Arkebüz

Arkebüz Nedir?
Arkebüz Ne demek?
Arkebüz Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız.
Arkebüz İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Arkebüz
Arkebüz Kelimesinin Anlamı? Arkebüz Ne Demek?
Arkebüz Ne Demektir? Arkebüz Analizi?
Arkebüz
Arkebüz Anlamı Nedir? Arkebüz Ne Demektir?
Arkebüz Açıklaması Nedir? Arkebüz Cevabı Nedir?
Arkebüz Kelimesinin Anlamı?
Arkebüz
Arkebüz Kelimesinin Anlamı Nedir? Arkebüz Kelimesinin Anlamı Ne demek?
Arkebüz Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Arkebüz Nedir?

Arkebüz

49 dil

• Alemannisch
• العربية
• Asturianu
• Беларуская
• Български
• বাংলা
• Brezhoneg
• Català
• Čeština
• Dansk
• Deutsch
• Ελληνικά
• English
• Esperanto
• Español
• Eesti
• Euskara
• فارسی
• Suomi
• Français
• Frysk
• Gaeilge
• Galego
• עברית
• Hrvatski
• Bahasa Indonesia
• Ido
• İtaliano
• 日本語
• 한국어
• Latina
• Македонски
• Bahasa Melayu
• Nederlands
• Norsk nynorsk
• Norsk bokmål
• Picard
• Polski
• Português
• Română
• Русский
• Srpskohrvatski / српскохрватски
• Slovenščina
• Српски / srpski
• Svenska
• தமிழ்
• ไทย
• Українська
• 中文

Bağlantıları değiştir

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Arkebüz
Çeşidi	Tüfek
Hizmet geçmişi
Kullanıcılar	Avrupa Orduları Japonya
Kullanıldığı savaşlar	İtalya Savaşları Yeni Dünyanın fethi Seksen Yıl Savaşı Nagashino Muharebesi
Üretim tarihi
Tasarımcı	Bilinmiyor
Üretici	Çok çeşitli
Özellikler
Namlu uzunluğu	Değişken
Azami menzil	Değişken

Arkebüz, (Hollandaca: haakbus, Almanca: hakenbüchse) 15 ila 17. yüzyıllar arasında kullanılan namludan doldurulan bir tüfek türüdür. Ateşli silahın adı Almanca hakenbüchse kelimesinden türetilerek diğer dillere farklı şekillerde geçmiştir.^[1] Öncülü olan küçük toplardan farkı çakmaklı/fitilli olmasıdır. Ardılı olan tüfekler gibi yivsizdir.

Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Düşük hızlı bir ateşli silah olan arkebüz, zırhlı düşman birliklerine karşı kullanılırdı. Zırh özellikle 1400 yılından 17. yüzyılın ortasına kadar Avrupa’da standart asker kıyafetine dâhildi. Kaliteli zırhlar uzak mesafeden ateşlenen arkebüz mermilerini durdurabilirdi.^[2] Buna rağmen yakın mesafeden ağır süvari zırhlarını bile delebilirdi. Bu yüzden ateşli silah teknolojisi geliştikçe piyade askerlerinin kuşandığı zırhlar da zamanla ortadan kalkacaktır.

Askerî anlamda arkebüzün ateş gücü, dönemsel ordulara büyük avantaj verse de arkebüzün etkisini artıran gelişme Hollanda ve Japonya askerî birliklerinin mükemmelleştirdiği salvo ateşidir. Salvo ateşi taktiği sayesinde bir sıra oluşturan askerler sırayla düşmana cepheden ateş edip yerlerini arkadaki sıraya bırakacak şekilde dizilirler. Arka arkaya sıralanan askerlerin birbirlerinin ardından ateş etmesi taktiği ilk kez Aelian Tacticus tarafından önerilmiştir. Askerler bu taktiği alışıp atışlarını hızlı ve etkili şekilde yapmaya başlayınca arkebüzlü ordular savaş meydanlarında üstün gelmeye başlamıştır. Bu şekilde önce destek silahı olarak düşünülen arkebüz dönemsel orduların asıl silahı olmaya başlamıştır.^[3]

Arkebüzlerde çarklı çakmağın geliştirilmesiyle ateşleme mekanizmaları daha da kolaylaştı. Bu dönemle arkebüzler yalnızca bir piyade silahı olmaktan çıkarak atlı askerlerin de kullanabildiği bir tabancaya dönüştü.

Mekanizması[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkebüz çakmak mekanizmasıyla ateşlenir. Öncüllerine göre daha uzun bir namluya sahiptir. 16. yüzyılla beraber ateşleme sistemi gelişmeye başlar. Bazı örneklerdeki genişletilmiş namlu ağzı, doldurmayı kolaylaştırmak için yapılmıştır. Tüm arkebüzler el yapımı olduğu için ve yaygın şekilde üretildiği için standart bir örnek bulunmamaktadır.

