Jan Doornik

Jan Doornik
	Jan Doornik
Doğum	26 Haziran 1905; Paris
Ölüm	29 Ağustos 1941 (36 yaşında); Paris
Defin yeri	Père Lachaise Mezarlığı
Bağlılığı	Fransız Direnişi
Hizmet yılları	1940-1941
Rütbesi	Teğmen
Çatışma/savaşları	İkinci Dünya Savaşı
Ödülleri	Kurtuluş Madalyası

Jan Louis Guillaume Doornik (26 Haziran 1905, Paris - 29 Ağustos 1941, Paris) İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi işgali altındaki Fransa'da faaliyet gösteren Hollanda asıllı Fransız Direnişi üyesi direnişçidir. Yakalanmış ve Naziler tarafından kurşuna dizilmiştir.^[1]

Gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Hollanda asıllıdır. Eğitimini Fransa'da almış, sonra İsviçre'de devam etmiştir. Mayıs 1940'ta Belçika'da iş gezisindeyken ülke Nazi işgaline uğrar. Hollanda'ya dönüp orduya katılmaya çalışsa da bu mümkün olmaz. Bunun üzerine yürüyerek Fransa'ya geçer. 20 Mayıs 1940'da Paris'deki Hollanda Askerî Ataşeliğine giderek göreve hazır olduğunu bildirir. Ancak talebi görmezden gelinir ve görev için kendisinin çağrılacağı bildirilir. Doornik bunun üzerine İngiltere, Cardiff'e geçerek buradaki Hollanda Askerî Ataşeliğe başvurur.

Direniş[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel görevli bir birlikte görev için gönüllü olur. Fransa sahillerinde keşif yapan birliklerde görev verilir. Yapılan bir keşif görevi sırasında birlikteki subaylar Almanlar tarafından öldürülünce sorumluluk alarak birliği üsse getirmeyi başarır. Bu başarısıyla subaylığa terfi eden Doornik Özgür Fransa lideri Charles de Gaulle'ün desteği ve Hollanda Kraliçesi Wilhelmina'nın onayıyla teğmen rütbesiyle Özgür Fransa birliklerinde savaşmak için izin almış olur. İşgal altındaki Fransız topraklarında görev yapmak için gönüllü olur. Fransa sahillerindeki Kriegsmarine tesisleri hakkında bilgi toplama görevi alır. 5 Eylül 1940 günü Bretonya'daki Plogoff'ta Marcel Millot takma adıyla gizlice karaya ayak basar.^[2] Paris'e geçer ve kardeşi Yves ile temas kurar. Bu sayede direnişe katkıda bulunmak isteyen iki kişiyle Dobies ve Jean Auzias de Turenne ile tanışır. Jean'ın Saint-Cloud'daki villasına telsiz verici tertibatı kurar. 10 Ekim 1940'da Nantes'a giderek İngiltere'ye gidecek bir gemi arasa da bulamaz. Paris'e döner. Amacı İspanya üzerinden Londra'ya geçip edindiği istihbaratı teslim etmektir. Ekim ayı ortalarında kardeşi tarafından Vichy Fransasına gizlice sokulsa da İspanya'ya giremez. Bunun üzerine İsviçre'ye geçer. Cenevre'de İngiliz yetkililerle buluşur. Haute-Savoie'e dönmesi ve Londra'dan talimat beklemesi emredilir. İki gün sonra Vichy'ye dönmesi ve İngiltere'ye gitmek üzere olan Teğmen Maurice Barlier'a eşlik etmesi istenir. 25 Aralık 1940 günü ilk kez başarılı bir şekilde telsiz bildirimi sağlar. Aralık sonunda Teğmen Honoré d'Estienne d'Orves Nemrod adı verilen hücrenin komutasını ondan alır. d'Orves kazandığı başarılardan dolayı onu tebrik eder ve takip eden ay içinde beraber Londra'ya gitmeyi teklif eder. Doornik 3 Şubat günü Nantes'a gelir. Burada kendisine dahil olması planlanan ekibin tutuklandığını öğrenir. Plogoff'a geçer ancak beklenmedik bir şekilde bir çiftlik evinden yakalanır.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Almanca-Fransızca kaleme alınmış ölüm ilanı

