Rövşen Canıyev (Azerice: Rövşən Rafiq oğlu Canıyev; 27 Ocak 1975, Lenkeran - 18 Ağustos 2016, İstanbul), Rövşen Lenkeranski olarak da bilinir. Azerbaycanlı mafya ve suç örgütü lideri. Rusya ve Orta Asya'nın en güçlü mafya patronlarından birisi olarak kabul ediliyordu. İstanbul, Beşiktaş'ta uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Rövşen Canıyev, 27 Ocak 1975 yılında Azerbaycan'ın Lenkeran şehrinde doğdu.

Babasının ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Canıyev 17 yaşındayken polis olan babası Azeri suç çetelerinden biri tarafından öldürüldü. Bunun üzerine babasının katilini mahkeme salonunda silahla vurdu ve ilk defa 1996 yılında tutuklandı. Mahkeme, babasını kaybetmiş olan Canıyev'in ruhsal durumunu göz önünde bulundurarak onu iki yıl hapis cezasına çarptırdı. 4 Mart 1997 yılında da şartlı tahliye edildi.^[1]

Mafya dünyasına girişi[değiştir | kaynağı değiştir]

2000 yılının temmuz ayında yeniden yargılandı. Bu defa izinsiz silah taşıma gibi nedenlerle tutuklandı. Yargıç psikolojik tedaviye gönderme kararı verdi. 2001 yılında beraat etti.^[2] Beraat ettikten sonra Rusya'nın Moskova şehrine yerleşen Canıyev birçok suça karıştı ve Rusya'da yaşayan Azerbaycanlı gruplar arasında nüfuz elde etmeye başladı. 2002 yılında hakkında yakalama kararı çıkartılan Caniyev, soruşturmadan kaçtığı için 1 Temmuz 2002'de kırmızı bülten ile aranmaya başlandı.

Şubat 2008'de Canıyev, Ukrayna Kiev'deki kolluk kuvvetleri tarafından gözaltına alındı ve mahkeme kararıyla 40 gün hapis cezasına çarptırıldı. Hakkında ceza davası açılan ülkesine iade edilmesi beklenen Rövşen, insan hakları savunucularının talebi üzerine beklenmedik bir şekilde mülteci statüsüne kavuştu ve Ukrayna'ya sığındı. Ancak 3 Aralık 2009'da Ukrayna'da tutuklandı ve 13 Aralık'ta Azerbaycan'a iade edildi. 2010 yılında Bakü'de yasadışı silah bulundurma suçlamasıyla ceza davası açıldı. Savcı Canıyev'in 12 yıl hapis cezasına çarptırılmasını istemesine rağmen mahkeme onu 2 yıl 10 ay 19 gün hapis cezasına çarptırdı. Bu cezasıda ertelenen Canıyev, Azerbaycan'ı terk ederek Dubai'ye yerleşti. Dünyanın her yerinde nüfuzu giderek genişlemeye başlayan Rövşen Lenkeranski, 2012 yazında Dubai'de suikaste uğradı. Hastaneye kaldırılan Caniyev, doktorların çabaları sonucu kurtuldu.

Aslan Usoyan'ın öldürülmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

‘Ded Hasan’ lakaplı mafya lideri Moskova’da bir restoran çıkışında 16 Ocak 2013’te keskin nişancı ateşiyle öldürüldü. Rusya'nın son ‘gerçek mafya babası' kabul edilen Ded Hasan lakaplı Kürt asıllı ünlü mafya babası Aslan Usoyan'ın 16 Ocak 2013 günü keskin nişancı tarafından öldürülmesinin ardından da Caniyev sorumlu tutuldu. Kellesi için 5 milyon dolarlık ödül, bu cinayetten sonra konuldu. Aslan Usoyan'ın adı Ortadoğu’daki terör örgütlerine yönelik silah sevkiyatlarında da geçiyordu. Rusya başta olmak üzere Bağımsız Devletler Topluluğu’ndaki meyve- sebze ithalat pazarını kontrolünde bulundurduğu iddia ediliyordu.^[3]

Ali Gamidov'un öldürülmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Bahçeşehir'de lüks bir villada, 6 silahlı kişi tarafından Canıyev 'in hapishaneden arkadaşı olan Azeri işadamı ve suç örgütü lideri Ali Gamidov'a saldırı düzenlendi. "Yaşlı Adam" lakaplı Gamidov silah zoruyla havuzdan çıkarıldı önce sopalarla dövüldü, ardından kurşuna dizildi. Katiller kaçtı ve Gamidov hayatını kaybetti. Olaydan yaralı olarak kurtulan Gamidov'un kız arkadaşı Alaşova, İstanbul polisine verdiği ifadede Gamidov'un ölürken kulağına "Rövşen" ismini fısıldadığını söyledi. Suikastın hemen ardından polis ekipleri tarafından Rövşen Canıyev'in İstanbul'da kaldığı adrese baskın düzenlendi. Ancak, adresin suikast gününden kısa bir süre önce boşaltıldığı ve zanlıların kaçtığı öğrenildi.^[4]

