Teksas valileri listesi

Teksas valisi
Governor of Texas
Teksas valisi; Governor of Texas
	Görevdeki; Greg Abbott; 20 Ocak 2015 tarihinden beri
Unvan	Teksas Valisi
Görev süresi	4 yıl, aday olma sınırlaması yok
Oluşum	James Pinckney Henderson; 1846
Yetkiler	Teksas eyaletinin yürütme organının başı ve eyaletin askerî güçlerinin başkomutanı
Websitesi	Teksas Valisi Ofisi resmi web sitesi

Teksas valisi, Teksas eyaletindeki yürütme organının başı ve eyaletin askerî güçlerinin başkomutanıdır. Vali Teksas Meclisi'nden geçen tasarıları onama ve veto etme hakkına sahiptir, meclisi toplantıya çağırabilir. Vali yasama meclisinin izniyle görevden alma (yalnızca Af ve Şartlı Tahliye Kurulu tarafından önerildiğinde) veya vatan hainliği dışındaki durumlarda kişileri affedebilir.

Diğer ABD eyalet valileri ile karşılaştırıldığında, Slate dergisi ve liberal yorumcu Molly Ivin Teksas valiliğinden oldukça zayıf bir daire olarak bahsetti.^[1]^[2] Nasıl bakıldığına bağlı olarak Teksas Vali Yardımcısı’nın Senato’yu idare eden kişi olması nedeniyle politik olarak daha etkili birisi olduğu da iddia edilebilir.^[1]^[2] Günümüzde Teksas valisi 20 Ocak 2015'te göreve başlayan Greg Abbott'tur.

Eyaletin ilk anayasası 1845 yılında valilik kurumunu oluşturmuş, orijinal olarak her altı yıllık sürede maksimum dört yıl hizmet vermesini ve hizmet sürelerinin ikişer yıl olmasını öngörmüştür. (Yani bir nevi valinin ikiden fazla kez seçilmemesini öngörmüştür.)^[3] 1861 yılında birlikten ayrılma amaçlı kurulan anayasa ise valiliğin göreve başlama gününü seçimi takip eden ilk Kasım ayının ilk Pazartesi’si olarak belirlemiştir.^[4] Amerikan İç Savaşı’ndan hemen sonra 1866 yılında kabul edilen anayasa ise hizmet süresini oniki yıllık bir süre içinde maksimum olarak her birisi dört yıl olan iki dönem olarak belirlemiştir. Hizmete başlama süresini de olabilecek en kısa sürede bir Perşembe günü olarak öngörmüştür.^[5] Yeniden yapılanma dönemi sürecinde kabul edilen 1869 yılı anayasası hizmet süresi sınırlamasını kaldırmış,^[6] ve günümüze kadar Teksas hizmet sınırlaması olmayan 14 eyaletten birisidir.^[7] Halen yürürlükte olan 1876 yılı anayasası hizmet süresini iki yıla düşürmüş,^[8] ama 1972 yılında yapılan bir düzenleme ile bu süre tekrar dört yıla çıkarılmıştır.^[9]

Vali her dört yılda bir Vali Yardımcısı ile birlikte Ocak ayının üçüncü Perşembesi göreve gelmek üzere yemin eder. Halen görevde olan vali Greg Abbott ve vali yardımcısı Dan Patrick görevlerine 19 Ocak 2015’te başlamışlardır.

Her ne kadar bir vali adayının aday olma sınırlaması olmasa da 19. veya 20. yüzyılda hiçbir Teksas valisi yedi buçuk dönemden (Allan Shivers) veya toplam sekiz yıllık bir dönemden (Bill Clements, arka arkaya iki dört yıllık dönem) daha fazla seçilememiştir. Aralık 2000’den Ocak 2015'e kadar görev yapan vali Rick Perry bu iki rekoru da geçmiştir. Allan Shivers, Price Daniel ve John Connally’nın ardından arka arkaya üç dönem hizmet veren dördüncü validir.

Herhangi bir nedenden dolayı valilik makamı boşalırsa yerine vali yardımcısı göreve gelir.^[10] Vali yardımcısına bu hak anayasaya 1999 yılında yapılan düzenleme ile verilmiştir. 1999 yılından önce vali yardımcısının sadece valilik makamını temsil etme hakkı vardı. Bunun tek istisnası 1861 anayasası idi, bu anayasaya göre ise vali yardımcısı, valilik makamının boşalması halinde, “Temsili Teksas Valisi” olabiliyordu.^[11]

Teksas valileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyasi partilere göre Teksas'ta görev yapmış valiler
Parti	Vali
Demokrat	39
Cumhuriyetçi	7
Birlikçi	1
Bağımsız	1

#		Görev Başlangıcı	Görev Bitişi	Parti	Vali Yardımcısı	Notlar^[12]
1	James Pinckney Henderson	19 Şubat 1846	21 Aralık 1847	Demokrat	Albert Clinton Horton
2	George T. Wood	21 Aralık 1847	21 Aralık 1849	Demokrat	John Alexander Greer
3	Peter Hansborough Bell	21 Aralık 1849	23 Kasım 1853	Demokrat	John Alexander Greer (1849–51)	^[13]
3	Peter Hansborough Bell	21 Aralık 1849	23 Kasım 1853	Demokrat	James W. Henderson (1851–53)	^[13]
4	James W. Henderson	23 Kasım 1853	21 Aralık 1853	Demokrat	Boş	^[14]
5	Elisha M. Pease	21 Aralık 1853	21 Aralık 1857	Birlikçi	David Catchings Dickson (1853–55)
5	Elisha M. Pease	21 Aralık 1853	21 Aralık 1857	Birlikçi	Hardin Richard Runnels (1855–57)
6	Hardin Richard Runnels	21 Aralık 1857	21 Aralık 1859	Demokrat	Francis R. Lubbock
7	Sam Houston	21 Aralık 1859	18 Mart 1861	Bağımsız	Edward Clark	^[15]
8	Edward Clark	18 Mart 1861	7 Kasım 1861	Demokrat	Boş	^[14]
9	Francis R. Lubbock	7 Kasım 1861	5 Kasım 1863	Demokrat	John McClannahan Crockett
10	Pendleton Murrah	5 Kasım 1863	17 Temmuz 1865	Demokrat	Fletcher Summerfield Stockdale	^[16]
—	Fletcher Summerfield Stockdale	11 Haziran 1865	16 Haziran 1865	Asker	Boş	^[17]
11	Andrew J. Hamilton	17 Haziran 1865	9 Ağustos 1866	Demokrat-Askerî	Boş	^[18]
12	James W. Throckmorton	9 Ağustos 1866	8 Ağustos 1867	Demokrat	George Washington Jones	^[19]
13	Elisha M. Pease	8 Haziran 1867	30 Eylül 1869	Cumhuriyetçi	Boş	^[19]^[20]
14	Edmund J. Davis	8 Ocak 1870	15 Ocak 1874	Cumhuriyetçi	Boş	^[21]
15	Richard Coke	15 Ocak 1874	21 Aralık 1876	Demokrat	Richard Bennett Hubbard, Jr.	^[22]
16	Richard B. Hubbard	21 Aralık 1876	21 Ocak 1879	Demokrat	Boş	^[14]
17	Oran M. Roberts	21 Ocak 1879	16 Ocak 1883	Demokrat	Joseph Draper Sayers (1879–81)
17	Oran M. Roberts	21 Ocak 1879	16 Ocak 1883	Demokrat	Leonidas Jefferson Storey (1881–83)
18	John Ireland	16 Ocak 1883	20 Ocak 1887	Demokrat	Francis Marion Martin (1883–85)
18	John Ireland	16 Ocak 1883	20 Ocak 1887	Demokrat	Barnett Gibbs (1885–87)
19	Lawrence Sullivan Ross	18 Ocak 1887	20 Ocak 1891	Demokrat	Thomas Benton Wheeler
20	James Stephen Hogg	20 Ocak 1891	15 Ocak 1895	Demokrat	George Cassety Pendleton (1891–93)