Angers'de hapsedildikten sonra Berlin'e götürülmüş, burada Barlier ve d'Estienne D'Orves'in de yakalandığını görmüştür. Üçlü Paris'e gönderilir ve Cherche-Midi Hapishanesine atılır. 14 Mayıs 1941 tarihinde askerî mahkemeye çıkartılırlar. 12 gün sonra üçlü ölüm cezasına çarptırılır. 28 Ağustos 1941 akşamı üçlünün aynı koğuşta kalmasına izin verilmiş, ertesi gün 29 Ağustos 1941 sabahı erken saatlerde gözlerinin bağlanmasını reddeden üçlü Mont-Valérien Kalesi'nde kurşuna dizilerek idam edilmiştir. Naaşı, Paris'teki Pére-Lachaise Mezarlığına gömülür.

Ödülleri ve anısının yaşatılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Ölümünden sonra 7 Mart 1945 tarihinde Charles de Gaulle rejimi tarafından Kurtuluş Madalyası (Fransızca: Croix de la liberation)ile taltif edilmiştir.^[3]
Hollanda Hükûmeti tarafından ölümünün ardından Cesaret Madalyası verilmiştir.
Paris 16. Bölgesindeki bir meydana adı verilmiştir.^[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ 1 Eylül 1941 tarihli Ulus gazetesi s.3 içindeki haber 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Fransa'da casusluk suçundan birçok kimseler kurşuna dizildi başlığı altında " Bahriye mülazımı Henri-Louis Comte d'Etienne, komisyoncu Maurice Bartier ve tüccardan Hollanda tabiyetindeki Jan Louis Doornik, casusluk cürmünden dolayı ölüme mahkum edilmiş ve kurşuna dizilmişlerdir. Comte d'Etienne'e yardımda bulunduklarından ve komünist nümayişlerine iştirak ettiklerinden harp divanı tarafından idama mahkum edilmiş ve kurşuna dizilmişlerdir." denilmektedir
^ Direnişçilerin karaya ayak bastıkları yerde bugün bir anma plaketi bulunmaktadır 24 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 24 Kasım 2022 tarihinde erişilmiştir
^ İlgili arşiv sayfası (Fransızca) 28 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir
^ Meydanı'nın konumu^{[ölü/kırık bağlantı]} (İngilizce) 28 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir

[1] 1 Eylül 1941 tarihli Ulus gazetesi s.3 içindeki haber 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Fransa'da casusluk suçundan birçok kimseler kurşuna dizildi başlığı altında " Bahriye mülazımı Henri-Louis Comte d'Etienne, komisyoncu Maurice Bartier ve tüccardan Hollanda tabiyetindeki Jan Louis Doornik, casusluk cürmünden dolayı ölüme mahkum edilmiş ve kurşuna dizilmişlerdir. Comte d'Etienne'e yardımda bulunduklarından ve komünist nümayişlerine iştirak ettiklerinden harp divanı tarafından idama mahkum edilmiş ve kurşuna dizilmişlerdir." denilmektedir

[2] Direnişçilerin karaya ayak bastıkları yerde bugün bir anma plaketi bulunmaktadır 24 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 24 Kasım 2022 tarihinde erişilmiştir

[3] İlgili arşiv sayfası (Fransızca) 28 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir

[4] Meydanı'nın konumu^{[ölü/kırık bağlantı]} (İngilizce) 28 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir

[1]

[2]

[3]

[4]

Jan Doornik nedir?, Jan Doornik anlamı nedir?, Jan Doornik ne demektir?