ACARS

Uçak iletişim adresleme ve raporlama sistemi (İngilizce: Aircraft Communications Addressing and Reporting System, kısaca ACARS), yolcu kabinin altındaki elektronik kısımda bulunan radyo ve uydu üzerinden uçak ve kule arasındaki veri bağlantısını sağlayan dijital sistemdir.^[1] ACARS, uçuş planını yönetir, uçağın konumu ve performans bilgilerini iletir. Devre dışı bırakıldığı takdirde uçak ve yer istasyonları arasındaki iletişim kesilir.

SITA, ACARS hizmeti sunmak için radyo istasyonları ekleyerek dünya çapında zemin veri ağını arttırmıştır ve ACARS, hava iletişimi için kullanılan İnternet Protokolünün ve hava iletişim trafiğini kontrol eden Havacılık Telekomünikasyon Ağının (ATN) yerini almıştır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

ACARS 1978 yılında kullanılmaya başlanmıştır.^[2] Veri bağlantı tanımı öncesinde, uçak (uçuş ekibi) ve personel arasındaki tüm iletişim sesli iletişime dayanarak yapılıyordu. Bu haberleşme ya çok yüksek frekans (VHF) ya da yüksek frekans (HF) ses radyolarını kullanırdı ki bu, 1990'ların başında SATCOM ile daha da arttırıldı. Bazı durumlarda sesli iletilen bilgiler, hava yolu teletype sistemi veya onun halefi sistemleri için gönderilmiş mesajları ve ona verilmiş radyo operatörlerini içermektedir.

ACARS sistemlerine giriş[değiştir | kaynağı değiştir]

Havayolları, uçuş ekibi iş yükünü azaltmak ve veri bağlarını geliştirmek için, 1980’lerin sonuna doğru ACARS sistemini devreye soktu .(1980'lerden önce birkaç ACARS sistemi tanıtılmıştı, fakat ACARS ana havayolları tarafından 1980'lerin geri kalan kısmına kadar geniş bir kullanım alanı bulamamıştı.) Her ne kadar ACARS terimi çoklukla uçağa takılı aviyonik kutu (avionics Line-replaceable unit installed), olarak düşünülürse de aslında bütün hava ve yer sistemini içerir. Uçağın üzerindeki ACARS sistemi ACARS Yönetim Ünitesi (MU) denilen aviyonik bilgisayar ve Kontrol Gösterim Ünitesinden (CDU - Control Display Unit) oluşur.

MU VHF radyolarını kullanarak yerden gelen dijital mesajları alacak ve gönderecek şekilde tasarlanmıştır. Yerde, ACARS sistemi veri bağlantı mesajlarını alacak veya yayınlayacak ve ayrıca onları çeşitli havayolları ağları 1980’lerin sonuna doğru ARINC 724 karakteristikleriyle geliştirildi. ARINC 724 aviyonik destek dijital veri baralari bulunan uçakları belirtmiştir. Bu sonradan 1990 larda bütün dijital uçaklar için kullanılan primer karakteristik olan ARINC 724B olarak değiştirilmiştir. 724B spesifikasyonunun devreye girmesiyle, ACARS MU’lar ARINC 739 protokolünü kullanan uçuş yönetim sistemi MCDU lar ve ARINC 740 protokolunu kullanan yazıcılar ile endüstri standartlarındaki operasyon protokollerinde buluştu. Endüstri, gelecek nesil ACARS MU'ları için olan CMU sistemlerine ait, ARINC 758 denilen yeni ARINC karakteristiğini çıkardı.

OOOI olayları[değiştir | kaynağı değiştir]

ACARS’ın endüstride OOOI denilen başlangıç uygulamalarının birisi uçuş fazlarına (Kapı dışında, yerden uzak, Yerde ve Kapıda-Out of the gate, Off the ground, On the ground ve Into the Gate) olan değişiklikleri otomatik olarak izlemek ve rapor etmektir. Bu OOOI olayları uçak sensörlerini (kapılar, park freni ve iniş takımı dikme anahtarı) giriş olarak kullanan ACARS MU’ları içindeki algoritmalar tarafından tariflenmiştir.

Her ucusun başında, ACARS MU yere uçuş fazı, olayın olduğu zaman ve uçaktaki yakıt miktarı veya başlangıç ve varış noktaları gibi diğer ilgili bilgileri içeren bir dijital mesaj gönderir. Bu mesajlar havayolu içindeki ödeme fonksiyonlarını otomatikleştirmek için kullanılarak uçuş ekiplerinin uçuş fazına bağlı olarak farklı değerlerde ödenmelerini gerçekleştirir.

Uçuş yönetimi sistemi katılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Uçaktaki olayları bulup mesajları göndermeye ek olarak, başlangıç sistemleri uçaktaki diğer aviyonik sistemler ile yeni karşılıklı etki desteklemesini genişletir.

1980’lerin sonu ve 1990’ların başı arası, ACARS MU’ları ve uçuş yönetim sistemleri arasında (FMS) bir veri bağlantısı karşılıklı etkisi ortaya konuldu. Bu katılım ucuş planları ve hava bilgisini ACARS MU’ya sonra, FMS’e gönderilme olasılığını sağladı.

Bu özellik havayoluna ucuş sırasında FMS’leri güncelleme kapasitesini verdi ve uçuş ekibinin yeni hava durumlarını değerlendirmesine veya başka uçuş planları yapmasına olanak sağladı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Transponder (havacılık)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "ARINC Characteristic 758-2 Communications Management Unit (CMU) Mark 2". ARINC. Temmuz 2005. 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
^ Carlsson, Barbara (October 2002). "GLOBALink/VHF: The Future Is Now" (PDF). The Global Link (Basın açıklaması). s. 4. 11 Şubat 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2007.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

ARINC, ACARS'ın mucitleri
acarsd, Linux/Windows için ücretsiz ACARS kod çözücü yazılımı
ARINC Standartları Belge Listesi, ARINC standartlarını listeler ve açıklar

[1] "ARINC Characteristic 758-2 Communications Management Unit (CMU) Mark 2". ARINC. Temmuz 2005. 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.

[2] Carlsson, Barbara (October 2002). "GLOBALink/VHF: The Future Is Now" (PDF). The Global Link (Basın açıklaması). s. 4. 11 Şubat 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2007.

[1]

[2]

Uçak iletişim adresleme ve raporlama sistemi nedir?, Uçak iletişim adresleme ve raporlama sistemi anlamı nedir?, Uçak iletişim adresleme ve raporlama sistemi ne demektir?