Arkebüzün tetik mekanizması arbaletin tetik mekanizmasını andırır. Tetiğin çekilmesiyle beraber ateşleyici ileri sürülerek barutun alev alması ve silahın ateşlenmesi sağlanır. 16. yüzyılla beraber daha küçük ve hassas tetik yapısı geliştirilmeye başlanır. Fransız yapımı arkebüzlerde eski tarz tetikler 17. yüzyıla kadar geçerli olacaktır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Macaristan[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir arada çok sayıda arkebüzün ilk kullanımı Macaristan kralı Hunyadi Mátyás döneminde olur.^[4] Macaristan’daki Kara Ordu bünyesindeki piyade askerlerinde her dört askerden birinde arkebüz bulunuyordu. Ancak kral Mátyás, savaş alanında arkebüzün yavaşlığından ötürü kalkan taşıyan askerleri tercih etmiştir. Arkebüzcüler kargılarla korundukları şekilde savaş alanında yerleştirildiklerinde ağır süvarilere ve piyadelere karşı çok başarılı olmuştur.^[5] Bu şekilde savaşılan ve ateşli silahların doğrudan sonuca etki ettiği ilk muharebe 1503 yılındaki Cerignola Muharebesi olmuştur.^[6]

Rusya[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkebüz 16. yüzyılın başlarında Rusya’ya geldiğinde arkebüz kullanan askerlere pishchal'niki denirdi. Moskova Knezliği 1510 yılında Pskov’un, daha sonra 1512 yılında Smolensk’in alınmasında arkebüzcüler çok faydalı olsalar da çok pahalı birlikler olduklarından savaş sonrası terhis edilirlerdi. Rusya Çarlığı 1545 yılında muharebeye sürdüğü süvari arkebüzcülerle tarihte bir yeniliği başlatmıştır. Rus topraklarında arkebüzcüler barış zamanında el üstünde tutulmaya başlanarak toprak sahibi olmaları ve ticaret yapmalarında kolaylıklar sağlanmıştır.^[7]

İspanya[değiştir | kaynağı değiştir]

16. yüzyıl İtalya Savaşları sırasında arkebüz yoğun olarak kullanılır. Portekiz ve İspanyol Konkistadorlar Yeni Dünya’nın fethinde arkebüzü kullanmıştır. Meksika’yı fetheden Hernan Cortes ordusunda arkebüzlerin bulunduğu bilinmektedir.

Japonya[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkebüz Japonya’ya, adaya kazayla ayak basan Portekizli tacir Fernão Mendes Pinto tarafından 1543 yılında getirilmiştir. 1550 yılına gelindiğinde silahın çok sayıda kopyası yapılmış ve muharebelerde kullanılır olmuştu. Arkebüz taktiklerini geliştiren Oda Nobunaga 1575 yılındaki Nagashino Muharebesi'nde salvo ateşi sayesinde zırhlı süvarilere karşı önemli bir zafer kazanmıştır. Arkebüz alanında gelişim sağlayan Japonlar Kore’nin işgal edilmesi sırasında da bu silahları kullanmıştır.

Hollanda[değiştir | kaynağı değiştir]

İspanyol egemenliğine karşı başkaldıran De Zeven Provinciën birliği Seksen Yıl Savaşı'nın ardından kazandığı zaferle bağımsız Hollanda’yı kuracaktır. Bu dönemde Orange Prensi Maurice arkebüzlerin birlikte kullanılmasını en üst düzeye çıkartarak kesintisiz bir salvo ateşiyle başarı kazanmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlıların yakından tanıdığı arkebüzler zamanla düzenli piyadelerin en önemli savaş aleti olmayı başardı. Eski Türkçedeki belgelerde bu piyadelerden söz edilirken tüfeng-endaz tabiri kullanılır. Tüfeng-endaz olan bir askerin yanında taşınabilir (portatif) bir askeri silah taşıdığı anlaşılır. Bununla birlikte ordunun sınır boylarında görev yapan 'sekban' askerleri de zamanla arkebüz silahlarıyla donatılmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Arkebüz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

1. ^ Arquebuse (Fransızca), arcabuz (İspanyolca), arcabus (Portekizce) ve arquebus (İngilizce)
2. ^ Bu dönemde yeni yapılmış bir zırha karşı uzak mesafeden ateş etmek adettendir
3. ^ Geoffrey Parker (2007). 'The Limits to Revolutions in Military Affairs: Maurice of Nassau, the Battle of Nieuwpoort (1600), and the Legacy' The Journal of Military History, Vol. 71, No. 2. s. 333-40
4. ^ 1458-1490 dönemi
5. ^ Bu taktik İspanyol İmparatorluğu tarafından geliştirilmiş ve başarıyla kullanılmıştır.
6. ^ Bu muharebede İspanyol komutan Gonzalo Fernández de Córdoba 8 bin askerle kendisinden dört kat güçlü Fransız Ordusunu mağlup etmiştir
7. ^ Michael C. Paul (2004). “The Military Revolution in Russia, 1550-1682” The Journal of Military History, Vol. 68, No. 1. s. 24-5

