görevleri Program Ofisi tarafından yönetilen NASA'nın Gezegensel Savunma Koordinasyon Ofisi tarafından finanse edildi ve birkaç NASA laboratuvarı ve ofisi teknik destek sağladı. İtalya Uzay Ajansı, çarpışma olayını fotoğraflayan LICIACube adlı bir CubeSat ile katkıda bulunmuş, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) gibi diğer uluslararası ortaklar ilgili veya sonraki projelere katkıda bulunmaktadır.^[11]

Görev geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), asteroit saptırma stratejilerini test etmek için başlangıçta ayrı planlarla başladılar, fakat 2015 yılında iki ayrı uzay aracının sinerji içinde çalışacağı AIDA (Asteroid Impact and Deflection Assessment) adlı bir işbirliği projesini başlattılar.^[12]^[13]^[14] Bu öneriye göre, Avrupa uzay aracı AIM Aralık 2020'de, DART ise Temmuz 2021'de fırlatılacaktı. AIM, daha büyük olan asteroidin yörüngesinde onun ve uydusunun bileşimini incelemek için kullanılacaktı. DART daha sonra 26 Eylül 2022'de Dünya'ya yakın bir yaklaşım sırasında asteroidin uydusuna kinetik biçimde çarpacaktı.^[13]

AIM yörünge aracı iptal edildi, yerini DART çarpışmasından dört yıl sonra asteroidi gözlemlemeye başlaması planlanan Hera aldı. Bu nedenle DART çarpışmasının canlı olarak izlenmesi, yer tabanlı teleskoplar ve radarlarla gerçekleştirilmek zorunda kaldı.^[14]^[15]

Haziran 2017'de NASA, konsept geliştirme aşamasından ön tasarım aşamasına geçişi onayladı^[16] ve Ağustos 2018'de görevin nihai tasarım ve montaj aşamasına başlandı.^[17] 11 Nisan 2019 tarihinde, DART'ın fırlatılmasında SpaceX Falcon 9 roketinin kullanılacağı NASA tarafından duyuruldu.^[18]

Küçük güneş sistemi cismine uydu çarptırılması daha önce zaten gerçekleştirilmişti. NASA'nın 372 kg (820 lb) ağırlığındaki Deep Impact uzay sondasının çarpma aygıtı, bir kuyruklu yıldızın yapısı ve bileşimini analiz etmek için farklı bir amaçla kullanılmıştı. Deep Impact çarpma anında 4,8 ton TNT'ye eşdeğer 19 gigajoule enerji yaymış^[19] ve 150 m (490 ft) genişliğinde bir krater oluşturmuştu.^[20]