Zeynep Işıl Özgentürk (d. 19 Eylül 1948, Gaziantep), Türk yazar, senarist, yönetmen, oyun yazarı, gazeteci ve aktivisttir.

Özgentürk, Cumhuriyet gazetesinde Al Gözüm Seyreyle adlı köşenin yazarıdır.^[1]

Yaşamı ve Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

19 Eylül 1948 tarihinde Gaziantep'te doğdu.

Asıl adı Zeynep Işıl Türkben olan sanatçı ilk ve ortaöğrenimini Gaziantep'te, liseyi İstanbul Çamlıca Kız Lisesinde okudu. Üniversite eğitimini 68'li yıllarda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde yaptı.

Üniversite yıllarında röportajları dönemin muhalif yayını ANT dergisinde ve Maden İş gazetesinde yayınlanan Işıl Özgentürk 1968-71 yılları arasında Ali Özgentürk ve Mehmet Ulusoy'la birlikte kurdukları Devrim İçin Hareket Tiyatrosunda hem oyuncu hem de yazar olarak çalıştı.^[2] Sonraki yıllarda Cumhuriyet gazetesinde röportajları ve köşe yazıları yayımlandı (1977-80).

Yazın yaşamına çocuk kitaplarıyla girdi. 1974 -1975 yıllarında ilk çocuk öyküsü ve bir şiiri Arkın Yayınevinin düzenlediği yarışmada derece aldı. Hayat Okulu adlı öykü kitabıyla 1979 yılında Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Ödülü aldı.

90'lı yıllarda Kadıköy Belediyesi Aile Danışma Merkezinde “Herkes Film Yapabilir” atölyesini kurdu ve bu atölyeyi on yıl yönetti.^[3] Bu atölyede yirmiye yakın kısa film çekildi. Başka bir proje kapsamında çekilen 10 kısa filmden oluşan 90 dakikalık “Dürbünüm İstanbul” adlı film İstanbul'un kenar semtlerinde kahvelerde gösterildi.^[4] Bu proje Hadi Bir Film Yapalım başlıklı atölyelerle yine Özgentürk yönetiminde İstanbul'da, başka bazı il ve ilçelerde devam ediyor.^[5][6][7]

Işıl Özgentürk 5 yıl Ankara merkezli Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Festivali’nin^[8], 6 yıl da Adana Uluslararası Film Festivali’nin kısa film ve senaryo atölyelerini yönetti, kısa filmler çektirdi.^[9]

12 Mart (1971) döneminde Kültür Sarayının yakılması olayında rolü olduğu iddiasıyla yargılandı, aklandı.^[10]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1992 Uluslararası İstanbul Film Festivali, Jüri Özel Ödülü, Seni Seviyorum Rosa
• 2023 - Uğur Mumcu'yu Anma Ödülleri - Sanat Ödülü (30. ÇGD Uğur Mumcu’yu Anma Gecesi ve Ödül Töreni kapsamında)^[11]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

Öykü - Röportaj - Köşeyazısı - Anı[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yokuşu Tırmanır Hayat (Telos Yayınları, 1980, ISBN 9789755451213)
• Hançer (Yazko Yayınları, 1981),
• Geniş Mavi Bir Gök (Altın Kitaplar Yayınevi, 1996),
• Derdim Yeter Sakin Ol (Say Yayınları, 1987),
• Alevin ve Acının İçinden (Telos Yayınları, 1998),
• Al Gözüm Seyreyle (Cumhuriyet Kitapları, 1999)
• Çocukluk Şarkıları (Cumhuriyet Kitapları, 2000)
• Hiçbirimiz Masum Değiliz (Cumhuriyet Kitapları, 2003),
• Sessizlik ve Sırdır Ötesi (Alkım Yayınevi, 2004, ISBN 9789756363195).
• Onların Sadece Türküleri Var (Aya Yayınları, 2013, ISBN 9789944106467)
• Kedilerin, Martıların ve Delilerin Zamanı (Kırmızı Kedi Yayınevi, 2015)
• 68 Yılında Ondokuz Yaşındaysan HEP Ondokuz Yaşındasın (Cumhuriyet Kitapları, 2020)^[12]
• Türkiş Dekameron (Aya Yayınları, 2018, ISBN 9786059624213)
• Tanık Olduğum Hikâyeler (Cumhuriyet Kitapları, 2023)^[13]

Gezi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Büyülü Bir Yolda (İran, Pakistan, Hindistan, Nepal) (Telos Yayınları, 1997),
• Gezi Fısıltıları (Cumhuriyet Kitapları, 2008)

Oyun[değiştir | kaynağı değiştir]

• Keloğlan’ın Tembelliği - İstanbul Şehir Tiyatrolarında sahnelendi (1975),
• Dünyayı Tanıyorum - İstanbul Şehir Tiyatrolarında sahnelendi (1977),
• Küçük Sevinçler Bulmalıyım (manzum, 1983),
• Toplu Oyunları 1: Küçük Sevinçler Bulmalıyım Avluda (1998)
• Toplu Oyunları: Keloğlan - Dünyayı Tanıyorum - Hayvanlar Toplantısı (Mitos, 2009).

Çocuk ve Gençlik Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hayat Okulu (Cem Yayınevi, 1982)
• Kuş Ne Yana Öter (Cem Yayınevi, 1976)
• Mavi Karaca (Aya Kitap, 2012)
• Dünyaya Masallar (ABeCe Yayınları, 1979),
• Yuvadan Bir Kuş Uçtu (Gendaş, 1992),

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çektiği film ve belgeseller ^[14][değiştir | kaynağı değiştir]

• Seni Seviyorum Rosa (Uzun metraj, 1992)
• İnsanca (Belgesel)
• Karadeniz'de Bir Fidel Castro (Belgesel, 2012)
• Rüzgara Söylenmiştir (Kurmaca, 2013)
• İstanbul Annendir Çocuğum (Belgesel, 1993)
• Lahitten Kaçan kızlar (Kurmaca)
• YESEMEK: Bir Hitit Açık Hava Heykel Müzesi (Belgesel .Avrupa Birliği GAP projesi, 2013)

Senaryoları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yılanı Öldürseler (1981)
• At (1981)
• Bekçi (1986)
• Su Da Yanar (1987)
• Seni Seviyorum Rosa (1992)
• Balalayka (2000)
• Yuvadan Bir Kuş Uçtu (Kemal Başar ile birlikte, 2003)
• Tazmanya kristali (Televizyon dizisi, 2022)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• "Yankee go home!", 29 Haziran 2004 tarihli Cumhuriyet köşe yazısı 10 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• SinemaTürk sayfası^{[ölü/kırık bağlantı]}

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]