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Misket tüfeği

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ateşli silahların tarihçesi (İngilizce) 18 Ağustos 2011 tarihinde erişilmiştir
• Arkebüzlerle ilgili tarihi resimler (Almanca) 21 Eylül 2011 tarihinde erişilmiştir
• Arkebüzün tarihsel gelişimi5 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca) 21 Eylül 2011 tarihinde erişilmiştir

"https://tr.wikipedia.org/ansiklopedi/Arkebüz&oldid=32071836" sayfasından alınmıştır

Kategori:

• Tüfekler
• Orta Çağ silahları

Gizli kategoriler:

• Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar
• Webarşiv şablonu wayback bağlantıları

---

Haberler Kategorisinden Haberler

• Alpaka nedir kumaş?
• Cezeta Nedir?
• Audi R8
• Türkiye Ziraat Odaları Birliği
• Özel Şartlar
• Love on Top
• Musalla Kümesi Mahallesi Çatin Köyü
• Kaliteli Olta Bayrakları İmalatı
• A475 (Type 20KL, 20KM) Laptop (ThinkPad)
• Parti Bayrağı Fiyat Listesi
• Maya Nedir?
• MacIP
• Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
• Germain Nedir?
• Bosch Termoteknoloji Toptancıları
• Dış Ticaret İşlemleri ve Finansmanı
• Das letzte Streichholz
• Pseudagkistrodon rudis Nedir?
• Kalyoncu Mahallesi Gölormanı Köyü
• Beşkoz Köyü
• Telalı Makam Bayrak Çeşitleri
• Mut
• Balık kürkü Nedir?
• Laffer eğrisi
• Eski Misis Mahallesi
• Merkez Mahallesi Kalaycı Köyü
• Zafertepe Mahallesi
• Apistogramma staecki Nedir?
• Synophis bicolor Nedir?
• İnönü Mahallesi Uygur Köyü

• Arkebüz Nedir? Nedir?:Arkebüz Nedir? ile ilgili Arkebüz Nedir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Arkebüz Nedir? Ne Demektir? Arkebüz Nedir? Açıklaması Nedir? Arkebüz Nedir? Cevabı Nedir? Arkebüz Nedir? Kelimesinin Anlamı? Arkebüz Nedir? konusu Nedir Ne, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ne kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Arkebüz Nedir? Türk Dil Kurumu na (TDK) göre farklı anlamları olan ne kelimesi, Türkçe de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Arkebüz Nedir? Ne kelimesi ne demek, TDK ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için bildiris.com doğru adres! Peki, ne kelimesi ne demek, TDK ye göre anlamı nedir? Arkebüz Nedir? Ne kelimesinin kökeni ne, ne kelimesinin kaç anlamı var? Arkebüz Nedir? İşte TDK bilgileri ile merak edilenler
• Arkebüz Nedir? Açıklaması?:Arkebüz Nedir? Açıklama Bir Terim Kavram Ya Da Başka Dilsel Olgunun Daha İyi Anlaşılması İçin Yapılan Ek Bilgidir. Arkebüz Nedir? Söz Konusu Bilgi Açıklanacak Sözcükten Daha Uzun Olur Arkebüz Nedir? Açıklama İle İlgili Durumun Kanıtı Şu Şekilde Doğrulanabilir Arkebüz Nedir? Bir Sözlükteki Tanım İlgili Sözcük Yerine Kullanılabilirse, Bu Bir Açıklamadır. Arkebüz Nedir? Yani Aynı Bağlam İçinde Hem Sözcük Hem De Tanım Kullanılırsa Ve Anlamsal Açıdan Bir Sorun Oluşturmuyorsa Bu Bir Açıklamadır.
• Arkebüz Nedir? Gerçek mi?:Arkebüz Nedir? ile ilgili Arkebüz Nedir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Gerçek anlam Arkebüz Nedir? sözcüklerin birincil anlamı ile (varsa) bu anlamla doğrudan ilişkili olan anlamlarıdır. Gerçek anlam, temel anlam ile yan anlamların bileşkesidir. Arkebüz Nedir? Bir sözcüğün mecaz olmayan tüm anlamlarını kapsar.
• Arkebüz Nedir? Hakkında?:Arkebüz Nedir? ile ilgili Arkebüz Nedir? burada bulabilirsiniz. Arkebüz Nedir? Detaylar için sitemizi geziniz Arkebüz Nedir? Bu sayfada Hakkında nedir Hakkında ne demek Hakkında ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Hakkında anlamı tanımı açılımı Hakkında hakkında bilgiler Arkebüz Nedir? resimleri Hakkında sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca ingilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz