Tayland'da sansür

Tayland'da sansür, hükûmet kontrolü altındaki haberlerin sıkı kontrolünü içerir. Buna gazeteci ve aktivistlere yönelik çeşitli taciz ve manipülasyonlar da dahildir. Tayland'da ifade özgürlüğü 1997 yılında garantilenmiş 2007 yılında da devam etmiştir.^[1] Sansür mekanizmaları arasında kral hakkındaki eleştirileri susturma, yayın medyası üzerinde doğrudan hükûmet/asker kontrolü ve ekonomik ve siyasi baskı kullanımı yer almaktadır.^[2] Kralı eleştirmenin anayasal olarak yasaklanmasına karşın bu suç genel olarak yabancılara ya da direkt olarak hükûmete muhalif olan kişilere yöneltilmektedir.^[3] Ayrıca mahkemeler tarafından verilen kararlar eleştirilemez.^[4]

Ülke, Sınır Tanımayan Gazeteciler tarafından yayınlanan Basın Özgürlüğü Endeksi'nde 2004 yılında 167 ülke arasından 59. sıraya yerleşmiştir. Bu rakam 2005 yılında 107'ye çıkmıştır.^[5]^[6] Bu rakam 2018 yılında 140 olarak açıklanmıştır.^[7]

İfade ve basın özgürlüğünün garantilenmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayland'da ifade özgürlüğü 1997 yılında anayasa ile garantilenmiştir.^[1]

Madde 36: Kişi, yasal yollarla iletişim özgürlüğünden yararlanır.
- Kişiler arasında iletişimin sansürlenmesi, bu kişilerin gözaltına alınması veya ifşa edilmesi; devletin güvenliği, kamu düzenini ve iyi ahlakı korumak için çıkarılan kanun hükümleri haricinde uygulanamaz.

Yazılı medya[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayland'da sansürün ilk örnekleri, matbaanın ülkeye gelişiyle gözlemlenmeye başlandı.^[8] Tayland'ın ilk kanun kitabı yasaklanmakla beraber tüm kopyalar ve orijinal el yazmaları da imha edildi.^[9]

1941 Basım ve Reklam Yasası uyarınca, Tayland Kraliyet Polis Özel Şubesi, barışı bozma, kamu güvenliğine müdahale etme veya kamu ahlakını ihlal etme gibi çeşitli ihlaller için yayınlara uyarı verebilme yetkisine sahiptir.^[10]

Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Thammasat Üniversitesi Siyaset Bilimi Kütüphanesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 1850-1999 yılları arasında "Her Taylandlı'ın okuması gereken 100 kitap" arasındaki birçok kitap da dahil olmak üzere 1.057 kitap ve süreli yayınlar resmî olarak yasaklanmıştır.

Kasım 2014'te Andrew MacGregor Marshall'ın Tayland kraliyet ailesini eleştirdiği A Kingdom in Crisis: Thailand’s Struggle for Democracy in the Twenty-First Century adlı kitabı yasaklandı.^[11] Bu yasağa gerekçe olarak Tayland polisi tarafından kitap hakkındaki The Independent^[12] ve South China Morning Post^[13]'ta bulunan "barış düzenini bozmaya ve toplum ahlakına yönelik" eleştiriler sebep gösterildi.^[14]

Dış bağlantılı yazılı medyanın sansürü ile ilgili bir örnek Bangkok Inside Out adlı turist rehberidir. Bu rehber, Tayland Kültür Bakanlığı tarafından "Tayland'ın imajını zedelediği ve kültürünü aşağıladığı" sebebiyle yasaklanmıştır.^[15]

Otosansür Tayland'da giderek büyüyen bir trend olmaktadır.

Dergiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok dergi monarşiye zarar veren haberleri yayınladıkları gerekçesiyle sansürlenmiştir.

12 Kasım 2014'te, cunta temsilcileri ve 17 gazete editörü arasındaki bir toplantıda, askeri subaylar gazetecilere bildirebilecekleri haberler için kısıtlama getirmişlerdir.^[16]

İnternet[değiştir | kaynağı değiştir]

Tayland'da İnternet araçlarında çeşitli sebepsiz sansürlemeler bulunmaktadır. Ülke Sınır Tanımayan Gazeteciler tarafından 2011 yılında "internetin gözetim altında olduğu ülkeler" listesine eklenmiştir.^[17]

2006 Tayland darbesi sürecinde internet sansürünün çoğunluğu pornografik siteler üzerine uygulanmıştır. İlerleyen yıllarda şiddet içeren protestolar, bölgesel huzursuzluklar,^[18] olağanüstü hâl kararnameleri,^[19] yeni bir siber suçlar yasası^[20] ve güncellenmiş İç Güvenlik Yasası'nın çıkarılması^[21] gibi birçok olumsuz olay yaşanmıştır.

