Çamyazı, Posof

Çamyazı
Çamyazı
Köy
	; Ardahan'ın konumu
	Çamyazı Çamyazı'nın Ardahan'daki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Ardahan
İlçe	Posof
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
Rakım	2052 m
Nüfus (2022)
• Toplam	71
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0478
İl plaka kodu	75
Posta kodu	75800

Çamyazı, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Çamyazı köyünün eski adı, Ohteli'dir. Gürcüce kaynaklarda da Ohteli (ოხთელი) biçiminde geçer.^[3] Osmanlı idaresi, 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı defterde bu yerleşmeyi Ohtol / Ohtul (اوختول) biçiminde kaydetmiştir. Bununla birlikte bu defteri yayımlayan Gürcü Türkolog Sergi Cikia, Osmanlı memurunun köyün adını yanlış yazdığını belirtmiştir.^[4] 93 Harbi'nin ardından Ardahan bölgesine hakim olan Ruslar ise, köyü adını Ohtel (Охтел) olarak kaydetmiştir.^[5] 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde köyün adı Ohtil / Ohtel (اوخطیل) olarak geçer.^[6]

Ohteli, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Samtshe'de yer alır. Osmanlılar köyü, birleşik Gürcistan Krallığı'nın ardından bu bölgeye hakim olan Samtshe Atabeyliği'nden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Ohteli, Gürcistan Vilayeti içinde, Poshov livasının Kuzay nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte köyde 22 hane (yaklaşık 110 kişi) yaşıyordu. Her hane, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı. Hane reisleri Romanoz, Rubena, İvane, Rostevan, Mahara, Basila, Revaz, Vardzel, Matsatsa gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu, yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, koyun besleniyordu.^[7]

Ohteli, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Poshov kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Sakire nahiyesinin (маркяз: merkez) sekiz köyünden biriydi. 1886 yılında köyün nüfusu 85 kişiden oluşuyordu. Rus idaresinde Ohteli'nin köyünün nüfusu, 1896’da 110 kişiye, 1906’da da 137 kişiye yükselmişti. Bu tespitlerde nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.^[5]^[8] Bununla birlikte, Birinci Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, Ohteli'de 14 hanede 150 Müslüman Gürcünün yaşadığını yazmıştır.^[9]

Ohteli, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmetinin Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Ohteli köyü Türkiye'ye bırakıldı.^[10]

Ohteli, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Gürcüce yazılışına yakın biçimde Ohtil / Ohtel (اوخطیل) adıyla kaydedilmiştir. Bu sırada Ohteli, Kars vilayetinin Poshof kazasının Merkez nahiyesine bağlıydı.^[6] 1935 genel nüfus sayımıda "Ohtel" olarak yazılmış olan Ohteli, aynı idari konuma sahipti ve köyde 207 kişi yaşıyordu.^[11] Türkçe kaynaklarda farklı biçimlerde yazılmış olan Ohteli adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çamyazı olarak değiştirilmiştir.^[12] Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte resmî kayıtlarda "Çamyazı (Ohtel)" biçiminde bir süre daha kullanılmıştır.^[13]

Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, 1917 yılında Ohteli'de sağlam bir kilisenin varlığından söz etmiş, duvar resimlerinin izlerinin de göründüğünü belirtmiştir.^[9] Bir köy kilisesi olduğu bilinen Ohteli Kilisesi, sonraki dönemde tamamen ortadan kaldırılmıştır.^[14]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Çamyazı köyü, Ardahan il merkezine 84 km, Posof ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.^[15]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022	71^[2]
2021	69^[2]
2020	78^[2]
2019	74^[2]
2018	73^[2]
2017	64^[2]
2016	65^[2]
2015	72^[2]
2014	72^[2]
2013	82^[2]
2012	88^[2]
2011	91^[2]
2010	93^[2]
2009	93^[2]
2008	100^[2]
2007	112^[2]
2000	112^[15]
1990	247^[16]
1985	307^[17]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Camyazi, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q "Ardahan Posof Çamyazı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 187 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 457". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
^ ^a ^b ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
^ ^a ^b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.
^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 322; II. cilt (1941), s. 314; III. cilt (1958), s. 457". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.
^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, ISBN 9786052100271.
^ ^a ^b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.
^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 296" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.
^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 735". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.
^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.
^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 230, ISBN 9789941478178.
^ ^a ^b "Çamyazı Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Çamyazı, Posof için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft

[FALL-1] "Camyazi, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.

[NN-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q "Ardahan Posof Çamyazı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.

[3] 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 187 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5

[4] "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 457". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.

[Poshov_kazası_1886_Yılı_Rusça-5] ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça)". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.

[hdl.handle.net-6] Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 761.

[7] "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 322; II. cilt (1941), s. 314; III. cilt (1958), s. 457". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.

[8] Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, ISBN 9786052100271.

[dspace.nplg.gov.ge-9] "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde", Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı 220". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.

[10] Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.

[11] "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 296" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.

[12] "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 735". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.

[13] "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2021.

[14] Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 230, ISBN 9789941478178.

[YER-15] "Çamyazı Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.

[TÜİK1990-16] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.

[TÜİK1985-17] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[2]

[16]

[17]

Çamyazı, Posof nedir?, Çamyazı, Posof anlamı nedir?, Çamyazı, Posof ne demektir?