Harkiv metrosu

Harkiv Metrosu
Genel
Hizmet alanı	Harkiv, Ukrayna
Taşıma türü	Metro
İstasyon sayısı	30
Hizmet
İnşaata başlama	1968
Hizmete giriş	1975
İşletmeci(ler)	Harkov Şehir Konseyi
Taşıt sayısı	59
Teknik
Sistem uzunluğu	38,7 km (24,0 mi)
Harkov metrosu haritası

Harkiv metrosu (Ukraynaca: Харківське метро veya Харківський метрополітен) Ukrayna'nın ikinci en büyük şehri Harkiv kentine hizmet veren metro sistemidir. 1975'te açıldığında Kiev'den sonra Ukrayna'nın ikinci, SSCB'nin altıncı metrosuydu. Metro sistemi üç hattan ibaret olup 376 kilometre (234 mi) uzunlukta güzergaha sahip olup 29 istasyonla hizmet vermektedir.^[2] Sistem 2013 yılında 231.100.000 yolcu taşıdı (bir önceki yıl, 2012'deki 239.300.000 yolcudan az)^[3]).

Harkiv metrosu sabah 6.30'dan geceyarısına kadar açıktır. Gündüzleri Kholodnohirsko-Zavodska hattı ve Saltivska hattı 2- 3 dakikalık frekanslarda çalışırken, Oleksiivska hattında 3-4 dakikada bir tren geçer. Hatların ticari hızı (istasyonlardaki durma sürelerinin de dahil olduğu ortalama hız) 42 km/sa'tir. Her gün 750.000'den fazla yolcu metroyu kullanır

Ukrayna Ulaştırma bakanlığı'na bağlı metro şirketi Ağustos 2005'ten itibaren metronun yönetimini şehir konseyine bırakmıştır.

Tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti olduğu zaman Harkiv'da hızlı taşıma sistemi için planlar yapılmıştı. Yine de 1934 yılında başkent Kiev'e taşındı ve Harkiv 2. Dünya Savaşı sırasında ağır yıkıma uğradı ve sonra hızlı bir transit sistemi gündemden düştü. 1960'ların ortalarında, mevcut toplu taşıma sistemi çok yoğunlaştı ve metro inşaatına 1968 yılında başladı.

Yedi yıl sonra 23 Ağustos 1975 tarihinde, 10,4 km (6,5 mi) ilk sekiz istasyonluk kesim hizmete girmiştir.

Hatlar ve istasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

#	Adı	Açılışı	Uzunluk	İstasyonlar
1	Kholodnohirsko-Zavodska hattı	1975	17.3 km^{[kaynak belirtilmeli]}	13
2	Saltivska hattı	1984	10.4 km^{[kaynak belirtilmeli]}	8
3	Oleksiivska hattı	1995	11.9 km^{[kaynak belirtilmeli]}	8
Toplam:			39.6 km^{[kaynak belirtilmeli]}	29

Yüksek yer altı su seviyesi nedeniyle Harkiv metrosunun tünelleri, eski Sovyet şehirlerinin metro tünellerinin derinliklerine göre daha sığdır. Metro sisteminin maksimum derinliği 25 m'den geçer. Kyjivska ve Akademika Barabasjova istasyonları arasında Kharkiv nehrinin üzerinden 988 metre uzunluğunda kapalı köprü bulunur.
Bütün istasyonlarda 100 metre uzunluğunda platform bulunur. Üç noktadan ise hatlar arası geçiş yapılır. İstasyonlar arası ortalama mesafe 1400 metreden fazladır. Şehrin dağlık yapısından dolayı istasyonların kotları değişkendir. 28 istasyondan 22'si hemen yüzeyin altında yer alır. İstasyonların orijinal Rusça isimleri Ukrayna'nın bağımsızlığı sonrası Ukraynaca eşleri ile değiştirildi.

Raylı sistem araçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Raylı sistem araçları (İngilizce: Rolling stock) eski modelleri BAT (Відкрите акціонерне товариство) firması "Еж3" ve "Ем508Т" modelleriyle birlikte daha modern modelleri olan "81-717 / 714"'i içerir. 1992'den beri, Harkiv metrosu daha gelişmiş, konforlu ve ekonomik olan "81-718 / 719" modellerini almaya başladı. 321 aracın çalıştığı metro sisteminde PM-1 "Moscow" (ТЧ-1 «Московське») ve PM-2 "Saltovskoe" (ТЧ-2 «Салтівське») adında iki bakım atölyesi bulunur. Üçüncü elektronik bakım atölyesi PM-3 "Alekseevskoe" (ТЧ-3 «Олексіївське») inşaatından vazgeçilmiştir.

Harkiv metrosu engelli yolcular için araçlarını iyileştirmeye çalışmaktadır. Temmuz 2015 itibarıyla Saltivska hattında çalışan 15 katar'da 30 aracın ilk ve son araçlarına engellilerin kullanımı için gerekli değişiklikler yapılmıştır.^[4]

Yolculuk ücreti[değiştir | kaynağı değiştir]

Vali Hennadiy Kernes'in fiyatlarda artış açıklamasının ardından,^[5] Harkiv metro yönetimi artışlarının nedeninin artan elektrik masliyetleri ve asgari ücreti sebep olarak gösterdi. 12 Mart 2011 itibaren taşıma ücreti 1 ruble 50 kopek'e arttı.^[6]^[7] Gidiş dönüş yolculuğu ise 2 grivna oldu.^[8]^[9]^[10]

22 Mayıs itibaren ise gidiş dönüş yolculuklarının 3 grivnaya arttırılması şehir konseyi yönetim kurulu kararı ile uygulamaya geçirildi.^[11]

Günümüzde yolculuk ya biletle yahut elektronik kartlarla yapılırken önceleri plastik jetonlar kullanılırdı.

