Turgay Demirel (d. 1957, İstanbul), FIBA Avrupa Başkanı, Eski millî basketbolcu, iş insanı ve eski Türkiye Basketbol Federasyonu (TBF) başkanı.

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Turgay Demirel 1957 yılında İstanbul'da doğdu. Özel Alman Lisesi mezunu olan Demirel, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Bölümünü bitirdi.^[1] Gençlik yıllarında basketbol ile ilgilenmeye başlayan Demirel, dayısı, eski millî basketbolcu ve Galatasaray Spor Kulübü eski başkanı Prof. Dr. Ali Uras'ın desteğiyle basketbol becerilerini geliştirdi. Basketbol oynamaya evinin arkasındaki sahada başladı.

Kulüp kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

16 yıl süren profesyonel kariyerinin çoğunu Galatasaray'da geçirdi. İki şampiyonluk kazandıktan sonra Galatasaray’ın kaptanı olarak 1988 yılında basketbol oyunculuğunu bıraktı. Türkiye Millî Basketbol Takımı’nın formasını 41 kez giydi.

Özel Sektör[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulüp kariyeri devam ederken özel sektörde kazanacağı başarılara doğru ilk adımlarını attı. Mikasa ve Reebok gibi uluslararası firmaları Türkiye’ye getiren isim oldu.

Türkiye Basketbol Federasyonu Başkanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Turgay Demirel, 17 Mart 1992 tarihinde yapılan genel kurulda TBF'nin ilk seçilmiş başkanı oldu.^[2] Sonrasında, en son 2012 seçimleri de dahil olmak üzere altı defa yeniden seçildi. Bunun yanında Demirel, Türk Basketbolunu Geliştirme ve Eğitim Vakfı'nın kurucu başkanıdır.

Demirel'in başkanlığı döneminde Türk basketbolu dikkate değer bir dönüşüm geçirdi. 1992 yılında 3 kişilik kadro ve 600.000 Dolar'lık bir bütçeye sahip olan TBF'nin bugünkü bütçesi 70–75 milyon dolar seviyelerine yükseldi. Basketbol ülkenin ikinci en popüler sporu oldu ve Türkiye, hem erkek hem de kadın basketbolunda küresel bir güç haline geldi.

A Millî Erkek Basketbol Takımı, 2001 yılında Türkiye'nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Avrupa Şampiyonası'nda ikinci ve daha sonra 2006 FIBA Dünya Şampiyonası'nda altıncı oldu. Türkiye, tarihinde ev sahipliği yaptığı en büyük uluslararası spor turnuvası olan 2010 FIBA Dünya Şampiyonası'nın finalinde ABD'ye yenilerek gümüş madalyaya ulaştı.

FIBA Genel Sekreter Patrick Baumann, 2010 Dünya Şampiyonası'nın FIBA'nın en başarılı Dünya Şampiyonası olduğunu söyledi.^[3] Bugün Türkiye A Millî Erkek Basketbol Takımı, FIBA dünya sıralamasında 7. sıradır.

Kendi profesyonel başarısı ve Türk basketboluna yaptığı hizmetler nedeniyle birçok ödüle layık görülen Demirel, Türkiye'nin 2010 FIBA Dünya Şampiyonundaki ikinciliğinin ardından Milliyet Gazetesi, Sedat Simavi Basın Kurumları ve Okan Üniversitesi^[4] tarafından Yılın Spor Adamı ödülleriyle onurlandırıldı.

Demirel döneminde Türkiye kadın basketbolu da ciddi bir gelişme gösterdi. 2005 yılından itibaren tüm Avrupa Şampiyonası finallerinde yer alan A Millî Kadın Basketbol Takımı, 2011 yılında kazandığı Avrupa ikinciliği ve 2012 Londra Olimpiyatları'nda elde ettiği beşincilik ile tarihi başarılara imza attı. Ayrıca 2013 Avrupa Şampiyonası'nda bronz madalya kazanan A Millî Kadın Basketbol Takımı, FIBA dünya sıralamasında 21. sıradan 13. sıraya yükseldi.

Türkiye'nin Genç ve Ümit Millî Erkek ve Kız Basketbol Takımları da büyük zaferler kazandı. 2012 yılında Türkiye Yıldız Erkek (U16) Millî Basketbol Takımı Avrupa Şampiyonası'nda altın madalyaya, aynı yıl Ümit Kız Millî Basketbol Takımı Avrupa Şampiyonası'nda bronz madalyaya ulaştı.

Buna ek olarak Türkiye, FIBA takviminde yer alan büyük çaplı turnuvalara ve diğer önemli basketbol organizasyonlarına ev sahipliği yaptı. 2010 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası, 2014 FIBA Kadınlar Dünya Baketbol Şampiyonası, 2012 Euroleague Kadın 8'li Finali, 2012 Türk Hava Yolları Euroleague 4'lü Finali, 2005 Avrupa Kadınlar Şampiyonası ve 2001 Avrupa Erkekler Şampiyonası bunlardan birkaçıdır.

TBF sonraki neslin basketbol yıldızlarının yetiştirilmesini desteklemek amacıyla uluslararası gençlik turnuvalarına ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Bunların arasında 2013 Ümit Kız (U20) Avrupa Şampiyonası ve 2006 Avrupa Ümit Erkek (U20) Avrupa Şampiyonası yer alıyor.

TBF, 2012 yılında "Basketbolun Güç merkezi" adında bir stratejik plan yayınladı. FIBA, planı etkiyeci ve dinamik olarak tanımladı ve Türkiye’nin kimseyi şüphede bırakmayacak bir şekilde geleceğe doğru ilerlediğini kaydetti.

1992'den beri 6 kez başkanlık seçimini kazanarak 23 yıl devam ettiği görevini 30 Mart 2015 tarihinde Harun Erdenay'a devretmiştir.^[5]

FIBA Etkinlikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası basketbolun yöneticiliğinde önemli ve aktif rol oynayan Demirel, 2006-2010 yılları arasında FIBA Asbaşkanlığı görevini üstlenmiştir. FIBA Finans Komisyonu üyeliğini halen sürdürmektedir.

17 Mayıs 2014'te düzenlenen FIBA Avrupa Genel Kurulu'nda FIBA Avrupa başkanlığına seçildi.^[6]

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Evli ve iki çocuk babası olan Demirel ileri düzeyde İngilizce ve Almanca bilmektedir.

Uluslararası Görevleri[değiştir | kaynağı değiştir]

FIBA – Uluslararası Basketbol Federasyonları Birliği[değiştir | kaynağı değiştir]

• Finans Komisyonu Üyesi 2002 – 2014
• Finans Komisyonu Başkanı 1998 – 2002
• Pazarlama Çalışma Grubu Üyesi 1998 – 2002
• FIBA İktisadi Girişimi Yön. Kur. Üyesi

FIBA Avrupa[değiştir | kaynağı değiştir]

• FIBA Avrupa Başkanı 2014 -
• Asbaşkan 2006 – 2010
• İcra Kurulu Üyesi 2006 – 2010
• Yönetim Kurulu Üyesi 1994 – 2002; 2006 – 2010
• Finans Komisyonu Üyesi 1994 – 1998

Döneminde Düzenlenen / Düzenlemeye Hak Kazanılan Organizasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

A Takımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2014 FIBA Dünya Kadınlar Basketbol Şampiyonası
• 2010 FIBA Dünya Erkekler Basketbol Şampiyonası
• 2005 Avrupa Kadınlar Basketbol Şampiyonası
• 2001 Avrupa Erkekler Basketbol Şampiyonası

Altyapılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2013 20 Yaşaltı Avrupa Kızlar Basketbol Şampiyonası
• 2006 20 Yaşaltı Avrupa Erkekler Basketbol Şampiyonası
• 2003 16 Yaşaltı Avrupa Kızlar Basketbol Şampiyonası
• 1998 U-18 Avrupa Kızlar Basketbol Şampiyonası

Diğer[değiştir | kaynağı değiştir]

• Children of the World 2010 (110 ülkeden 300 genç sporcunun katılımıyla gerçekleştirilmiştir)
• 2010 FIBA Genel Kurulu
• 2001 FIBA Genel Kurulu
• FIBA Hakem ve Antrenör Seminerleri

Döneminde Kazanılan Sportif Başarılar[değiştir | kaynağı değiştir]

A Takım seviyesinde[değiştir | kaynağı değiştir]

• Temmuz 2011 itibarıyla Türkiye FIBA Dünya sıralamasında 6. sıradadır
• 2011 Avrupa ikinciliği (Kadın Millî Takım)
• 2010 Dünya ikinciliği
• 2006 Dünya altıncılığı
• 2001 Avrupa ikinciliği

Altyapılar seviyesinde[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2014 Avrupa şampiyonluğu (Ümit Erkek Millî Takım)
• 2014 Avrupa şampiyonluğu (Genç Erkek Millî Takım)
• 2013 Avrupa şampiyonluğu (Genç Erkek Millî Takım)
• 2012 Avrupa şampiyonluğu (Yıldız Erkek Millî Takım)
• 2011 Avrupa üçüncülüğü (Genç Erkek Millî Takım)
• 2010 Avrupa üçüncülüğü (Yıldız Erkek Millî Takım)
• 2009 Avrupa üçüncülüğü (Genç Erkek Millî Takım)
• 2008 Avrupa üçüncülüğü (Yıldız Erkek Millî Takım)
• 2006 Avrupa ikinciliği (Ümit Erkek Millî Takım)
• 2005 Avrupa şampiyonluğu (Yıldız Erkek Millî Takım)
• 2005 Avrupa ikinciliği (Genç Erkek Millî Takım)
• 2004 Avrupa ikinciliği (Genç Erkek Millî Takım)
• 2003 Avrupa ikinciliği (Yıldız Erkek Millî Takım)
• 1999 Avrupa üçüncülüğü (Yıldız Erkek Millî Takım)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• TBLStat.net Oyuncu Profili 2 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]