Su altı buz hokeyi nispeten ekstrem bir spor olup buz hokeyinin türevidir. Donmuş havuzların veya göletlerin altında baş aşağı durarak oynanır. Katılımcılar dalış maskeleri, paletler ve dalış elbiselerini giyip donmuş yüzeyin alt tarafını oyun alanı veya yüzen bir disk için pist olarak kullanırlar. Yarışmacılar herhangi bir solunum cihazı kullanmazlar, bunun yerine hava almak için her 30 saniyede bir yüzeye çıkarlar.

Müsabakalar[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk Su Altı Buz Hokeyi Dünya Kupası, Şubat 2007'de Avusturya'nın Carinthia şehrinin Weissensee beldesinde düzenlendi.^[1] İlk müsabaka sonunda Finlandiya birinci olurken onu Avusturya ve Slovakya izledi. Müsabakalara katılan diğer ülkeler Çekya, Almanya, Hollanda, Polonya ve Slovenya idi. İkinci Su Altı Buz Hokeyi Dünya Kupası da Şubat 2013'te yine Avusturya'nın Weissensee beldesinde düzenlendi ve Avusturya şampiyonluk elde etti.^[2]

İlk maç 2005 yılında gerçekleşti ve 2 takımdan oluşuyordu. Kurucuları Christian Redl ve Jaromir Foukal olan Avusturya takımı, Philipp Von Heydebreck ve Knut Stender'in kurduğu Alman takımına karşı mücadele etti. Bu maç 8-8 beraberlik ile sonuçlandı.

İkinci maç 2006'da 2 takım arasında oynandı. İlk takım yine Christian Redl ve Jaromir Foukal'dan oluşan Avusturya takımı ve ikinci takım Erik Tocek ve Juraj Karpis'ten meydana gelen Slovak takımı oldu. Maç Avusturya'nın 9-8'lik galibiyetiyle sona erdi.

Bir sonraki maç 2007'de gerçekleşti ve ilk dünya şampiyonası oldu. Bu oyun 8 takımdan oluşuyordu: Avusturya, Almanya, Finlandiya, Hollanda, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Polonya. Maçın galibi Finlandiya, ikincisi Avusturya oldu.

İkinci Su Altı Buz Hokeyi Dünya Şampiyonası 2013 yılında gerçekleşti. Bu oyun 2 erkek takımı (Avusturya, Almanya) ve 2 karma takımdan (Avusturya B ve Almanya B) oluşuyordu. Turnuvanın galibi Avusturya, ikincisi Almanya oldu. Avusturya B takımı üçüncülük elde etti. Şampiyonu belirleyen maç, Avusturya için 9-6 zaferle sona erdi.^[3]

Pist[değiştir | kaynağı değiştir]

Su altı buz hokeyi, donmuş bir göl, gölet veya yüzme havuzundaki 6 metre genişliğinde ve 8 metre uzunluğunda bir pistin altında baş aşağı durarak oynanır. Pistlerin çoğu 3 × 6 metredir ^[4] ve her iki tarafta da yüzeyin altındaki buza sabitlenmiş bir kale bulunur. Bazı pistler 6 × 8 metredir. Hava sıcaklığı genellikle -5 °C (23 °F) . Su yaklaşık 2 °C (36 °F). Gerek doğal, gerekse suni olsun; buz donmuş olduğu sürece oyun güvenliği açısından tehlike oluşmaz.

Pist, etkinliğin finansmanını desteklemek amacıyla herhangi bir sporda olduğu gibi sponsor isimleri de dâhil olmak üzere, yan panolarla çevrilir. Suyun derinliği değişken olup genellikle 3 metrenin üzerindedir.

