Çerkez Ethem

Çerkez Ethem
Çerkez Ethem;
Doğum	y. 1886; Bandırma, Hüdavendigâr Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	1948 (61–62 yaşlarında); Amman, Ürdün
Defin yeri	Habjouka Mezarlığı, El-Misdar, Amman, Ürdün
Etnik köken	Çerkes
Eğitim	Bakırköy Süvari Küçük Zabit Mektebi
Tanınma nedeni	Kuvâ-yi Milliye birliklerine komutanlık ederek Yunan güçlerine karşı zafer sağlaması.; TBMM'ye karşı ayaklanmaları bastırması. Çerkez Ethem İsyanı
Boy	2,00 m [kaynak belirtilmeli]
Din	İslam
Aile	Pşevu Ali Bey (babası)

Çerkez Ethem (c. 1886, Bandırma – 21 Eylül 1948, Amman), Çerkes asıllı Osmanlı askeri. Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye birliklerinde komutanlık yapmıştır. Kuvâ-yi Seyyâre'nin kurucusu ve lideridir.^[1]

Bandırma'nın bir köyü olan Emreköy'e yerleşmiş Çerkeslerin Şapsığ boyundan, Ali Bey'in beş oğlunun en küçüğüydü.^[1] Ağabeyleri, İlyas ve Nuri beyler Rum eşkıyalarıyla çarpışırken ölmüşler, Reşit ve Tevfik de 1901 ve 1902 yıllarında Harbiye'yi bitirerek subay çıkmışlardı. Reşit Bey çeşitli cephelerde çarpıştı, Son Osmanlı Meclis-i Mebusan'ına Saruhan (şimdiki Manisa) Mebusu olarak katıldı, oradan Birinci TBMM'ye geçti.

Çerkes Ethem, evden kaçarak Bakırköy Süvari Küçük Zabit Mektebine girdi. Balkan Savaşı'nda Bulgar cephesinde yaralandı. Kıdem zammı ve madalya aldı. I. Dünya Savaşı'nda Kuşçubaşı Eşref'in yönettiği Teşkilat-ı Mahsusa ile birlikte İran, Afganistan ve Irak'a yapılan akınlara katıldı. Yaralanarak savaş sonunda köyüne çekildi. 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir'in işgali üzerine, vatan savunmasına başlamak için vurucu güç olarak Kuva-yi Seyyare'yi kurdu ve "Umum Kuvâ-yi Milliye Komutanı" ve Ankara'daki 20. Kolordu Komutanı olan Ali Fuat Paşa ile istişare ederek İngiliz ve Yunan birliklerinin ilerlemesine karşı gerilla operasyonları düzenledi.

Düzenli ordu kurulana dek TBMM'ye karşı girişilen ayaklanmaları bastırdı. Anzavur Ayaklanması, Çopur Musa Ayaklanması ile Gerede ve Yozgat isyanlarını bastıran Çerkes Ethem'in isyancıları yargılamadan derhâl infaz etmesi TBMM üyeleri tarafından onaylanmıyordu.

1920 yılının sonunda 20. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa ile birlikte Gediz Muharebeleri'ne katıldı. Birinci TBMM'nin düzenli ordusuna katılmamak için isyan etti. Kuvvetleri dağıtılıp isyan bastırıldıktan sonra kaçarak Yunanistan kuvvetlerine sığındı.^[2]^[3] Savaştan sonra Ürdün'e geçti ve 21 Eylül 1948 tarihinde Ürdün'ün başkenti Amman'da öldü.^[4] Ölümünün ardından bir Çerkes mezarlığına gömüldü.^[5]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Ethem, Çerkez (Mart 2014). Hatıralarım (Çerkes trajedisinin 150. yılında). Bizim Kitaplar Yayinevi. ISBN 9786055476465. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
^ Atay, Falih Rıfkı (2004). Çankaya : Atatürkʼün doğumundan ölümüne kadar. İstanbul: Pozitif. ISBN 975-6461-05-5. OCLC 62321301.
^ Ortaylı, İlber (2018). Gazi Mustafa Kemal Atatürk. 4. baskı. İstanbul. s. 187. ISBN 978-975-2430-33-4. OCLC 1023435515.
^ "Çerkez Ethem isyanı!". Habertürk. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
^ "Çerkes Ethem'in naaşı Türkiye'ye getiriliyor! Gündem Haberi | GÜNEŞ". gunes.com. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[My_Memoirs-1] Ethem, Çerkez (Mart 2014). Hatıralarım (Çerkes trajedisinin 150. yılında). Bizim Kitaplar Yayinevi. ISBN 9786055476465. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[2] Atay, Falih Rıfkı (2004). Çankaya : Atatürkʼün doğumundan ölümüne kadar. İstanbul: Pozitif. ISBN 975-6461-05-5. OCLC 62321301.

[3] Ortaylı, İlber (2018). Gazi Mustafa Kemal Atatürk. 4. baskı. İstanbul. s. 187. ISBN 978-975-2430-33-4. OCLC 1023435515.

[4] "Çerkez Ethem isyanı!". Habertürk. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[5] "Çerkes Ethem'in naaşı Türkiye'ye getiriliyor! Gündem Haberi | GÜNEŞ". gunes.com. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Çerkes Ethem nedir?, Çerkes Ethem anlamı nedir?, Çerkes Ethem ne demektir?

Çerkes Ethem nedir?, Çerkes Ethem anlamı nedir?, Çerkes Ethem ne demektir?

Çerkez Ethem

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]