Eyakça

Eyakça
Eyakça
I·ya·q
Ana dili olanlar	ABD (Alaska)
Konuşan sayısı	2008 yılında tükendi (tarih gerekli)
Dil ailesi	Varsayılan Eyakça;
Dil kodları
ISO 639-3	eya

Eyakça ya da Eyak dili (kendilerince I·ya·q; Tlingitçe Yatk̲wáan; İngilizce Eyak), ABD'nin Alaska eyaletinde Copper Irmağı deltasında Eyaklar tarafından konuşulmuş Na-Dene dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası olan Atabask dilleriyle birlikte Eyak-Atabask dilleri adı altında bir alt grup oluştururlar. En uzak akrabası ise Tlingitçedir. Son konuşanı Marie Smith Jones'un 21 Ocak 2008'de Anchorage'da ölmesiyle de yok olmuştur.^[1] Bu yok oluş sürecinde Eyakça, dillerin gitgide artan yok oluşuna karşı verilen mücadelede bir sembol olmuştur. Haziran 2010 itibarıyla Eyakların toplam nüfusu 428 kişidir.

Komşu diller[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyak dil sahasının komşuları olarak kuzeyde Atabask akrabası Ahtnaca, doğuda Tlingitçe ve batıda da Eskimo Yupik dillerinden Doğu Supikçesi (Chugach Alutiiq) yer alır. Özellikle Supikçe ile Tlingitçe, Eyakçanın söz alışverişinde bulunduğu dillerdir. Dilin yok oluşunda Tlingitçenin de baskın rolü vardır. Günümüzde Tlingit coğrafyasındaki kimi yer adlarının etimolojik açıklanması Eyakça sayesinde yapılabilmektedir. Örnek olarak, Katana (< Eyak ?), Yaakwdáat (< Eyak) 'Yakutat', Laax̲aataa 'Yakutat Bay' (< Eyak tla’xa’lah 'Tlingit habitation') verilebilir.^[2]

Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyakça kelime örnekleri:^[3]

xǝwa köpek
kuutschi kurt
tsʼiyu kara ayı
kʼudǝʔuhdg yumurta
qʼāš ayak
ɬilāʔ adam
qāt ada
tʼuʔčʼ siyah
khatl yeşil
tɬãt mavi

tsʼaʔ kil, balçık
kaač battaniye
tsʼaagɬ sepet
tsĩ:dz rüya
tzatlkh yer, toprak
tʼãtɬ tüy, yaprak
kugɬ ateş yakmak için odun
tlehatl yarın
tleki bir

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.
^ James A. Crippen (2005), The New Tlingit Noun Dictionary
^ Merritt Ruhlen (1994), On the Origin of Languages (Studies in Linguistic Taxonomy)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Word-Lists of the Languages of Russian Alaska by F. P. von Wrangel & M. I. Nosov 1839 (digital typography 2009) 19 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[refAnlcpop-1] "Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.

[2] James A. Crippen (2005), The New Tlingit Noun Dictionary

[3] Merritt Ruhlen (1994), On the Origin of Languages (Studies in Linguistic Taxonomy)

[1]

[2]

[3]

Eyak nedir?, Eyak anlamı nedir?, Eyak ne demektir?