Hava boşlukları[değiştir | kaynağı değiştir]

Güvenlik önlemleri su altı hokeyinin önemli bir parçasıdır. Her oyun başlamadan önce, kurtarma dalgıçlarından biri, oyuncuların girip çıkabilmesi için buzda hızarla delikler açar.^[5] Oyun sırasında dalgıçlar yolunu kolayca şaşırabildiğinden oyunculardan biri deliğe ulaşamayacak kadar yorgunsa veya deliği bulamazsa, her maçı oksijen tanklarıyla donatılmış dört dalgıç denetler.^[6] Oyuncuların hava almak için kolayca su yüzüne çıkabilmeleri için pistin yanındaki buzda 2 × 1 metrelik birkaç büyük delik açılır. Karışıklığı önlemek için her delik büyük bir ulusal bayrakla (koyu mavi) işaretlenmiştir.^[7] Delikler, hokey oyuncularının tipik olarak içeri ve dışarı çıkacağı ağlara dik olarak (pistin uzun tarafında, herhangi bir sporda bir bankın bulunacağı yerde) bulunur. Delikler, dalgıçlara sığacak kadar büyüktür ve hızlı bir şekilde dalıp yardıma ihtiyacı olan herkese ulaşabilecek dalgıçları destekler. Bazı pistlerde, bir dalgıcın pistin kenarına yüzememesi durumunda ağların içinde bulunan buzda delikler bile vardır.

Oyuncular iyi nefes tutma becerilerine sahip olmalıdır.^[8] Oyuncular, hokeyde hücumdan savunmaya geçerken yaptıkları gibi, yerini bir takım arkadaşına devretmeden önce genellikle 30-60 saniye su altında kalırlar. Oyuncular genellikle hava almak için yukarı çıkıp sonra geri inmez, bunun yerine, soluklanmalarına izin vermek için her 30 ila 60 saniyede bir takım arkadaşlarıyla yer değiştirirler. Oyunu rekabetçi kılmak için her iki takım da oyuncularını genellikle aynı anda değiştirir. İyi eğitim almış bir ekip, takım arkadaşlarının ne zaman değişmesi gerektiğini bilir. “Optimum kalış-değişim aralığını belirlemek oldukça zor. Daha kısa bir aralık, bir yandan oyuncuya bir güç oyunu için yeterli hava sağlar, ancak diğer yandan çubuk değiştirme oyun sırasında ve aşırı durumlarda nefes deliğinden uzakta yapıldığından, her iki oyuncunun da buz altında olduğu süreyi artırır.

Müsabaka sırasında herhangi bir solunum cihazı kullanmaya izin verilmez. Ancak, tüplü tanklarla bazı uygulamalarla. Serbest dalgıçlar olarak adlandırılan oyuncuların büyük çoğunluğu sık sık serbest dalış yapar ve buna göre hazırlanır.

Ekipmanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Katılımcılar dalış maskeleri, yüzme paleti ve dalgıç elbiselerini giyip yüzen diski hokey sopaları ile yönlendirmeye çalışırlar.^{[kaynak belirtilmeli]} Su altında görebilmek için maske takarlar ve bu maskeleri, oyun sırasında düşmemeleri için bağlayabildikleri kadar sıkı bağlarlar. Yüzme paletleri, suda daha hızlı hareket etmelerine yardımcı olur. Dalgıç elbisesi, oyuncuları neredeyse dondurucu sıcaklıklarda sıcak tutar.

Hokey sopaları buz hokeyi sopalarına benzer. Bir oyuncunun temasla düşürmesi durumunda (tahta oldukları için) suda yüzerler. Disk genellikle 10 inçlik bir Strafor diskidir.^[9] Strafor olduğu için, buzun yüzeyinin altında yüzer, böylece oyuncular kelimenin tam anlamıyla baş aşağı hokey oynarlar. Diskin hafif bir ağaçtan yapılmış örnekleri de bulunur, disk yüzdüğü sürece oynanabilir.

Oynanışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncular, hakemden aldıkları başlangıç işareti ile anında buza doğru batarlar ve sahanın ortasına doğru hücum ederler. Diske ilk ulaşan, avantaj kazanır (derin mavi). Su altı buz hokeyi iki kişilik takımlarla bire bir oynanır. Hem erkekler hem de kadınlar birlikte ve birbirlerine karşı oynarlar. Ancak, her etkinlikte oynayan dört takım vardır.

