Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş

Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş
Sedotta e abbandonata
	"Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş" (Sedotta e abbandonata) filminin Fransızca bir sinema afişi
Yönetmen	Pietro Germi
Yapımcı	Franco Cristaldi
Senarist	Pietro Germi; Luciano Vincenzoni
Oyuncular	Stefania Sandrelli; Saro Urzì; Lando Buzzanca
Müzik	Carlo Rustichelli
Görüntü yönetmeni	Aiace Parolin
Kurgu	Roberto Cinquini
Dağıtıcı	Paramount Pictures; The Criterion Collection (DVD)
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Komedi, dram
Renk	Siyah-beyaz
Yapım yılı	1964
Çıkış tarih(ler)i	30 Ocak 1964, İtalya; Mayıs 1964, Cannes Film Festivali
Süre	115 dakika
Ülke	İtalya; Fransa ortak yapımı
Dil	İtalyanca
Diğer adları	Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş (Türkiye); Séduite et abandonnée (Fransa); Seduced and Abandoned (ABD); A Matter of Honor; Seducida y Abandonada (İspanya); Verführung auf italienisch (Almanya)

Baştan Çıkarılmış ve Terk edilmiş^[1] 1964 İtalya - Fransa ortak yapımı siyah beyaz güldürü filmdir. Özgün adı Sedotta e Abbandonata olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Seduced and Abandoned adı ile gösterilmiştir. Atilla Dorsay "Benim Beyoğlum" adlı kitabında filmin "Aldatılmış ve Terkedilmiş" adıyla "Dünya Sineması" nda gösterildiğini not etmiştir.^[2]

Başlıca rollerinde Stefania Sandrelli, Saro Urzì, Aldo Puglisi ve Lando Buzzanca'nın oynadıkları filmi Pietro Germi yönetmiştir. Germi aynı zamanda Luciano Vincenzoni ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştı. Pietro Germi aslında İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öncü ve önemli bir yönetmeni olduğu için bu film yanlış olarak birçok kaynakta yeni gerçekçi türe sokulmuştur^[3] Oysa "Sedotta e abbandonata" filmi tıpkı onun uluslararası ününü pekiştirdiği bir önceki filmi 1961 tarihli İtalyan Usulü Boşanma (Divorzio all'italiana) gibi konuları Sicilya'da geçen ve taşra hayatı ile yörenin geleneklerini eleştirdiği alaycı güldürü filmlerinden oluşan ikinci dönemine ait filmlerdendir. Konusu Sicilya'da geçen bu satirik filmin siyah beyaz görüntülerini Aiace Parolin çekmiş, özgün müziğini ise Carlo Rustichelli yapmıştır.

Filmin Altın Palmiye'ye aday gösterildiği Cannes Film Festivali'nde Saro Urzì 'ye "en iyi erkek oyuncu" ödülü verildi. Film ayrıca "en iyi yönetmen" ve "en iyi film film" dallarında David di Donatello ödüllerini de aldı.

Filmin konusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Olaylar toplumun büyük bir kısmının hala feodal aile düzeni içinde yaşadığı 1960'lı yılların Sicilya'sında geçer. Kalabalık Ascalone ailesinin büyük kızı Matilde'nin (Paola Biggio) nişanlısı Peppino Califano (Aldo Puglisi), Matilde'nin 16 yaşındaki kızkardeşi Agnese'i (Stefania Sandrelli) baştan çıkarır ve onunla ilişkiye girer. Ailenin reisi despot baba Vincenzo Ascalone (Saro Urzi) küçük kızı Agnese'in hamile olduğunu anladığında bunu Peppino'nun yaptığını öğrenir ve ondan büyük kızını bırakıp küçük kızı ile evlenmesini ister. Ancak Peppino evleneceği kızın geleneklere göre bakire olması gerektiğini ileri sürerek buna karşı çıkar ve ortadan kaybolur. Onu bulup kanun zoruyla Agnese ile evlendirmek mümkündür ama bu aile şerefinin kasaba halkı gözünde iki paralık olması demektir. Baba Vincenzo, ailenin onurunu da koruyacak karmaşık bir çözüm yoluna gider.