20	James Stephen Hogg	20 Ocak 1891	15 Ocak 1895	Demokrat	Martin McNulty Crane (1893–95)
21	Charles A. Culberson	15 Ocak 1895	17 Ocak 1899	Demokrat	George Taylor Jester
22	Joseph D. Sayers	17 Ocak 1899	20 Ocak 1903	Demokrat	James Nathan Browning
23	S. W. T. Lanham	20 Ocak 1903	15 Ocak 1907	Demokrat	George D. Neal
24	Thomas Mitchell Campbell	15 Ocak 1907	17 Ocak 1911	Demokrat	Asbury Bascom Davidson
25	Oscar Branch Colquitt	17 Ocak 1911	19 Ocak 1915	Demokrat	Asbury Bascom Davidson (1911–13)
25	Oscar Branch Colquitt	17 Ocak 1911	19 Ocak 1915	Demokrat	William Harding Mayes (1913–15)
26	James E. "Pa" Ferguson	19 Ocak 1915	25 Ağustos 1917	Demokrat	William Pettus Hobby, Sr.	^[23]
27	William P. Hobby	25 Ağustos 1917	18 Ocak 1921	Demokrat	Boş (1917–19)	^[24]
27	William P. Hobby	25 Ağustos 1917	18 Ocak 1921	Demokrat	Willard Arnold Johnson (1919–21)	^[24]
28	Pat Morris Neff	18 Ocak 1921	20 Ocak 1925	Demokrat	Lynch Davidson (1921–23)
28	Pat Morris Neff	18 Ocak 1921	20 Ocak 1925	Demokrat	Thomas Whitfield Davidson (1923–25)
29	Miriam A. "Ma" Ferguson	20 Ocak 1925	17 Ocak 1927	Demokrat	Barry Miller
30	Dan Moody	17 Ocak 1927	20 Ocak 1931	Demokrat	Barry Miller
31	Ross S. Sterling	20 Ocak 1931	17 Ocak 1933	Demokrat	Edgar E. Witt
32	Miriam A. "Ma" Ferguson	17 Ocak 1933	15 Ocak 1935	Demokrat	Edgar E. Witt
33	James V. Allred	15 Ocak 1935	17 Ocak 1939	Demokrat	Walter Frank Woodul
34	W. Lee O'Daniel	17 Ocak 1939	4 Ağustos 1941	Demokrat	Coke R. Stevenson	^[25]
35	Coke R. Stevenson	4 Ağustos 1941	21 Ocak 1947	Demokrat	Boş (1941–43)	^[24]
35	Coke R. Stevenson	4 Ağustos 1941	21 Ocak 1947	Demokrat	John Lee Smith (1943–47)	^[24]
36	Beauford H. Jester	21 Ocak 1947	11 Temmuz 1949	Demokrat	Allan Shivers	^[26]
37	Allan Shivers	11 Temmuz 1949	15 Ocak 1957	Demokrat	Boş (1949–51)	^[24]
37	Allan Shivers	11 Temmuz 1949	15 Ocak 1957	Demokrat	Ben Ramsey (1951–53)	^[24]
38	Price Daniel	15 Ocak 1957	15 Ocak 1963	Demokrat	Ben Ramsey
39	John Connally	15 Ocak 1963	21 Ocak 1969	Demokrat	Preston Smith
40	Preston Smith	21 Ocak 1969	16 Ocak 1973	Demokrat	Ben Barnes
41	Dolph Briscoe	16 Ocak 1973	16 Ocak 1979	Demokrat	William P. Hobby, Jr.
42	Bill Clements	16 Ocak 1979	18 Ocak 1983	Cumhuriyetçi
43	Mark White	18 Ocak 1983	20 Ocak 1987	Demokrat
44	Bill Clements	20 Ocak 1987	15 Ocak 1991	Cumhuriyetçi
45	Ann Richards	15 Ocak 1991	17 Ocak 1995	Demokrat	Bob Bullock
46	George W. Bush	17 Ocak 1995	21 Aralık 2000	Cumhuriyetçi	Bob Bullock (1995–99)	^[27]
46	George W. Bush	17 Ocak 1995	21 Aralık 2000	Cumhuriyetçi	Rick Perry (1999–2000)	^[27]
47	Rick Perry	21 Aralık 2000	20 Ocak 2015	Cumhuriyetçi	Bill Ratliff (temsili) (2000–03)	^[24]^[28]
47	Rick Perry	21 Aralık 2000	20 Ocak 2015	Cumhuriyetçi	David Dewhurst (2003–2015)	^[24]^[28]
48	Greg Abbott	20 Ocak 2015	Görevde	Cumhuriyetçi	Dan Patrick