Tayland'da İnternet sansürü şu anda yalnızca bazı web sitelerine erişim içindir. Tayland'daki İnternet kullanıcıları sansürlenmeden e-posta, Anlık Mesajlaşma ve Twitter kullanan diğer kullanıcılarla etkileşimde bulunabilmektedirler.

Televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Televizyon yayınları hükûmetin denetimi altındadır. Televizyon yayınlarında "göğüs dekolteli elbiseler, kan, bir erkeğin çıplak göğsü, insanlara doğrulan silahlar, alkol tüketimi ve hatta bir ayakkabının altı (Tayland'da topuk göstermek kaba bir hareket olarak kabul edilmektedir)" içeren sahnelerin bulanıklaştırılması olasıdır.^[22]^[23] Diğer yayınlarda olduğu gibi televizyonlarda da kralı eleştirmek yasaklanmıştır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Draft Constitution of the Kingdom of Thailand" (PDF). Rapor. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Publish And Perish". TIME Asia. 11 Mart 2002. 6 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Thailand's lese majeste law claims another victim, opposition grows". 16 Ağustos 2011. 9 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Shortlist for EC candidates submitted on Aug 10". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "PRESS FREEDOM INDEX". Reporters Without Borders. 2004. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "PRESS FREEDOM INDEX". Reporters Without Borders. 2005. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Gagged by "Peace and Order"". Reporters Without Borders. 2018. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Freedom of expression and the Media in Thailand" (PDF). 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "หนังสือนักศึกษา สมรภูมิแห่งการห้าม (และการต่อต้าน)" (Tayca). 23 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Country Reports on Human Rights Practices". Rapor. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 23 Şubat 2001. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Thai Police Ban Controversial Book On Royal Succession". Khaosod English. 13 Kasım 2014. 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "The two entangled conflicts that are tearing Thailand apart". The Independent. 8 Ekim 2014. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Book depicts Thai monarch as pawn of country's elite". South China Morning Post. 4 Ekim 2014. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Review of Kingdom in Crisis". New Mandala. 12 Kasım 2014. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Another book on Thailand banned". 1 Eylül 2006. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Bowing To Junta's Pressure, Thai PBS Axes 'Reform' Broadcast". Khaosod English. 15 Kasım 2014. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Internet Enemies" (PDF). 2011. 15 Mart 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Thailand says southern unrest worsening". 7 Mart 2011. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Thai Cabinet agrees to lift emergency decree in Bangkok". CNN World. 21 Aralık 2010. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Act on Computer Crime" (PDF). 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Thailand lifts state of emergency, what now?". 22 Aralık 2010. 7 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.
^ "Thailand's Anime Censorship Sure Is Strict". 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Thailand Censors Anime Into A Blur". 16 Ağustos 2013. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[:0-1] "Draft Constitution of the Kingdom of Thailand" (PDF). Rapor. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[2] "Publish And Perish". TIME Asia. 11 Mart 2002. 6 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Thailand's lese majeste law claims another victim, opposition grows". 16 Ağustos 2011. 9 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] "Shortlist for EC candidates submitted on Aug 10". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] "PRESS FREEDOM INDEX". Reporters Without Borders. 2004. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[6] "PRESS FREEDOM INDEX". Reporters Without Borders. 2005. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[7] "Gagged by "Peace and Order"". Reporters Without Borders. 2018. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[8] "Freedom of expression and the Media in Thailand" (PDF). 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[9] "หนังสือนักศึกษา สมรภูมิแห่งการห้าม (และการต่อต้าน)" (Tayca). 23 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[10] "Country Reports on Human Rights Practices". Rapor. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 23 Şubat 2001. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[11] "Thai Police Ban Controversial Book On Royal Succession". Khaosod English. 13 Kasım 2014. 27 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[12] "The two entangled conflicts that are tearing Thailand apart". The Independent. 8 Ekim 2014. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[13] "Book depicts Thai monarch as pawn of country's elite". South China Morning Post. 4 Ekim 2014. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[14] "Review of Kingdom in Crisis". New Mandala. 12 Kasım 2014. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[15] "Another book on Thailand banned". 1 Eylül 2006. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[16] "Bowing To Junta's Pressure, Thai PBS Axes 'Reform' Broadcast". Khaosod English. 15 Kasım 2014. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[17] "Internet Enemies" (PDF). 2011. 15 Mart 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[18] "Thailand says southern unrest worsening". 7 Mart 2011. 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[19] "Thai Cabinet agrees to lift emergency decree in Bangkok". CNN World. 21 Aralık 2010. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[20] "Act on Computer Crime" (PDF). 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[21] "Thailand lifts state of emergency, what now?". 22 Aralık 2010. 7 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020.

[22] "Thailand's Anime Censorship Sure Is Strict". 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[23] "Thailand Censors Anime Into A Blur". 16 Ağustos 2013. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

Tayland'da sansür nedir?, Tayland'da sansür anlamı nedir?, Tayland'da sansür ne demektir?