TÜVASAŞ 2000
Alsancak Garı'nda TVS2000 vagonları.
Hizmet	1993-günümüze
Üretici	TÜVASAŞ
Fabrikası	Adapazarı
Constructed	1993-2005
Hizmete giriş	1993
Number built	321
Formasyon	bir yolcu treni oluşturmak için bir araya getirilecek çeşitli bireysel vagon türleri
Kapasite	60 (pullman) 40 (kuşetli) 20 (yataklı) 12 (konferans)
Operatör(ler)	TCDD Taşımacılık
Hangar(lar)	Marşandiz, Halkalı, Mithatpaşa, Alsancak
Hizmet verilen hat(lar)	Trenlerin lokomotifle çekildiği tüm TCDD hatları
Vagon gövde yapısı	Kaynaklanmış çelik
Vagon uzunluğu	26400 mm
Genişlik	2825 mm
Yükseklik	4050 mm
Floor height	1250 mm
Platform height	480 tercihli
Entry	Yüksek bir platformdan seviye giriş imkanı ile adım girişi
Kapılar	Elektro-pnömatik kontrollere sahip döner fiş
Azami Hız	160 km/s
Weight	48 ton asgari.
Axle load	65 ton azami
Power supply	dış (1000 V, 800 A)
Train heating	yes
Bogies	Y32
Coupling system	Vida ve tampon kaplin
Hat açıklığı	Standart (1435 mm)

TCDD TVS 2000, TÜVASAŞ tarafından Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları için üretilen şehirlerarası yolcu vagonlarıdır. 1990'ların başlarında eskiyen vagonların yerini almak ve TCDD'nin zayıf imajını düzeltmek amacıyla Başkent Ekspresi'nde kullanılmak üzere üretilmiş olup günümüzde Türkiye'de en yaygın kullanılan vagonlardır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

TCDD'nin imajı 1990'ların başında büyük ölçüde zayıflamaya başladı ve İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu hattı karayollarına karşı pazar payını kaybediyordu. İnsanlar, çoğunlukla seyahat etmek için TCDD'nin hızla eskiyen vagon filosunu yerine otobüsleri tercih etti. Dönemin demiryollarının önde gelen treni olan Fatih Ekspresi, yaz aylarında iç mekanı çok sıcak yapan klimasız, gürültülü ve rahatsız edici siyah-kırmızı şehirlerarası vagonlarını kullanıyordu. Kış aylarında araçlardaki buharlı ısıtma sistemi sık sık bozulmakta ve arızalanmaktaydı. Buna ek olarak İstanbul ile Ankara arasında açılan yeni otoyol demiryolu ile seyahati önemli ölçüde azalttı. Demiryolu seyahatinin iyileştirmesi gerekiyordu, aksi takdirde TCDD çok daha fazla müşteri kaybedebilirdi.

Bunun üzerine TCDD, demiryolu seyahatlerini iyileştirmek amacıyla, iki şehir arasında Başkent Ekspresi adında yeni bir tren hizmetini devreye soktu. Bu tren hizmeti yepyeni lüks vagonlardan oluşması planlanmaktaydı. TCDD, 1991 yılında TÜVASAŞ'tan bir dizi yeni TVS2000 vagonu sipariş etti. Kısa bir sürede TVS2000 vagonlarının başarılı olduğu kanıtlandı ve TCDD'nin zayıf imajı neredeyse anında iyileşmeye başlayarak İstanbul-Ankara hattında seyahatler artmaya başladı. Vagonların başarısı nedeniyle, TCDD daha fazlasını sipariş etti ve kısa sürede tüm filosunu bu vagonlarla değiştirmeye başladı.

TÜVASAŞ, 2002-2006 yılları arasında TVS2000 standartlarını karşılamak üzere şehirlerarası ve bölgesel vagonları modernize etti.^[1][2]

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

TVS2000'nin pullman, yemekli, kuşetli, yataklı ve jeneratör olmak üzere beş vagon türü bulunmaktadır. İlk olarak 1992'de pullman vagonları tanıtıldı. Yemekli ve kuşetli vagonlar 1994 ve 1996 yıllarında tanıtıldı ve birkaç yıl sonra yataklı ve jeneratör vagonları tanıtıldı. Devlet Demiryolları şehirlerarası filosunun çoğunu TVS2000'lerle değiştirdi. 2006 yılında TÜVASAŞ yeni TVS2000 konferans ve salon vagonlarını tanıttı ancak bu vagonlar yalnızca kiralama amacıyla kullanılmaktadırlar.

