Gece Kuşları

Sanatçı	Edward Hopper
Yıl	1942
Tür	Yağlıboya
Boyutlar	84,1 cm × 152,4 cm (331 in × 600 in)
Konum	Şikago Sanat Enstitüsü, Chicago

Gece Kuşları^[1] (İngilizce orijinal ismi: Nighthawks), Amerikalı ressam Edward Hopper'ın gece geç bir saatte Amerikan tarzı ufak bir restoranda oturan insanları betimlediği tablosu. Tablo, sadece Hopper'ın en ünlü çalışması değil aynı zamanda Amerikan sanatının en bilinen eserlerinden biridir. Şu anda Şikago Sanat Enstitüsü koleksiyonunun bir parçasıdır.

Eser hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]

Tablonun "Nighthawks" ismini İngilizce "Night Owl" (Gece baykuşu) teriminden aldığı düşünülür. Hopper, bu ismi geceleri çok geç saate kadar uyumayan insanları anlatmak için kullandı. Hopper'ın evinin bulunduğu Manhattan'ın yakınındaki Greenwich Village'da bulunan ufak bir restoran ressama esin kaynağı oldu. Sanatçı, resme Pearl Harbor Saldırısı'ndan hemen sonra başladı. Bu olay sonrası ülke üzerinde oluşan kasvet ve karanlık hava resme de yansıdı. Resimde, restoranın bulunduğu sokak tamamen boştur ve restoranda bulunan üç müşteri ne birbirine bakar ne de birbiriyle konuşur. Her biri kendi düşüncelerinde kaybolmuş gibidir. Bu üç müşteriden ikisi birliktedir. Diğeri ise resmin izleyicisine arkasını dönmüştür. Birlikte oturan çiftin burunlarının gagayı andırması da resmin ismine bir gönderme gibidir. Restoranın tek çalışanı, işiyle ilgileniyormuş gibi görünüp bir yandan da dışarıya bakmaktadır. Adamın yaşı ise resme bakarak tahmin edilemez.

Restoranın köşesi kavislidir ve iki kenarını geniş kıvrımlı bir cam birleştirir. Müşterilerin kıyafetlerine bakıldığında havanın ılık olduğu düşünülür. Ortalıkta hiç palto yoktur ve kadının bluzu kısa kolludur. Sokağın karşısındaki binanın ikinci katında açık pencereler vardır. Restoranın ışığı sokağı da kaplamaktadır ve ışığın bir kısmı da dikkati pencerelere çeker.

Hopper'ın çalışmalarında görülen modern kent yaşamının boşluğu teması bu resimde de fark edilir. Özellikle arkası dönük olarak oturan müşteri, diğer çifte göre daha yalnız görünür. Resme yakından bakıldığında, bar tezgâhının bir üçgen oluşturduğu ve bar alanından çıkışın mümkün olmadığı görülür. Bar alanındaki çalışan tuzağa düşmüş gibidir. Ayrıca restoranın görünürde bir kapısı yoktur. Bu da tuzağa düşme ya da hapsedilme fikrini destekleyen bir başka unsurdur. Her ne kadar Hopper, resimde böyle bir mesaj vermek istemediğini söylese de, büyük olasılıkla bilinçsiz olarak, kocaman bir şehrin yalnızlığını çizmek istediğini de itiraf etti. Resmin çizildiği dönemlerde floresan lambalar yeni kullanılmaya başlanmıştı. Bu da restoranın ışıklarının tüm sokağı kaplamasının sebebi olabilir. Ayrıca, sigara markası olan Phillies'in reklamı da restoranın tabelasındadır.

Sonuç olarak, Hopper'ın istila edilmiş bir şehirdeki boşluğu çizdiği söylenebilir. Resimde insan yaşamına dair hiçbir hareketin olmaması ve restoranın dışının tamamen boş olması bu sonucun kanıtı gibidir.

Etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Resim[değiştir | kaynağı değiştir]

Pek çok ressam "Nighthawks"'u eserlerinde örnek aldı. Bunun ilk örneği George Segal'ın "The Diner"'ıdır (1964-1966). Roger Brown'un "Puerto Rican Wedding" isimli tablosundaki kafe de Hopper'ın eserindekinin bir benzeridir. Nighthawks'tan etkilenen diğer iki sanatçı ise Ralph Goings ile Richard Estes idi.

1970'lerde ise resme direkt göndermeler içeren resimler çizildi. Bu resimlerin en bilinenlerinden olan Gottfried Helwein'in "Boulevard of Broken Dreams"'in de restorandaki üç müşteri, Amerikan pop kültürünün üç ünlü siması ile yer değişti: Humphrey Bogart, Marilyn Monroe ve James Dean. Restoranın çalışanı ise Elvis Presley oldu. Hopper'ın okul arkadaşı Gail Levin'e göre Helnwein, Nighthawks'taki kasvetli hava ile 1950'lerin Amerikan sinemasının en sevilen ünlülerinin trajik kaderlerini ilişkilendirdi.^[3] Mark Kostabi'nin çizdiği "Greenwich Avenue" (1986) ve Red Grooms'un "Nighthawks Revisited"'ında (1980) da esere göndermeler vardır.^[4]

Film[değiştir | kaynağı değiştir]

Hopper hevesli bir film izleyicisiydi. Eleştirmenler, onun resimleri ile film sahneleri arasında pek çok benzerlik buldular. Oluşmasında Hopper'ın da etkisinin olduğu iddia edilebilecek olan kara filmlerle, Nighthawks ve bir diğer Hopper resmi olan Night Shadows (Gece Gölgeleri - 1921) arasında bir bağlantı vardır.^[5][6] Scarface (1932) ve Little Caesar gibi 1930'lara ait mafya filmlerinde de onun resimlerinden etkilenilmiştir.

Alman film yönetmeni Wim Wenders'ın, 1997 yapımı filmi "The End of Violence"'da resmi canlandıran bir sahne vardı.^[5] Wenders, Hopper'ın resimlerinin yönetmenler için çekici olduğunu çünkü "kameranın nerede olduğunun her zaman söyleyebileceğini" açıkladı.^[7] Hard Candy (2005) isimli sinema filminde de Nighthawks'tan esinlenmeler görülebilir. Filmde, Hayley ve Jeff karakterlerinin buluştuğu restoranın ismi "Nighthawks"'tur ve daha sonra da Jeff, Hayley'e üzerinde orijinal resmin olduğu bir t-shirt alır.

"Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull"'un restoran sahnesinde de tablodan esinlenildiği açıktır. Ayrıca, gerçeküstücü film yönetmeni Dario Argento da 1976 yapımı filmi "Deep Red"'de (Profondo Rosso) Nighthawks'u yeniden canlandırdı. Blade Runner'ın yönetmeni Ridley Scott ise filmi ve tablo arasındaki ilişkiyi "filme, resmin havasını ve görüntüsünü verebilmek için yapım ekibine sürekli resmin bir kopyasını gösteriyordum." diyerek açıkladı.^[8]

Edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]

Pek çok yazar, "Nighthawks"'taki müşterilerin yollarının nasıl restorana düştüğü ya da oradan çıktıktan sonra neler yaptıklarına dair hikâyeler yazdılar. Örneğin, Wolf Wondratschek "Nighthawks: After Edward Hopper's Painting" (Gece Kuşları: Edward Hopper'ın resminden sonra) isimli şiirinde yan yana oturan kadın ve adamı araları açık bir çift olarak hayal eder: "Sanıyorum kadın erkeğe bir mektup yazdı/ Söylediği şey artık ondan gelen mektupları iki kere okuyan/o erkek olmadığı idi"^[9] Joyce Carol Oates ise resimdeki her bir karakterin iç konuşmalarını şiiri "Edward Hopper's Nighthawks, 1942"'da (Edward Hopper'ın Gece Kuşları, 1942) yazdı.^[10]

