Çinko nitrat

Çinko nitrat
Adlandırmalar
	IUPAC adı Çinko nitrat
Tanımlayıcılar
CAS numarası	7779-88-6 ; ; 19154-63-3 (tetrahidrat) ; 10196-18-6 (hekzahidrat);
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChemSpider	22926 ;
ECHA InfoCard	100.029.038
EC Numarası	231-943-8;
PubChem CID	24518;
RTECS numarası	ZH4772000;
UN numarası	1514
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID10890636 ;
	InChI InChI=1S/2NO3.Zn/c22-1(3)4;/q2-1;+2 Key: ONDPHDOFVYQSGI-UHFFFAOYSA-N ; InChI=1/2NO3.Zn/c22-1(3)4;/q2-1;+2 Key: ONDPHDOFVYQSGI-UHFFFAOYAQ;
	SMILES [N+](=O)([O-])[O-].[N+](=O)([O-])[O-].[Zn+2];
Özellikler
Molekül formülü	Zn(NO3)2
Molekül kütlesi	189.36 gr/mol (susuz) ; 297.49 g/mol (hekzahidrat)
Görünüm	renksiz, havadan nem çekerek sulanan kristaller
Yoğunluk	2.065 gr/cm3 (hekzahidrat)
Erime noktası	110°C(susuz) ; 45.5 °C (trihidrat) ; 36.4 °C (hekzahidrat)
Kaynama noktası	~125°C bozunur (hekzahidrat)
Çözünürlük (su içinde)	327 gr/100 mL, 40 °C (trihidrat) ; 184.3 gr/100 ml, 20 °C (hekzahidrat)
Çözünürlük	alkolde çok çözünür
Tehlikeler
	İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	oksitleyici, ısıtıldığında patlayabilir.
Parlama noktası	Yanıcı değildir.
AB İndeksi	Listede yer almamaktadır
Güvenlik bilgi formu (SDS)	ICSC 1206
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Çinko sülfat; Çinko klorür
Diğer katyonlar	Kadmiyum nitrat; Cıva(II) nitrat
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Çinko nitrat, formülü Zn(NO₃)₂ olan bir çinko bileşiğidir. Bu beyaz, kristal katı bileşik havadan çok nem çekerek sulanır ve genellikle hekzahidrat Zn(NO₃)₂•6H₂O formunda bulunmaktadır. Çinko nitrat su ve alkolde çözünür.

Eldesi ve reaksiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

Çinko nitrat genellikle çinkonun nitrik asitte çözündürülmesiyle elde edilir. Asitin derişimine bağlı olan bu reaksiyonda, derişik asit kullanılırsa amonyum nitrat oluşur:

Zn + 2 HNO₃ (seyreltik) → Zn(NO₃)₂ + H₂

4 Zn + 10 HNO₃ (derişik) → 4 Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3 H₂O

Çinko nitrat ısıtıldığında termal bozunmaya uğrayarak çinko oksit, azot dioksit ve oksijen oluşturur.

2 Zn(NO₃)₂ → 2 ZnO + 4 NO₂ + O₂

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Çinko nitratın büyük ölçüde kullanımı olmasa da laboratuvarlarda koordinasyon polimerlerinin elde edilmesinde kullanılmaktadır,^[1] Kontrollü bozunmayla çinko oksite dönüşen çinko nitrat nanoteller içeren değişik ZnO esaslı yapıların üretimi için kullanılmıştır.^[2]

Çinko nitrat kumaş boyamada mordan olarak kullanılabilir. Bu reaksiyona örnek olarak, çinko karbonat çökeleğinin reaksiyonu verilebilir:

Zn(NO₃)₂ + Na₂CO₃ → ZnCO₃ + 2 NaNO₃.

Yararlanılan kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Barnett, Sarah A; Champness, Neil R (Kasım 2003). "Structural diversity of building-blocks in coordination framework synthesis—combining M(NO3)2 junctions and bipyridyl ligands". Coordination Chemistry Reviews. 246 (1-2). ss. 145-168. doi:10.1016/S0010-8545(03)00121-8.
^ Greene, Lori E.; Yuhas, Benjamin D.; Law, Matt; Zitoun, David; Yang, Peidong (Eylül 2006). "Solution-Grown Zinc Oxide Nanowires". Inorganic Chemistry. 45 (19). ss. 7535-7543. doi:10.1021/ic0601900.