Anons dili[değiştir | kaynağı değiştir]

Metro kullanıma girdiğinde tek kullanılan dil Rusçaydı. 1989'da Ukrayna'nın diline ilişkin kanun uyarınca anonslar iki dilde, Rusça ve Ukraynaca yapıldı. Örneğin "Radyans'ka" ve hemen ardından: "Soviet" şeklinde anons edildi.^[12] 2012 yılında ise 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası sırasında istasyon anonsları Ukraynaca ve İngilizce yapıldı. Şimdi ise sadece Ukraynaca anons yapılmaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Kharkiv". Internet Encyclopedia Ukraine (İngilizce). Canadian Institute of Ukrainian Studies, University of Toronto. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağu 2015.
^ ^a ^b ОСНОВНЫЕ ТЕХНИКО-ЭКСПЛУАТАЦИОННЫЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ МЕТРОПОЛИТЕНОВ ЗА 2013 ГОД. [Main technical and operational specifications for Subways for Year 2013.] (PDF). asmetro.ru (Rusça). Международная Ассоциация "Метро" [Uluslararası Metro Birliği]. 2013. ss. 1,3. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2014.
^ За перший квартал міський транспорт перевіз понад 130 мільйонів пасажирів [For the First Quarter Kharkiv transport carries more than 130 million passengers] (Ukraynaca). City of Kharkiv. 20 Haziran 2013. 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014.
^ Владислав Ксенз. В вагонах метро демонтируют крайние сидения. 10 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Status quo. 09.07.2015. (Rusça)
^ Цену проезда в метро, трамвае и троллейбусе пересчитают в феврале, - Кернес. 25 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 29.12.2010. (Rusça)
^ Метрополитен просит харьковчан поддержать увеличение стоимости проезда. 23 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 01.02.2011. (Rusça)
^ Харьковчан с утра «порадовали» листовками в метро. 24 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 03.02.2011. (Rusça)
^ В субботу подорожает проезд в харьковском электротранспорте. 31 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 10.03.2011. (Rusça)
^ Фото-факт: харьковчане запасаются жетонами. 28 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 11.03.2011. (Rusça)
^ В харьковском электротранспорте подорожал проезд. 27 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 12.03.2011. (Rusça)
^ Проїзд у харківському метро подорожчав до 3 гривень. 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Українська правда. 22.05.2013.
^ http://ursr.org/vitchyzna/89/02/html/167.html 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Чи ми безпам’ятні? / Карпенок С. А. // Журнал Вітчизна. — 1989. — № 2 Şablon:Ru-icon

[1] "Kharkiv". Internet Encyclopedia Ukraine (İngilizce). Canadian Institute of Ukrainian Studies, University of Toronto. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağu 2015.

[asmetro-2] ОСНОВНЫЕ ТЕХНИКО-ЭКСПЛУАТАЦИОННЫЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ МЕТРОПОЛИТЕНОВ ЗА 2013 ГОД. [Main technical and operational specifications for Subways for Year 2013.] (PDF). asmetro.ru (Rusça). Международная Ассоциация "Метро" [Uluslararası Metro Birliği]. 2013. ss. 1,3. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2014.

[3] За перший квартал міський транспорт перевіз понад 130 мільйонів пасажирів [For the First Quarter Kharkiv transport carries more than 130 million passengers] (Ukraynaca). City of Kharkiv. 20 Haziran 2013. 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2014.

[4] Владислав Ксенз. В вагонах метро демонтируют крайние сидения. 10 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Status quo. 09.07.2015. (Rusça)

[5] Цену проезда в метро, трамвае и троллейбусе пересчитают в феврале, - Кернес. 25 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 29.12.2010. (Rusça)

[6] Метрополитен просит харьковчан поддержать увеличение стоимости проезда. 23 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 01.02.2011. (Rusça)

[7] Харьковчан с утра «порадовали» листовками в метро. 24 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 03.02.2011. (Rusça)

[8] В субботу подорожает проезд в харьковском электротранспорте. 31 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 10.03.2011. (Rusça)

[9] Фото-факт: харьковчане запасаются жетонами. 28 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 11.03.2011. (Rusça)

[10] В харьковском электротранспорте подорожал проезд. 27 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Главное. 12.03.2011. (Rusça)

[11] Проїзд у харківському метро подорожчав до 3 гривень. 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Українська правда. 22.05.2013.

[12] ttp://ursr.org/vitchyzna/89/02/html/167.html 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Чи ми безпам’ятні? / Карпенок С. А. // Журнал Вітчизна. — 1989. — № 2 Şablon:Ru-icon

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Harkiv Metrosu nedir?, Harkiv Metrosu anlamı nedir?, Harkiv Metrosu ne demektir?