Der Spiegel dergisinin özel sayılarından birinde ise resimle ilgili beş farklı senaryo yer aldı. Bu senaryolardan biri yazar Christof Schlingensief'e aitti. Schlingensief, sahneyi bir testere katliamına dönüştürmüştü. Erik Jendresen de bu resimden esinlenerek kısa bir hikâye yazdı.^[11]

Muzik[değiştir | kaynağı değiştir]

Tom Waits'in 1975 yılında çıkan albümü Nighthawks at the Diner, "Nighthawks"'tan esinlenilmiş sözler içerir.^[12] Albümün kapağında ise Waits'in bir restorandaki fotoğrafı vardır.

Popüler kültür ve taklitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Nighthawks popüler kültürde sözü edilen, göndermeler yapılan ve parodilere konu olan bir resim oldu. Farklı uyarlamaları sık sık posterlerde, t-shirtlerin üstünde, postakartlarında, reklamlarda ve çizgi romanlarda kullanıldı.^[13] Genellikle, Nighthawks taklitlerinde, restoran ve çevresi aynen çizilir. Restoran çalışanı ve müşteriler ise farklı karakterlerle değiştirilir. Bu karakterlere örnek olarak hayvanlar, Noel Baba, Snoopy ya da Tenten'in kahramanları verilebilir.^[14] Helnwein'ın "Boulevard of Broken Dreams"'i bu taklitlerin en ünlülerinden biridir.^[3]

Birçok televizyon dizisi de karakterlerini, Nighthawks'taki karakterler kılığına soktu. That '70s Show,^[15] Dead Like Me^[16] ve The Simpsons^[17] resmin skecini yapan programlardan sadece bazılarıdır. Resim, Batman, Human Torch, Spider Jerusalem, X-Factor ve The Trick gibi çizgi romanlarda da canlandırıldı.^[18]

Nighthawks'un bir başka uyarlaması da Michael Bedard tarafından yapıldı. 1989'da yaptığı Window Shopping isimli eserinde meşhur "oturan ördekler" serisini Nighthawks'a uyarladı. Resimdeki bütün karakterleri ördeklerle değiştiren Bedard, eserine ördekleri dışarıda bekleyen bir timsah eklemeyi de ihmal etmedi. Poverino Peppino ise Bedard'ın bu uyarlamasını Boulevard of Broken Ducks (1993) isimli bir başka çalışmaya konu etti. Peppino'nun eserinde timsah tezgâhın üzerinde uzanmış yatarken, dört ördek dışarıda yağmurun altında duruyordu.^[19]

Popüler graffiti sanatçısı Banksy'nin de bir Nighthawks uyarlaması vardır. Banksy'nin eserinde üzerinde İngiltere bayrağı deseni olan bir boxer'dan başka bir şey olmayan, şişman bir adam restoranın dışında durmaktadır. Kızgın görünen adamın iki yanında plastik sandalyeler vardır ve restoranın camında çatlaklar oluşmuştur. Bu görüntüden, bir süre önce adamın sandalyelerle restorana saldırdığı çıkartılabilir. İçeridekiler sakin bir şekilde şişman adama bakmaktadırlar. Klasik Banksy eserlerine benzemeyen bu resim, yine de onu anımsatan bir muzipliğe sahiptir.

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

• Greg Cook, "Visions of Isolation: Edward Hopper at the MFA"13 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Boston Phoenix Gazetesi, 4 Mayıs, 2007, sayfa 22, Arts and Entertainment.
• Spring, Justin, The Essential Edward Hopper, Wonderland Press, 1998

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Nighthawks10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chicago Sanat Enstitüsü'nde Nighthawks.
• Artchive'de 'Nighthawks tartışması.25 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Gordon Theisen'den "Staying Up Much Too Late: Edward Hopper's Nighthawks and the Dark Side of the American Psyche"4 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.