Tortum Gölü

Tortum Gölü
Tortum Gölü
Havza
Konum	Uzundere, Erzurum, Türkiye
Koordinatlar	40°37′29″K 41°38′8″D / 40.62472°K 41.63556°D
Genel bilgiler
Akarsu (gelen)	Tortum Çayı
Akarsu (giden)	Tortum Çayı
Göl türü	Heyelan set gölü
En derin noktası	100 m (330 ft)
Su hacmi	57.6 hm³
Yüzey rakımı	1.000 m (3.300 ft)
Wikimedia Commons
	Tortum Gölü (Türkiye)

Tortum Gölü, Erzurum ilinin Uzundere ilçesi sınırlarında Tortum Çayı üzerinde 18. yüzyılda oluşmuş, Heyelan set gölüdür. Kemerlidağ yamacından kopan kalker blokları çayın önünü kapatmış, yaklaşık 50 m yüksekten düşen sular Tortum Şelalesini oluşturmuştur.^[1] Heyelan settinin arkasında 8 km² büyüklüğünde, 100 m ile 1000 m arasında genişliği sahip göl oluşur. Gölün denizden yüksekliği 1000 m, derinliği yaklaşık 100 m'dir.^[2] Gölün hacmi 57.6 hm³'dür.

Gölün güney kısmında Türkiye'de görülen dört tür akbabanın da bulunduğu bir kuş cenneti oluşmuştur. Gölde kafes yöntemi ile kültür balıkçılığı yapılır. Göl çevre insanları tarafından mesire yeri olarak kullanılır.^[2]

1960 yılında kurulan 26 MW gücündeki Tortum Barajı ile göl sularından elektrik üretilmektedir. 1971-72 yıllarında heyelan kütlesinin üzerine yapılan 1,5 m yüksek, 35 m uzunluğunda bentle göl baraja çevrilmiştir. Gölden hem baraja hem de şelaleye su bırakılmaktadır.^[1]

Tortum çayı heyelanla birlikte yön değiştirmiştir. Heyelan seddini aşan sular Çağlayan dağından gelen Tev deresiyle birleşir. Yeni açtığı 600 m uzunluğundaki dar boğaz vadiyi geçtikten sonra eski yatağına kavuşur. Göl derinliği farklı iki çanaktan oluşur. Üst kısımdaki çanağın derinliği 75 m, alt taraftaki çanak 95 m derinliğindedir. Bu iki alanı birbirinden 39 m derinliğinde su altı eşiği ayırır. Çay tarafından göle her yıl 2,5 milyon m³ sedimantasyon malzemesi taşınarak, göl dipten doldurulmaktadır. 1947-2010 yılları arasında çayın taşıdığı malzemelerle oluşan delta göl içine doğru 941 m ilerlemiştir.^[1]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tortum Gölünde kış
Gölden çıkan Tortum Şelalesi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c KOPAR, İbrahim; SEVİNDİ, Cemal. "TORTUM GÖLÜ HAVZASI'NIN DOĞAL ORTAM ÖZELLİKLERİ". Tortum Gölü’nün (Uzundere-Erzurum) Güneybatısında Aktüel Sedimantasyon ve Siltasyona Bağlı Alan-Kıyı Çizgisi Değişimleri. Türk Coğrafya Dergisi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2014. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ ^a ^b "Tortum Gölü - Erzurum". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2014.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzaydan Tortum gölü

[ibrahim-1] KOPAR, İbrahim; SEVİNDİ, Cemal. "TORTUM GÖLÜ HAVZASI'NIN DOĞAL ORTAM ÖZELLİKLERİ". Tortum Gölü’nün (Uzundere-Erzurum) Güneybatısında Aktüel Sedimantasyon ve Siltasyona Bağlı Alan-Kıyı Çizgisi Değişimleri. Türk Coğrafya Dergisi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2014. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[X-2] "Tortum Gölü - Erzurum". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2014.

[1]

[2]

Tortum gölü nedir