Pullman vagon[değiştir | kaynağı değiştir]

Pullman vagonlar, inşa edilen ve hizmete giren ilk vagon grubuydu. 1993 yılında ilk partinin gelir hizmetine girmesiyle toplam 176 adet üretildi. Antrenörlerin her iki ucunda da tuvalet bulunan 2+1 oturma düzeni vardır. Sürgülü seçmeli-pnömatik kapılar, ana bölmeyi girişlerden ayırır. Standart bir pullman vagon 60 koltuklu yolcu kapasitesine sahiptir.

Yemekli vagon[değiştir | kaynağı değiştir]

Yemekli vagonlar, inşa edilen ikinci tip TVS2000 vagonuydu. 1994 yılında hizmete giren ilk parti ile toplam 28 adet üretildi. Yemek vagonlarında dört kişilik 12 adet masa (her iki tarafta altı adet) bulunmaktadır. 2008 sigara yasağından önce, yemek arabalarında ikisi arasında cam bir bölme bulunan, sigara içilen ve içilmeyen bir alan bulunmaktaydı. Sigara içme alanı sekiz masadan oluşan arabanın ortasına doğru, daha küçük sigara içilmeyen alan ise dört masalı vagonun arkasına doğruydu.

Kuşetli vagon[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuşetli vagonlar, 1996 yılında toplam 20 vagon üretilerek tanıtıldı. Bu arabalarda her biri dört koltuğa sahip 10 kompartıman bulunuyordu. Her iki koltuk çiftinin üzerine bagaj rafları dahil edildi. 2002 yılında, gece trenleri için uyku alanı sağlayan 30 yeni kuşetli vagon üretildi. Aynı dört kişilik bölmeler, dört katlanır yataklı bu yeni sete dahil edildi. iki yatak koltuklardan, diğer iki yatak ise yukarıdan katlanırdı. Bu modelde bagaj rafı kaldırıldı. İki vagonu ayırt etmek için yataksız kuşetli vagonlar kompartmanlı vagon olarak adlandırıldı.

Yataklı vagon[değiştir | kaynağı değiştir]

Yataklı vagonlar, 1998 yılında toplam 67 araç üretilerek tanıtıldı. Her vagonda, her birinde iki yolcu barındıran bir ranza bulunan 10 kompartıman bulunmaktadır. Bu kompartımanlar ayrı rezervasyon yapan yolcularla paylaşılamaz. Her bölmenin içinde aynalı küçük bir lavabo, mini buzdolabı ve dolabın yanı sıra baş üstü bagaj rafı bulunan bir tezgah bulunmaktadır. Tuvaletler vagonun her iki ucunda bulunur.

1970'lerde ve 1980'lerde Doğu Almanya'da VEB Waggonbau Bautzen/Görlitz tarafından üretilen bazı eski traverslerin yerini almak üzere 2010'ların başında Bulgaristan Demiryolları için bu tür yataklı vagonlar yapıldı. Gecelik iç hat trenlerinde ve bazı uluslararası hizmetlerde kullanılırlar.

Jeneratör vagon[değiştir | kaynağı değiştir]

Jeneratör vagonları, çoğu Türk lokomotifi headend gücü tedarik etmediğinden, trenin geri kalanına HEP gücü sağlamak için 2005 yılında tanıtıldı. Bu arabalar ayrıca mürettebat için küçük bir alan sağlamaktadır. Toplam 88 adet üretildi.

Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

TVS2000 ilk olarak İstanbul-Ankara arasında çalışan Başkent Ekspresi trenlerine donatılmıştır. 1998'den sonra çoğu gece trenlerine de donatıldı. Günümüzde şehirlerarası trenlerin çoğu TVS2000'ler ile donatılmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]