Haydarpaşa, Lefkoşa

Haydarpaşa
Yunanca: Χαϊδάρ Πασά
Haydarpaşa; Yunanca: Χαϊδάρ Πασά
	Haydarpaşa Haydarpaşa'nın Kıbrıs'taki konumu
	Koordinatlar: 35°10′39″K 33°21′58″D / 35.17750°K 33.36611°D
Ülke	Kıbrıs Cumhuriyeti
Bölge	Lefkoşa Bölgesi
Nüfus (2011)	155
Zaman dilimi	UTC+02.00
• Yaz (YSU)	UTC+03.00

Haydarpaşa (Yunanca: Χαϊδάρ Πασά) Lefkoşa'da bir mahalle.^[1]^[2]^[3] İsmini Lefkoşa'nın Osmanlı fethi sırasında Osmanlı ordusunu yöneten 12 generalden biri olduğu söylenen Haydar Paşa'dan alır. Aynı adda bir cami de vardır. Her general bu fetih sırasında başka bir mahalleye gönderilmişti. Daha sonradan, bu mahalleler isimlerini oraya gönderilen generalin isminden aldı.^[4]

Son nüfus sayımında (2011) 155 kişilik bir nüfusu olduğu bulundu.^[5] 1946 yılında 385 kişilik bir nüfusu vardı (334 Türk, 45 Rum).^[6] Muhtarı Muhittin Güven'dir.^[7]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Haydarpaşa, Lefkoşa surlar içindeki 24 tarihi mahalleden birisidir.^[2] Aynı zamanda, 1570'teki Osmanlı fethinde Lefkoşa'nın bölündüğü 12 mahalleden biriydi.^[4]

1570 yılından önce, Haydarpaşa camii St. Catherine'e adanmış bir Latin kilisesiydi.^[8] 14. Yüzyıl'ın sonlarına doğru inşa edilmiştir. Zemin seviyesindeki duvarlar delinerek açılan pencereler ve Türkler tarafından dikilen minare dışında inşa edildiği günden beri çok az değişmiştir.^[9]

Haydarpaşa Camii[değiştir | kaynağı değiştir]

Haydarpaşa camii, Lefkoşa'da Ayasofya'dan sonraki en önemli Gotik binadır.^[9] Cami olmadan önce, Lefkoşa'nın Frenk (Latin) katedraliydi.^[9] Harry Charles Luke tarafından adadaki en güzel Gotik bina örneklerinden biri olarak tarif edilmiştir.

Diğer önemli yapılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Taş Eserler Müzesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Haydarpaşa camiinin hemen güneyinde bir 15. Yüzyıl evinde bulunan ünlü Taş Eserler Müzesi yer alır.^[10] Birinci kat, her biri bir cihazla süslenmiş, oymalı konsollar üzerinde desteklenen balkonlara sahip kare pencerelerle aydınlatılır. Şimdilerde, bu evde Lefkoşa'nın kaybolmuş saraylarından ve kiliselerinden Orta Çağ ve Gotik parçalar bulunmaktadır. Kuzey tarafındaki duvarda bulunan büyük pencere 1904 yılına kadar Sarayönü Meydanı'nda bulunan Lüzinyan kraliyet sarayına aittir. Bu kemerli pencere kraliyet sarayından geriye kalan tek şeydir. Burada aynı zamanda Pallouriotissa Kilisesi yeniden inşa edilirken bulunan Kıbrıs Marshall'ı Antakyalı Adem'in mezarı muhafaza edilmektedir.^[9]

Bina erken Venedik Rönesansı tarzındadır ve bu nedenle Kıbrıs'ın Venedik işgali öncesinden kalma olabilir. Adada bu tarzın neredeyse eşsiz bir örneğidir.^[4]

Lüzinyan Evi[değiştir | kaynağı değiştir]

Haydar Paşa Camii'nin hemen kuzeyinde Lüzinyan Evi Müzesi yer alır. Yeni Cami Caddesi'nde yer alan 15. yüzyıldan kalma bu ev, üzerinde birkaç armanın bulunduğu etkileyici bir Gotik kemere sahiptir.^[11] Rus Classen ailesi tarafından konut ve dokuma atölyesi olarak kullanılan köşk, 1958 yılında Kıbrıs Hükûmeti'ne miras bırakılmıştır. Ancak 1997 yılına kadar halka açılmadı.