Diğer yüksek görevlerde de görev yapanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ad	Valilik dönemi	Diğer görevi
Price Daniel	1957–1963	ABD Senatörü (1953–1957)
John Connally	1963–1969	ABD Donanma Bakanı (1961) ABD Hazine Bakanı (1971–1972)
Bill Clements	1979–1983 1987–1991	ABD Savunma Bakan Yardımcısı (1971–1977)
George W. Bush	1995–2000	43. ABD Başkanı (2001–2009)
Rick Perry	2000-2015	Amerika Birleşik Devletleri enerji bakanı (2017-2019)

Yaşayan eski valiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Eylül 2023 itibarıyla görev yapmış iki Teksas valisi hayattadır. 5 Ağustos 2017 tarihinde vefat eden Mark White (1983-1987) en yakın zamanda hayatını kaybeden validir.

Ad	Valilik Süresi	Doğum Tarihi
George W. Bush	1995–2000	6 Temmuz 1946 (77 yaşında)
Rick Perry	2000-2015	4 Mart 1950 (74 yaşında)

Valilerle ilgili bazı bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Teksas'ın iki kadın valisi oldu: Miriam A. "Ma" Ferguson ve Ann Richards. Ferguson, bir ABD eyaleti için seçilen ilk iki kadın validen biridir (4 Kasım 1924), diğeri ise Wyoming'dan Nellie Tayloe Ross'dur. Ross 5 Ocak 1925'te açılış töreni yaparken, Ferguson da 20 Ocak'ta yapmıştır. Bu yüzden Ross ilk kadın eyalet valisi olarak kabul edilir. Ferguson eski vali Jim "Pa" Ferguson'un karısıydı; fakat Richards kendi başına seçildi: ne evli ne de valinin eski karısıydı.

Teksas’ta hizmet vermiş valiler 14 eyalette dünyaya gelmişlerdir: Alabama, Connecticut, Florida, Georgia, Iowa, Kentucky, Louisiana, Mississippi, Kuzey Karolina, Ohio, Güney Karolina, Tennessee, Teksas ve Virginia.

Teksas valilerin mezun olduğu yerler sıralamasına en çok Baylor Üniversitesi!nden mezun olanlar gelmketedir. Bu üniversiteden beş vali mezun olmuştur: Lawrence Sullivan Ross, Pat Morris Neff, Price Daniel, Mark White ve Ann Richards – her ne kadar bu üniversitenin mezunlarından kabul edilse de Lawrence Sullivan Ross eğitimini tamamlamamıştır. Bugüne kadar üniversite eğitimi görmediği halde vali seçilen tek kişi Coke Stevenson!dur. Bill Clements ise üniversiteye başlayıp, mezun olmayan tek validir.

Seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Arka arkaya değil de belli dönemlerde birden fazla kez hizmet vermiş üç Teksas valisi vardır: Elisha M. Pease, Miriam A. Ferguson ve Bill Clements. Birçok güney eyaleti gibi Teksas’ta da yeniden yapılanma dönemi ile yirminci yüzyılın sonlarına kadarki sürede hiçbir Cumhuriyetçi vali seçilmemiştir. 1874 yılında Edmund J. Davis’in görevini bırakmasınından 105 yıl sonra ilk Cumhuriyetçi vali Bill Clements’dir. 1972 yılında göreve gelen Dolph Briscoe iki yıllık dönem için seçilen son validir; kendisi aynı zamanda 1974 yılında ilk kez dört yıllık süre için göreve gelen validir.

Popüler kültürde Teksas valileri[değiştir | kaynağı değiştir]

W. Lee "Pappy" O'Daniel, 2000 yılında vizyona giren Nerdesin Be Birader? filmindeki Mississippi valisi Menelaus "Pappy" O'Daniel karakterine ilham vermiştir.

Ann Richards animasyon çizgi filmi King of the Hill’de Bill Dauterive adlı karakterle ile bir aşk yaşarken tasvir edilmiştir.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Suellentrop, Chip (5 Ocak 2000). "Is George W. Bush a "Weak" Governor?". Slate Magazine - Explainer. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
^ ^a ^b Ivins, Molly (2000). Shrub: The Short But Happy Political Life of George W. Bush. New York: Vintage Books. ss. xii-xiii. ISBN 0375757147.
^ 1845 Const. Art V sec 4
^ 1861 Const. art V sec 12
^ 1866 Const. art V sec 4
^ 1869 Const. Art IV sec 4
^ Executive Branch 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved 23-October-2008
^ TX Const. Art IV sec 4
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2011.
^ TX Const. art IV sec 16 graf d
^ 1861 Const art V sec 12
^ The fractional terms of some governors are not to be absolutely literally; rather, they are meant to show single terms during which multiple governors served, due to resignations, deaths and the like.
^ Resigned to take an elected seat in the U.S. House of Representatives.
^ ^a ^b ^c As lieutenant governor, filled unexpired term.
^ Evicted from office due to his refusal to swear an oath to the Confederate States of America.
^ Fled Austin as it fell to Union forces.
^ NGA says he was Lt. Gov who served after Murrah fled.
^ Provisional Askerî governor.
^ ^a ^b James Throckmorton was removed from office by General Philip Sheridan, and Elisha Pease installed in his place.
^ Resigned due to disagreements with General Joseph Reynolds.
^ Elected in a special election held under Askerî direction.
^ Resigned to take an elected seat in the U.S. Senate.
^ Resigned due to the legislature bringing impeachment proceedings against him.
^ ^a ^b ^c ^d As lieutenant governor, filled unexpired term, and was subsequently elected in their own right.
^ Resigned after winning the Demokrat primary for a U.S. Senate seat; he won the election.
^ Görevdeyken öldü.
^ ABD Başkanı olunca istifa etti.
^ Governor Perry's third elected term expires on Ocak 20 2015; he is not term limited.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel

Teksas Yürütme Kurumu Referansları – Teksas Valiliği (İngilizce)
Teksas El Kitabı: Teksas Tarihi, Başkanları ve Valileri ile ilgili sorular ve cevaplar (İngilizce)13 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Valilik makamanın yetkilerini ve sınırlarını açıklayan bir çalışma (İngilizce)12 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Anayasalar

[slate-1] Suellentrop, Chip (5 Ocak 2000). "Is George W. Bush a "Weak" Governor?". Slate Magazine - Explainer. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.

[molly-2] Ivins, Molly (2000). Shrub: The Short But Happy Political Life of George W. Bush. New York: Vintage Books. ss. xii-xiii. ISBN 0375757147.

[3] 1845 Const. Art V sec 4

[4] 1861 Const. art V sec 12

[5] 1866 Const. art V sec 4

[6] 1869 Const. Art IV sec 4

[7] Executive Branch 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved 23-October-2008

[8] TX Const. Art IV sec 4

[9] "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2011.

[10] TX Const. art IV sec 16 graf d

[11] 1861 Const art V sec 12

[12] The fractional terms of some governors are not to be absolutely literally; rather, they are meant to show single terms during which multiple governors served, due to resignations, deaths and the like.

[13] Resigned to take an elected seat in the U.S. House of Representatives.

[ltfilled-14] As lieutenant governor, filled unexpired term.

[15] Evicted from office due to his refusal to swear an oath to the Confederate States of America.

[16] Fled Austin as it fell to Union forces.

[17] NGA says he was Lt. Gov who served after Murrah fled.

[18] Provisional Askerî governor.

[sheridan-19] James Throckmorton was removed from office by General Philip Sheridan, and Elisha Pease installed in his place.

[20] Resigned due to disagreements with General Joseph Reynolds.

[21] Elected in a special election held under Askerî direction.

[res-senate-22] Resigned to take an elected seat in the U.S. Senate.

[23] Resigned due to the legislature bringing impeachment proceedings against him.

[ltelected-24] As lieutenant governor, filled unexpired term, and was subsequently elected in their own right.

[25] Resigned after winning the Demokrat primary for a U.S. Senate seat; he won the election.

[died-26] Görevdeyken öldü.

[27] ABD Başkanı olunca istifa etti.

[28] Governor Perry's third elected term expires on Ocak 20 2015; he is not term limited.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

g t d Teksas valileri ve vali yardımcıları
	Valiler	J. P. Henderson · Wood · Bell · J. W. Henderson · Pease · Runnels · Houston · Clark · Lubbock · Murrah · Hamilton · Throckmorton · Pease · Davis · Coke · Hubbard · Roberts · Ireland · Ross · Hogg · Culberson · Sayers · Lanham · Campbell · Colquitt · J. Ferguson · Hobby · Neff · M. Ferguson · Moody · Sterling · M. Ferguson · Allred · O'Daniel · Stevenson · Jester · Shivers · Daniel · Connally · Smith · Briscoe · Clements · White · Clements · Richards · Bush · Perry · Abbott
	Vali Yardımcıları	Horton · Greer · Henderson · Dickson · Runnels · Lubbock · Clark · Crockett · Stockdale · Jones · J. W. Flanagan · Campbell · D. W. Flanagan · Fountain · Pickett · Hubbard · Sayers · Storey · Martin · Gibbs · Wheeler · Pendleton · Crane · Jester · Browning · Neal · A. B. Davidson · Mayes · Hobby, Sr. · Johnson · L. Davidson · T. W. Davidson · Miller · Witt · Woodul · Stevenson · J. L. Smith · Shivers · Ramsey · P. Smith · Barnes · Hobby, Jr. · Bullock · Perry · Ratliff · Dewhurst · Dan Patrick

Teksas valileri listesi nedir?, Teksas valileri listesi anlamı nedir?, Teksas valileri listesi ne demektir?