Muhammed Deyf (Arapça:محمّد ضيف; d. 1965 Han Yunus), doğum adı Muhammed Diyab İbrahim el-Masri,^[1] Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Filistinli genelkurmay başkanı ve yüksek askeri komutanı. 1995'ten bu yana intihar saldırıları, adam kaçırmalar ve İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) askerlerini öldürmekten dolayı son 26 yıldır İsrail'in en çok aranan adamı oldu.^[2] İsrail'in Deif'i öldürmeye yönelik en son girişimi, Mayıs 2021'deki Duvarların Muhafızı Operasyonu sırasında oldu.^[3] Deif'in karısı, bebeği ve kızı 2014 yılındaki bir saldırıda öldürüldüler.^[4]

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, 8 Eylül 2015'te Deif'i Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Teröristler listesine ekledi.^[5][6]

Hamas[değiştir | kaynağı değiştir]

Deif, 1990 yılında Yahya Abdullatif Ayyaş ve uzun süredir birlikte çalıştığı Adnan El-Gul'un yardımıyla Hamas'a katıldı.^[7] 1994 yılında Deif, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) askerleri Shahar Simani, Aryeh Frankenthal ve Nachshon Wachsman'ın kaçırılması ve öldürülmesine karıştı. Kudüs ve Aşkelon'daki otobüs bombalamalarının ve yaklaşık 50 İsraillinin ölümüne neden olan saldırıların arkasında Yahya Ayyaş ile birlikte kişisel olarak sorumluydu. 2000 yılının Mart ayında İsrail'e gönderdiği beş intihar bombacısı Yamam (İsrail terörle mücadele birimi) tarafından öldürüldü. Nisan 2001'de PA hapishanesinden serbest bırakılmasının ardından, ikinci intifada sırasında birkaç ay süren bir 'bombalı saldırı dalgası'na karıştı.^[2]

Deif, İsrail'in Temmuz 2002'de Salah Şehade'yi öldürmesinden sonra İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın en yüksek askeri komutanı oldu.^[8] İsrail, 1995'ten bu yana, aralarında Kudüs'teki Yafa Yolu otobüs bombalamalarının da bulunduğu sayısız intihar saldırısında düzinelerce sivilin öldürülmesinden onu doğrudan sorumlu tutuyor. Nidal Fat'hi Rabah Farahat ve Adnan al-Ghoul ile birlikte İsrail'de gerçekleştirilen saldırılarda kilit rol oynadı. Deif, yirmi yılı aşkın bir süredir İsrail'in en çok arananlar listesinin başında yer alıyor.

Şubat 2006'da bazı İsrail medyası, Deif'in Hamas'ın yaklaşımını desteklemediği için Gazze Şeridi'nde bir El Kaide ağı kuracağını savundu. Ancak bu iddia, İzzeddin el-Kassam Tugayları tarafından reddedildi.^[7]

Suikast girişimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İsrail'in ciddi yaralanmalara ve sakatlıklara neden olan beş hava saldırısından sağ kurtuldu. 27 Eylül 2002'de bir İsrail hava saldırısında öldüğüne dair raporlara rağmen, bir İsrail istihbarat yetkilisi saldırıdan sağ kurtulduğunu doğruladı.^[9] Kıdemli yardımcısı Adnan al-Ghoul, 21 Ekim 2004'te bir İsrail hava saldırısında öldürüldü.^[10]

12 Temmuz 2006 sabahın erken saatlerinde bir İsrail F16 uçağı, üst düzey Hamas liderlerinin toplandığı bir evi bombaladı. Deif patlamadan sağ kurtuldu, ancak omurgasından ciddi şekilde yaralandı.^[11] Bu olaydan sonra Ahmed Jabari, Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın komutan vekili oldu.^[12]

19 Ağustos 2014'te İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze şehri'ndeki Şeyh Rıdvan mahallesindeki bir eve^[13] hava saldırısı düzenleyerek Deif'in eşlerinden birini (27 yaşındaki Widad) ve iki çocuğunu öldürdü (7 aylık oğlu Ali, 3 yaşındaki kızı Sara ve ayrıca üç sivil).^[14][15][16] Hamas, Deif'in öldürüldüğünü reddetti.^[17][18]

Nisan 2015'te İsrail medyasında istihbarat kaynaklarına atıfta bulunarak Deif'in suikast girişiminden sağ kurtulduğu bildirildi.^[19]

Mayıs 2021'deki Duvarların Muhafızı Operasyonu sırasında İsrail ordusunun bir hafta içinde iki kez Deif'i öldürmeye çalıştığı ancak ikisinde de son anda kurtulduğu bildirildi.^[3]

Alıntılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Aralık 2010'da Hamas hareketi, kuruluşunun 23. yıldönümünü Zafer Yolu (Darb al-ezza) başlıklı resmi bir kitapçıkla kutladı. Kitapçık, İsrail'e karşı yürütülen askeri operasyonlara ilişkin istatistiksel ve sayısal verilerin yanı sıra Hamas askeri liderlerinin açıklamalarını da içeriyor.

Muhammed Deif kitapçıkta şunları yazdı: "İzzeddin el-Kassam Tugayları ... alternatifi olmayan yolumuza devam etmek için daha iyi hazırlar ve bu, cihat yolu ve Müslüman ulusun düşmanlarına karşı mücadelesidir.... Düşmanlarımıza diyoruz ki, yok olma (zeval) yolunda ilerliyorsunuz ve Filistin, Kudüs (Kudüs), Mescid-i Aksa (Cami), kasabaları ve köyleri dahil, Filistin bizim kalacak. (Akdeniz) Denize, (Ürdün) Nehri'ne, kuzeyinden güneyine kadar, onun bir karışına bile hakkınız yoktur."^[20]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]