Evin en eski kısmı dış cephedir, çünkü iç kısmı Osmanlı döneminde defalarca yeniden inşa edilmiştir. Kapısı, üstünde süslü bir damlataş bulunan sivri bir taş kemerdir. Bu damlataşın üst kısmındda Kıbrıs Kraliyet Arması'nın (yani Lüzinyan krallarının) kalkanını için destek oluşturan iyi korunmuş kıvrımlı bir süsleme bulunmaktadır, ancak bu kalkan bozulmuş veya hasar görmüştür. Bu kalkanın her iki yanında da bir çift kalkan vardır. Her bir çift kalkan birbirine kenetlenmiştir. Bunlardan en sağ tarafta olanı daha iyi durumda olup, ortak İtalyan tasarımı "Ondato"ya (yani dalgalar) sahiptir. Kemerin tepesinde muhtemelen Dampierre ailesine ait daha küçük bir kalkan bulunmaktadır.^[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Population Enumerated by Sex, Age, District, Municipality/Community and Quarter, 2011 – (2011 Census of the Republic of Cyprus, Statistical Service)" (in (Greek)). Mof.gov.cy. Retrieved 2012-07-21
^ ^a ^b Coexistence in the Disappeared Mixed Neighbourhoods of Nicosia by Ahmet An (Paper read at the conference: Nicosia: The Last Divided Capital in Europe, organized by the London Metropolitan University on 20 Haziran 2011)
^ 6th edition of the publication "Statistical Codes of Municipalities, Communities and Quarters of Cyprus" (publ. Statistical Service of Republic of Cyprus)
^ ^a ^b ^c ^d A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island, by George Jeffery, Architect, 1918
^ Census organised by the Turkish Cypriots in the occupied area http://www.devplan.org/Nufus-2011/nufus%20ikinci_.pdf 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved Ekim 2013
^ Census of Cyprus, 1946
^ Mahallas, Nicosia Turkish Municipality "Archived copy". 31 October 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 October 2013. retrieved Oct 2013
^ "Levkosia, the capital of Cyprus" by Archduke Louis Salvator, 1881
^ ^a ^b ^c ^d "Historic Cyprus - A Guide to its Towns and Villages, Monasteries and Castles", by Rupert Gunnis (former Inspector of Antiquities in Cyprus), pub 1936, reprinted 1973 by Halkin Sesh Ltd, Nicosia. Pp 58-60
^ Listed as one of the 11 main attractions of Nicosia in "Romantic Cyprus", by Kevork Keshishian, 1958 edition
^ See http://www.allcrusades.com 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved Oct 2013

[1] "Population Enumerated by Sex, Age, District, Municipality/Community and Quarter, 2011 – (2011 Census of the Republic of Cyprus, Statistical Service)" (in (Greek)). Mof.gov.cy. Retrieved 2012-07-21

[Coexistence-2] Coexistence in the Disappeared Mixed Neighbourhoods of Nicosia by Ahmet An (Paper read at the conference: Nicosia: The Last Divided Capital in Europe, organized by the London Metropolitan University on 20 Haziran 2011)

[3] 6th edition of the publication "Statistical Codes of Municipalities, Communities and Quarters of Cyprus" (publ. Statistical Service of Republic of Cyprus)

[Jeffery-4] A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island, by George Jeffery, Architect, 1918

[5] Census organised by the Turkish Cypriots in the occupied area http://www.devplan.org/Nufus-2011/nufus%20ikinci_.pdf 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved Ekim 2013

[6] Census of Cyprus, 1946

[7] Mahallas, Nicosia Turkish Municipality "Archived copy". 31 October 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 October 2013. retrieved Oct 2013

[salvator-8] "Levkosia, the capital of Cyprus" by Archduke Louis Salvator, 1881

[gunnis-9] "Historic Cyprus - A Guide to its Towns and Villages, Monasteries and Castles", by Rupert Gunnis (former Inspector of Antiquities in Cyprus), pub 1936, reprinted 1973 by Halkin Sesh Ltd, Nicosia. Pp 58-60

[10] Listed as one of the 11 main attractions of Nicosia in "Romantic Cyprus", by Kevork Keshishian, 1958 edition

[11] See http://www.allcrusades.com 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved Oct 2013

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Kuzey Lefkoşa'nın mahalle ve köyleri
Mahalleler	Abdi Çavuş Arabahmet Akkavuk Aydemet Ayyıldız Çağlayan Haydarpaşa İbrahimpaşa İplik Pazarı Kafesli Karamanzade Kızılay Köşklüçiftlik Kumsal Küçük Kaymaklı Mahmutpaşa Marmara Ortaköy Selimiye Taşkınköy Yenicami Yenişehir
Köyler	Hamitköy Haspolat

Haydarpaşa, Lefkoşa nedir?, Haydarpaşa, Lefkoşa anlamı nedir?, Haydarpaşa, Lefkoşa ne demektir?