Maçların oldukça fiziksel olabileceği göz önüne alındığında, oyuncuların temiz bir nefes almak için her 30 saniyede bir yüzeye çıkması gerekiyor. Su altı buz hokeyi periyotları 10 dakika sürer ve oyuncuların ısınmaları için 10 dakikalık molalara izin verilir. Buz hokeyinde olduğu üzere bir diski rakip takımın hedefine yönlendirirler, ancak su altına dalarlar.

Oyunu izleyen, saldırganlık seviyelerini ve oyuncuların güvende olup olmadığını denetleyen, tüplü ekipmanla donatılmış dört hakem vardır. Oyun, daha az oyuncu dışında normal hokey gibi oynanır. Oyun agresifleşebilir, bu nedenle oyuncular sürekli hava almak için yüzeye çıkmak zorunda kalır.

Riskler[değiştir | kaynağı değiştir]

Su altı buz hokeyinde ciddi bir yaralanma kayıtlara geçmemiş olsa da oyun ciddi sağlık riskleri teşkil etmektedir. Sağlık ekipleri, serbest dalgıçları herhangi bir ciddi sorun veya acil durumda yüzeye çıktığı anda tedavi etmek için hazırda bekler. İdeal olarak, acil bir durumda, serbest dalgıçlar geldikleri buzda veya mevcut olan en yakın girişte girişe geri döner. Dalgıç zamanında su yüzeyine çıkamazsa, oyunu denetleyen oksijen tankları ile donatılmış kişiler suyun üstünden çıkmalarını sağlayabilirler. Daha sonra kurtarma/güvenlik ekibi oyuncuya tıbbi müdahalede bulunabilir. Su altı buz hokeyi oyuncularının tüm maç boyunca uzman dalgıçlarca izlenmesine rağmen riskleri fark etmeleri ve içinde bulundukları duruma göre nasıl hareket edeceklerini bilmeleri beklenir. Serbest dalgıçlar, muhtemel vakaları en aza indirgemek için güvenlik prosedürleri konusunda da eğitilir. Oyun, su altı hokeyi veya buz hokeyi ile karşılaştırıldığında daha yavaş oynandığı için disk ve hokey sopasına bağlı yaralanma riski daha düşüktür. Su altı hokeyinde, hızlı hareket eden bir disk nedeniyle parmakları kırma riski daha yüksektir, çünkü oyuncular yere daha yakındır ve dolayısıyla fiziksel olarak paka daha yakındır. Donma sıcaklıkları göz önüne alındığında, sporun serbest dalgıçları aşağıdakiler için yüksek risk altındadır:

Hipotermi :^[10] Titreme ve hızlı nefes alma gibi olağan belirtiler bariz olsa da, destek dalgıçları baş dönmesi ve koordinasyon eksikliği gibi daha az belirgin belirtilere dikkat etmelidir. Şiddetli hipotermi belirtileri su altında görülemeyeceğinden, oyuncuyu sudan zamanında çıkarmak için ciddi hipotermi tehlike işaretlerine özellikle dikkat edilmelidir. Gecikmeli konuşma, kafa karışıklığı, oyuncunun durumuyla ilgili herhangi bir endişe, zayıf bir nabız ve sığ nefes alma yakından izlenmeli ve derhâl tedavi edilmelidir.

Asfiksi :^[11] Su altı buz hokeyi tipik olarak solunum cihazından yararlanmaksızın oynanır. Sadece oyunu denetleyen dalgıçlar oynarken oksijen tüpü takarlar; serbest dalgıçlar görüş için dalış maskeleri takarlar. Oksijen eksikliği nedeniyle bilinç kaybını önlemek için oyuncular her otuz ilâ altmış saniyede bir değiştirilir. Bir serbest dalgıç, bilincini kaybetmeden önce yüzeye ulaşamazsa oyunu denetleyen dalgıçlar ona yardımcı olabilir.