Film hakkında notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sicilya 'lı aktör Lando Buzzanca (1935), 1970 'li yıllarda Türkiye'de de yaygın olarak gösterilen seks-komedi türünden filmleri ile tanınmıştı. Bu seks-komedi filmleri serisinin Türkiye'deki ortak adı "Erkek Dediğin" idi ("Erkek Dediğin İspat Eder" "Erkek Dediğin Hovarda Olur" gibi Türkçe isimlerle sinemalarda gösterilmişlerdi). Zaten daha sonra Türk sinemasının krize girmesi ile furya halinde piyasaya giren Türk Seks-komedi filmleri, bu Lando Buzzanca filmlerinden esinlenilerek ortaya çıkmışlardı.
1961'de Pietro Germi İtalyan Usulü Boşanma (Divorzio all'italiana) filmini çekmişti. Filmde Marcello Mastroianni ve Stefania Sandrelli oynamışlardı. (Sandrelli bu filmde de başrolde). 1964'te bu kez benzer bir konuyu işleyen bir filmi de Vittorio De Sica çekmişti: İtalyan Usulü Evlilik (Matrimonio all'italiana). Bu filmde de Marcello Mastroianni ve Sophia Loren başrolleri paylaşmışlardı. De Sica da tıpkı Pietro Germi gibi İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının öncü ve önemli yönetmenlerindendi.
Filmin ödüllü oyuncusu Saro Urzì, 1972 yılında Baba (The Godfather) filminde Vitelli rolünü oynayacaktır.

Filmin müziği[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmin başında yazılar gösterilirken İtalyanca sözlerle Sicilya'lı Ascalune ailesinin başına gelenlerin anlatıldığı ballad Carlo Rustichelli tarafından yazılmıştır. Giuseppe Ferrara'nın seslendirdiği "L'onuri di l'Ascaluni" (Ascalune'lerin şerefi) adlı bu tarantella tarzındaki şarkının melodisi son derece coşkulu ve akılda kalıcıdır. Bu ballad film boyunca ara ara devam eder ve şarkı sözleriyle olayları toparlayıp özetlemeye devam eder yani şarkıcı Giuseppe Ferrara adeta filmin anlatıcısı da (narrator) olur.
Filmin soundtrack albümü ilk kez 1964 yılında ABD'de LP (Long Play) formatında çıktı (CAM 10001), 1992 yılında İtalya'da CD formatında tekrar basıldı (CAM 493357-2). Besteci: Carlo Rustichelli, Müzik direktörü, orkestra yönetmeni: Pierluigi Urbini, Sözlü parçaları seslendiren: Giuseppe Ferrara. Plakta yer alan parçalar şunlardır:^[4]

L'onuri di l'Ascaluni... Seslendiren: Giuseppe Ferrara
Dicerie (02:27)
Passeggio barone (00:43)
Ratto twist (01:58)
Corrida rumba (00:24)
Tre squillo, tre (01:50)
Seduzione (02:20)
Alla deguello (02:50)
Vampata d'amuri... Seslendiren: Giuseppe Ferrara
Matilde novizia (00:31)
Sposalizio (00:42)
Vergogna (01:56)
Morte di Ascalone (01:38)
Processione (01:15)
Serenata maliziosa (01:50)
Galline barone (01:32)
Onore e famiglia (00:25)

Albümden kısa bölümler dinlemek için [1]^{[ölü/kırık bağlantı]}

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncu	Rolü
Stefania Sandrelli	Agnese Ascalone
Saro Urzì	Don Vincenzo Ascalone
Aldo Puglisi	Peppino Califano
Lando Buzzanca	Antonio Ascalone
Lola Braccini	Amalia Califano
Leopoldo Trieste	Baron Rizieri
Umberto Spadaro	Kuzen Ascalone
Paola Biggio	Matilde Ascalone
Rocco D'Assunta	Orlando Califano
Oreste Palella	Polis Şefi Polenza
Lina Lagalla	Francesca Ascalone
Gustavo D'Arpe	Ciarpetta, avukat
Rosetta Urzì	Consolata, hizmetçi
Roberta Narbonne	Rosaura Ascalone
Vincenzo Licata	Profumo, cenaze levazımatçısı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi 2005, Oğlak Yayınları s.287 Türkçe isim için referans
^ Dorsay, Atilla (1993). Benim Beyoğlum. Varlık Yayınları. ss. sayfa 20.
^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Baştan Çıkarılmış ve Terk Edilmiş
Allmovie.com'da "Sedotta e Abbandonata"
Pietro Germi ile ilgili bir site14 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi 2005, Oğlak Yayınları s.287 Türkçe isim için referans

[2] Dorsay, Atilla (1993). Benim Beyoğlum. Varlık Yayınları. ss. sayfa 20.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

Sedotta e Abbandonata nedir?, Sedotta e Abbandonata anlamı nedir?, Sedotta e Abbandonata ne demektir?