Kolodyon, proksilinin ("nitroselüloz", "selüloz nitrat", "flaş kağıdı" ve "silah pamuğu" olarak da bilinir) eter ve alkol içinde bulunan yanıcı, şurupsu bir çözeltisidir. Esnek ve esnek olmayan olarak iki temel tipi mevcuttur. Esnek tip sıklıkla cerrahi pansuman olarak veya pansumanı tutmak için kullanılır. Deri üzerine sürüldüğünde kolodyon nitroselüloz film oluşturarak kurur. Başlangıçta renksiz olmasına rağmen zamanla renk kazanır. Esnek olmayan kolodyon genellikle tiyatro makyajında kullanılır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1846 Louis-Nicolas Ménard ve Flores'in Domonte keşfetti selüloz nitrat olabilir çözünmüş eter.Kaynak hatası: Açılış <ref> etiketi hatalı biçimlendirilmiş veya hatalı bir ada sahip (Bkz: Kaynak gösterme) Onlar için hazırladığı bir karışımı eter (ethoxyethane) olarak solvent ve etanol gibi bir eritici işlenmiş selüloz nitrat içine bir açık jelatinimsi sıvı. Collodion ilk kullanılan tıbbi olarak bir Giyinme 1847 tarafından Boston doktor John Parker Maynard.Kaynak hatası: Açılış <ref> etiketi hatalı biçimlendirilmiş veya hatalı bir ada sahip (Bkz: Kaynak gösterme)Kaynak hatası: Açılış <ref> etiketi hatalı biçimlendirilmiş veya hatalı bir ada sahip (Bkz: Kaynak gösterme) çözüm dublaj "collodion" (Yunan κολλώδης (kollodis), yapışkan) tarafından Dr. A. A. Gould, Boston, Massachusetts.Kaynak hatası: Açılış <ref> etiketi hatalı biçimlendirilmiş veya hatalı bir ada sahip (Bkz: Kaynak gösterme)

Islak-tabak kolodyon fotoğrafçılık[değiştir | kaynağı değiştir]

1851'de, bir İngiliz olan Frederick Scott Archer, cam fotoğrafçılık tabaklarında kolodyonun yumurta akı (albumen) yerine kullanılabileceğini keşfetti.^[1] Kolodyon görüntü oluşturmak için gereken poz süresini kısalttı. Bu yöntem "ıslak-tabak kolodyon" ya da "ıslak kolodyon" metodu olarak bilinir. Kolodyon nispeten taneciksiz ve renksizdir, negatif olarak da bilinen ilk yüksek kaliteli çoğaltma yöntemlerinden biri bu sayede elde edilmiştir. Bu süreç aynı zamanda iki tür pozitif üretmiştir: ambrotip; tintip (ferrotip olarak da bilinir).

Bu süreç için büyük beceri gereklidir ve aşağıdaki adımları içermektedir:

• (Son derece iyi) temiz cam tabak
• Işık altında, "tuzlu" (iyodür, bromür) kolodyonu cam tabak üzerine dökme, eğerek tabağın her köşesine ulaşmasını sağlama. Fazlasını şişeye geri dökme.
• Tabağı karanlık odaya ya da turuncu çadıra alma (tabak sadece mavi ışığa duyarlıdır) ve tabağı hassaslaştırıcı gümüş nitrat banyosuna batırma (3-5 dakika).
• Tabağı banyodan kaldırın, arkasını akıtıp kurulama, tabak tutucuya yükleme ve koyu slayt yardımıyla ışıktan koruma.
• Tabak tutucuyu kameraya yükleme, koyu slaytı kaldırma ve tabağı ışığa maruz bırakma (saniyeden birkaç dakikaya kadar sürebilir)
• Tabağı geliştirme (demir sülfat tabanlı geliştirici kullanarak)
• Tabağı sabitleme (potasyum siyanür veya sodyum tiyosülfat ile)

Bütün bunlar birkaç dakika içinde yapılır ve bazı adımlar (kırmızı) emniyet ışığı koşullarında yapılır, bu sebeple fotoğrafçı tüm kimyasalları ve taşınabilir karanlık odayı her gittiği yere beraberinde götürmek zorundadır. Bu adımlardan sonra tabağın taze suyla yıkanması gerekir. Son olarak, tabaklar kurulanır ve sandarak, alkol ve lavanta yağından oluşan bir vernikle cilalanır.