Soğuk yanıkları :^[12] Dondurucu sıcaklıklarda, sağlık ekipleri herhangi bir donma belirtisine karşı tetikte bulunmalıdır. Kaydedilmiş bir vaka olmamasına rağmen, donma riski çok yüksektir. Çoğu, tipik rahatsızlıklar olarak ortaya çıkabileceğinden, donma belirtilerinin tam olarak farkında değildir. Frost-nip, cildin tahriş olabileceği ve kırmızıya dönebileceği en erken donma evresidir. Diğer belirtiler, etkilenen bölgede kaşıntı veya yanma hissini içerir. Etkilenen cilt, donmanın son aşamalarına geçmeden önce parlak veya sertleşebilir. Çoğu, ne zaman donma riski altında olduklarının farkında değildir, çünkü etkilenen bölge sonunda hissini kaybeder ve soğuk yanığından muzdarip insanlar, tenleri dokunulamayacak kadar soğuk olsa bile sıcak hissedebilirler. Sağlık ekipleri, cildin maviye döndüğü ve sinir hasarının meydana geldiği son aşamadan önce erken donma belirtilerine karşı dikkatli olmalıdır. Donma tedavisi, hasarı en aza indirmek için bu bölgelerdeki kan akışını artıran yöntemleri hemen seçmektir. Ölü deri kaldırılmalı ve hasta ısıtılmalıdır. Ağrı kesici ilaçlar tipik olarak ısınma işlemi sırasında oluşabilecek sinir ağrısı için uygulanır. Küçük çaplı donma durumlarında, iltihabı azaltmak için ibuprofen gibi ağrı kesiciler kullanılabilir. Sinirlerin zarar görmesini önlemek için kan sulandırıcılar da verilebilir. Soğuk yanığının ilk müdahale tedavisi cildi kurutmak ve hastayı ısınmak için içeriye almaktır.

Çoğu risk, koruyucu kıyafetlerin kullanılmasıyla önlenebilir. Donmuş bir pistteki müsabaka boyunca dalgıçları sıcak tutmak için elbiseler genellikle ılık suyla önceden ısıtılır. Üç parmaklı eldiven genellikle tavsiye edilir. Parmaklar, ayak parmakları, kulaklar ve burun gibi daha küçük vücut bölümleri donma açısından en yüksek derecede risk altındadır ve örtülüp ısıtılması hayati öneme sahiptir. Ayrıca, dalgıçlar buzdan çıktıktan sonra ağır egzersizlere karşı uyarılır. Dekompresyon hastalığı aşırı soğuk koşulları altında yeterince araştırılmamıştır ve bu rahatsızlığa yakalanmamak için alınması gereken her türlü önlem tavsiye edilmektedir.

Seyirciler[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyun, seyircilerin buzun üzerine yerleştirilmiş bir monitör aracılığıyla serbest dalgıçları görebilecekleri bir arenada oynanmadığından seyircilerin su altında oynanan oyunu izlemek için buzun üzerine oturması gerekir. Bu, serbest dalgıçlar buzun altında rekabet ederken aksiyonu kaydeden, oyunu su altında izleyen bir kameraman tarafından yapılır ve başkalarının oyunu buzun üzerinde izlemesini mümkün kılar. Çoğu profesyonel oyunun aksine, izlenen monitör geniş bir izleyici kitlesinin görebileceği büyük bir ekran değildir. Bunun yerine, daha sonra bir muşamba ile elemanlardan korunan ortalama büyüklükte bir monitördür (çaprazlamasına yaklaşık 27 inç). Yüzeye çıkan oyuncular, takım arkadaşlarıyla değiştirmeden önce oyunu monitörden de izleyebilirler.

Ayrıca, bir maç seyrederken, dondurucu soğuk nedeniyle kışlık giysiler ve çok katlı kıyafetler ile buzun üzerinde tutuşu sağlayacak uygun ayakkabılar getirmek tavsiye edilir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ekstrem Su Altı Buz Hokeyi 1 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Su Altı Buz Hokeyi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]