Recep Zühtü Soyak

Recep Zühtü Soyak (d. 1893, Manastır, Osmanlı İmparatorluğu - ö. 2 Aralık 1963),^[1]^[2] Türk siyasetçi.

Türk Kurtuluş Savaşı’nın ilk günlerinden itibaren ulusal direniş hareketinin önderi Mustafa Kemal Paşa’nın yakın çevresinde bulunmuş, onun muhafızlığını üstlenmiş bir kişidir.

Hâkimiyet-i Milliye ve Recep Zühtü Matbaaları sahipliği ile II.(Ara Seçim), III.ve IV. dönem Sinop ve V. dönem Zonguldak milletvekilliği yaptı.^[3]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1893 yılında Manastır’da dünyaya geldi. Babası Hasan Basri Bey, annesi Fatma Hanım’dır. İdadi mezunu olan Recep Zühtü, 1912’den itibaren asteğmen olarak pek çok cephede savaştı.^[4] Suriye-Filistin Cephesi'nde çarpışan isimlerdendi.

Kurtuluş Savaşı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Anadolu’daki Millî Mücadele hareketine Amasya’dan^[4] itibaren katıldı ve Manastır’dan bu yana tanıdığı^[5] Mustafa Kemal Paşa’nın yanından hiç ayrılmadı. Erzurum ve Sivas Kongreleri sırasında Mustafa Kemal’in yanında idi. Mustafa Kemal’i ortadan kaldırmaya yönelik Ali Galip olayı’nda özel görevli olarak çalıştı. Ankara’da millî mücadelenin sesi olarak Hâkimiyet-i Milliye gazetesi kurulduğunda gazetenin sorumlu müdürü olarak atandı.

Cumhuriyet yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet döneminde pek çok şirketin mümessiliğini üstlendi, komisyonculuk yaptı, Eskişehir Şeker Fabrikası yönetim kurulu üyesi oldu^[5]

Milletvekilliği[değiştir | kaynağı değiştir]

TBMM'nin ikinci döneminde 1924 yılının son günlerinde yapılan ara seçimde Sinop milletvekili oldu. 1927 ve 1931 seçimlerinde de Meclis'e Sinop'tan katıldı. Soyadı Kanunu çıktığında soyadı Atatürk tarafından kendisine verilmiştir. 1935 seçimlerinde Zonguldak milletvekili olarak meclise girdi.

Fatma Medine Cinayeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Vahdeddin'in hat hocası olan Hattat Mehmet Sabri Bey'in kızı^[5] “Fatma Medine Hanım” ile on yıl kadar birlikte yaşayan Recep Zühtü, 10 Şubat 1935'te kendini aldattığı gerekçesiyle Fatma Medine'yi vurarak ölümüne yol açtı. Soyak, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nin başhakemi Mazhar Osman'dan deli raporu istemiş ama alamamıştır. Rapor ancak asistan Fahrettin Kerim Gökay tarafından verildi. Akıl ve sinir hastası olduğuna dair doktor raporu nedeniyle yargılanmadı;^[4] cinayet örtbas edildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ MERNİS’ten çıkarılan vukuatlı nüfus kayıt örneğinde, 02.12.1963 tarihinde vefat ettiği görünmektedir. TBMM Albümü (1920-1991) ve Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu’nun dosyasında “1966” olarak geçen vefat tarihine ilişkin bir belgeye ulaşılamamıştır.
^ TBMM Albümü 1920-2010 I. Cilt
^ Sinop Valiliği web sitesi, Milletvekillerimiz, Erişim tariji:24.04.2012^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ ^a ^b ^c "Cemil Koçak, Efsaneler Asla Ölmez, Radikal Gazetesi 29.04.2007". 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2012.
^ ^a ^b ^c Umit Bayazoğlu, Medeniye Kol Düğmelerim Nerede?, Birgün Gazetesi, 06.10.2007^{[ölü/kırık bağlantı]}

[album-1] MERNİS’ten çıkarılan vukuatlı nüfus kayıt örneğinde, 02.12.1963 tarihinde vefat ettiği görünmektedir. TBMM Albümü (1920-1991) ve Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu’nun dosyasında “1966” olarak geçen vefat tarihine ilişkin bir belgeye ulaşılamamıştır.

[album2-2] TBMM Albümü 1920-2010 I. Cilt

[3] Sinop Valiliği web sitesi, Milletvekillerimiz, Erişim tariji:24.04.2012^{[ölü/kırık bağlantı]}

[radikal-4] "Cemil Koçak, Efsaneler Asla Ölmez, Radikal Gazetesi 29.04.2007". 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2012.

[umit-5] Umit Bayazoğlu, Medeniye Kol Düğmelerim Nerede?, Birgün Gazetesi, 06.10.2007^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Recep Zühtü Soyak Ne Demektir