Persepolis

Persepolis
UNESCO Dünya Mirası
Konum	İran
Kriter	Kültürel: i, iii, vi
Referans	114
Tescil	1979 (3. oturum)
Bölge	Asya-Pasifik

Persepolis (Pers dilinde: Parsa, Farsça: تخت جمشید/پارسه, Taht-ı Cemşîd^[1]), İran'ın Fars Eyaleti'ndeki Şiraz şehrinin 70 km kuzeydoğusundadır.

Kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Pers İmparatorluğu'nun başkenti olan Persepolis, MÖ 6. yüzyıl sonlarına doğru Pers Kralı I. Darius (Dara) tarafından kurulmuştur. Darius'dan sonra tahta çıkan I. Serhas (Xerxes) ve Artakserkses (Ardaşir) şehri büyüterek çeşitli anıtlarla doldurmuşlardır.

Anlatım[değiştir | kaynağı değiştir]

Saray[değiştir | kaynağı değiştir]

Persepolis'te kral sarayları taşıma toprakla yapılan, tepesi 473 metre uzunlukta, 86 metre genişlikte ve 13 metre yüksekliği olan yapay bir tepe üzerinde bulunmaktaydı. Sarayların bulunduğu bu taraçaya iki geniş merdivenle çıkılıyordu. Merdivenlerin yan duvarları kabartma heykellerle doludur. Gerek Kiros’un Pasargadai’daki anıtsal mezarında, gerekse Persepolis’teki büyük saray kompleksinde Yunan mimarlar ve taş ustaları çalışmışlardır.

Serhas'in taht salonunda, her biri 20 metre yükseklikte olan ve üzerinde 2 metre yükseklikte başlıkları olan 100 sütun bulunuyordu. Başlıklar boğa ve insan şeklindeydi. Sarayın iki büyük sütunla tutturulan kapısının yüksekliği 11 metredir. Kapıdaki sütunların önünde, yüzleri insan şeklinde olan iki boğa heykeli vardır.

Tören salonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Darius'un Mısır'daki ocaklardan getirilen blok taşlarla yapılmış "Apadana" denilen tören salonu 10.000 kişi alıyordu. Bu kadar büyük bir kapalı salon başka hiçbir sarayda görülmemiştir. Hazine sarayının geniş avlusuna açılan 4 büyük ahşap kapısı vardı ve bunlar renkli ve süslü alçılarla kaplıydı.

Persepolis'te büyük sütun kaideler üzerinde, Perslerin inançlarını yansıtan heykeller vardır. Bunlar iyilik sembolü olan yarı insan bir savaşçı ile kötülük sembolü olan bir canavarın mücadelesini ve iyilik sembolünün zaferini gösterir.

Kral mezarları[değiştir | kaynağı değiştir]

Persepolis'in yakınındaki kayalık dağın yamaçlarında birbirinden 8–10 km uzaklıkta, kayalar oyularak yapılan ve saray görünümlü iki kaya mezar vardır. Frigya kral mezarlarına benzeyen bu mezarlar "Taht-ı Cemşid" ve "Nakş-ı Rüstem" olarak anılırlar. Bunlardan biri I. Darıus'un mezarıdır.

MÖ 331'de Büyük İskender Persleri yenerek şehri yaktı. Bundan sonra şehir toprak yığınları altında kendi haline terkedildi. 1930'larda başlayan arkeolojik çalışmalarla şehir yeniden ortaya çıkarılmıştır.

Persepolis panorama

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "İran Kültür Evi". 13 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Persepolis22 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Persepolis, Şiraz22 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "İran Kültür Evi". 13 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.

[1]

g t d İran'daki Dünya Mirası Alanları
Kültürel	İran'ın Ermeni Manastır Topluluğu St. Tadeos Manastırı St. Stepanos Manastırı Dzordzor Şapeli Çupan Şapeli Tanrının Kutsal Annesi Kilisesi Bem ve kültürel peyzajı Behistun Çoğa Zenbil Maymand kültürel peyzajı Gülistan Sarayı Kabus Anıtı İsfahan Ulu Camii Nakş-ı Cihan Meydanı Pasargad Persepolis İran bahçeleri Pasargad Çehel Sütun Sarayı Fin Eram Şazda Devletabad Abbasabad Ekberiye Pehlivanpur Şehr-i Suhta Şeyh Safi Türbesi Olcaytu Türbesi Şuşter Tarihi Su Sistemi Susa Tebriz Çarşısı Taht-ı Süleyman İran Kehrizi Firidunkenar Baladeh Zarç Hassan Abad Muşir Güherriz Ekberabad Kasımabad Moun Vazvan Muzdabad İbrahimabad Tarihî Yezd Şehri Fars Bölgesi'ndeki Sasani Arkeolojik Peyzajı Dohtar Kalesi Erdeşir Tören Rölyefi Erdeşir Zafer Rölyefi Erdeşir Hurreh Erdeşir Sarayı Bişâpûr şehri I. Şâpûr'un Heykeli Şâpûr Mağarası Servistan Sarayı Trans-İran Demiryolu Hewraman/Uramanat Kültürel Peyzajları	İran Bayrağı
Doğal	Lut Çölü Hyrkania Ormanları	İran Bayrağı

Persepolis anlamı nedir