Interpol araması[değiştir | kaynağı değiştir]

Rövşen Canıyev için Interpol tarafından iki kez aranma kararı verildi. Eylül 2013'te İtalyan hükümeti, Rövşen Canıyev'in uluslararası olarak organize suç, gasp, rüşvet, kara para aklama ve resmi belgelerin tahrifatı suçlamalarıyla ilgili olarak arandığını ilan etti. Ancak, bir yıl sonra, 28 Şubat 2014'te İtalya aramayı durdurdu.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Kendisine yönelik son suikast girişimi 18 Ağustos 2016'da İstanbul'da gerçekleşti. Silahlı saldırı gece 00.30'da Beşiktaş'ta yaşandı. Cihannüma Mahallesi Saray Caddesi üzerinde bulunan oteldeki toplantıdan sonra Azerbaycan plakalı aracıyla otelden ayrıldı. Yaklaşık 30 metre sonra cadde üzerinde pusu kuran 3 saldırgan, uzun namlulu ve susturuculu otomatik silahla Canıyev'in aracını taradı. İstanbul'daki Florence Nightingale Hastanesi'ne kaldırılan Lenkeranski 20'ye yakın kurşun yarasıyla burada hayatını kaybetti. Azerbaycanlı işadamı Mubariz Mansimov, Canıyev'in cenazesini kendi uçağı ile Azerbaycan'a gönderdi. Caniyev'in cenazesi memleketi Lenkeran'da inanılmaz bir kalabalık tarafından karşılandı. Lenkeranski'nin cenazesine yaklaşık on bin kişi katıldı.^[5]

Ölümü ve sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Rövşen Canıyev'in yakınları saldırının sorumlusu olarak, bir başka Azerbaycanlı mafya lideri "Lotu Quli" lakaplı Nadir Salifov'u sorumlu tutuyordu. İstanbul' da yaşayan Nadir Salifov'a birçok kez saldırı girişiminde bulunuldu. Polisin tespitlerine göre 18 Ağustos 2016’da Beşiktaş’ta Azeri mafya lideri Rövşen Lenkeranski’nin (Caniyev) öldürülmesinin ardından kardeşi Namık Caniyev intikam için Türkiye’ye geldi. Rövşen Canıyev’in kardeşi Namık Caniyev, intikam saldırısı için Şirinler çetesiyle 5 milyon dolar karşılığında anlaşmak için AVM’de randevulaşmış ve bunun tespiti üzerine yapılan operasyonda 9 tabancayla yakalanan 4’ü Azerbaycanlı 13 kişi tutuklandı.^[6] Şubat 2020'de Türkiye’ye yasa dışı olarak giriş yaptığı öne sürülen Lotu Quli'yi (Nadir Salifov) öldürmek isteyen başka bir gruba daha operasyon düzenledi. Operasyon düzenlenen grubu yöneten kişinin Gürcü asıllı Guram Chikladze olduğu öne sürüldü. Chikladze ve Nadir Salifov arasında 2016'da Caniyev'in öldürülmesi sebebiyle husumet bulunduğu iddia edilmişti. Caniyev'in adamlarıyla intikam için ittifak yaptığı öne sürülen Guram Chikladzede'nin polisin Şubat ayında düzenlediği operasyonla gözaltına alındı.^[7] Azerbaycanlı suç örgütü elebaşı "Lotu Quli" lakaplı Nadir Salifov, 20 Ağustos 2020 tarihinde 00.00 sıralarında Antalya'da kaldığı bir otelde öldürüldü.^[8] Salifov'un öldürülmesinin talimatını verdiği tespit edilen Rövşen Caniyev'in kardeşi Namık Caniyev hakkında yakalama kararı çıkartıldı.^[9]

Popüler kültürdeki yeri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2013 yılında Canıyev'in hayatı ve Aslan Usoyanla aralarındaki çatışma hakkında belgesel çekilmiştir.^[10]
• 2017 yılında Canıyev'in hayatı hakkında film Azerbaycan'ın özel televizyon kanalı Region TV'de izleyicilere sunuldu.^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]