Açık havada kullanılan koyu çadırlar, fotoğrafçının beline bağlı küçük bir çadırdan oluşur. Aksi takdirde, eskiden bir el arabası, at ve kapalı bir vagon kullanılırdı.

Kuru kolodyon tabakları[değiştir | kaynağı değiştir]

Richard Norris Hill, bir tıp doktoru ve Queen's College, Birmingham 'da fizyoloji profesörü (bir önceki üniversitesi Birmingham Üniversitesi),^[2] genellikle 1853'te kuru kolodyon tabakları ilk geliştiren kişi olarak bilinir. Fotoğrafçılıkta kullanılan kuru tabağın patentine sahiptir. Bu teknikte emülsiyon, hassasiyeti koruma amaçlı jelatin veya arap zamkı ile kaplanır. Tanen kullanılan başka bir yöntem 1861'de Major C. Russell tarafından geliştirilmiştir. Takriben 1864'te W. E. Bolton ve E. J. Sayce Gümüş bromür ile kolodyonu karıştırmıştır, böylece 1860'ların ortalarında ıslak-tabak yönteminin yeri alınmıştı.^[3]

Tıp[değiştir | kaynağı değiştir]

• Siğilin keratolizle tedavisinde birçok siğil sökücü preparatta aseton kolodyon bazlı asetik asit ve salisilik asit karışımı kullanılır.
• Sıvı bandaj ürünlerinde nitroselüloz (piroksilin) çözeltisi kullanılır.
• EEG elektrotları hastaların kafa derisine uzun süreli uygulanacaksa sert kolodyon ile yapıştırılır.

Diğer kullanımları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kolodyon yaygın olarak elektroensefalografi için elektrotları kafaya yapıştırmada kullanılır.
• Esnek olmayan kolodyon çeşitli efektler için tiyatro makyajında kullanılır. Cilde uygulandığında solvent (genellikle eter ya da alkoldür) uçtukça büzüşür ve yaşlılık veya yara izlerini taklit edecek kırışıklıkları oluşturur.
• Kolodyon teleskop aynası gibi optik araçları temizlemede kullanılır. Kolodyon, optiğin yüzeyine iki veya daha fazla kat olarak uygulanır. Bazen geri alırken kolaylık olması amacıyla kolodyonu bir arada tutmak için ince bir bez parçası katmanlar arasına konur. Kolodyon kuruyup optik gereci kaplayan bir katı bir çarşaf haline geldiğinde dikkatlice soyulur ve böylece yüzeydeki kir de yapışık olarak beraberinde gelir.
• Kolodyon mikroskop altında incelenecek numuneleri yerleştirmede kullanılan saf bir tip proksilindir.
• Paris'teyken René Dagron kolodyon ıslak tabak ve kolodyon-albümen kuru tabak teknikleriyle aşina oldu, bunu daha sonra mikrofilm ve Stanhop üretim tekniklerine adapte etti.
• Kolodyon Alfred Nobel tarafından patlayan jelatin geliştirilirken kullanmıştır, sonrasında daha güçlü, daha esnek ve su geçirmez çeşidi oldukça başarılı bir ürün olan Dinamittir.
• Bazı oje türleri kolodyon içerir.^[4]
• Kolodyon bebek

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Fotografik İşlemler İZLE: George Eastman Evi "Collodion"
• Getty Müzesi: Islak Kolodyon İşlemi 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Adım Adım Islak Plaka Fotoğrafçılık 1 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Brady Döneminde bir Fotoğrafı yapma 17 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• John Coffer 16 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kolodyon5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kolodyon: Malzeme Güvenlik Bilgi Formu14 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bileşik W Bilgi Formu 28 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• İç Savaş Canlandırıcıları Fotoğrafçılık Forum
• Islak-Tabak Kolodyon Fotoğrafçılığa Başlamak 7 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kolodyon bir baskı oluşturma kökeni ve süreci