Esenboğa Havalimanı saldırısı

Esenboğa Havalimanı saldırısı
Bölge	Ankara, Türkiye
Tarih	7 Ağustos 1982
Saldırı türü	Bombalama, silahlı saldırı
Ölü	10 (1'i saldırgan)
Yaralı	72
İşleyenler	ASALA
Saldırganlar	Zohrab Sarkisyan Levon Ekmekçiyan

Esenboğa Havalimanı saldırısı, ASALA tarafından 7 Ağustos 1982 tarihinde Ankara Esenboğa Havalimanı'nda yapılan bombalı saldırıdır. ASALA tarafından Türkiye'de yapılan ilk ölümlü eylem olan Esenboğa Havalimanı saldırısında dokuz kişi hayatını kaybetmiş, 72 kişi de yaralanmıştır.

Saldırı[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırı, bir kişinin KLM hava yolu şirketinin check-in bölgesindeki kalabalığın ortasında bir bomba patlatıp ikinci bir kişinin de pasaport kontrolünden geçmekte olan KLM yolcuları ve pasaport kontrol memurları üzerine hafif makineli tüfekle ateş açması ile başlamıştır. İsimleri Zohrab Sarkisyan ve Levon Ekmekçiyan olan saldırganlar tarafından yapılan bu saldırının hemen öncesinde faillerden birinin, "Bizden bir milyon kişi öldü, sizden 25 kişinin ölmesi ne fark eder?" diye bağırdığı duyulmuştur.^[1] Bunun ardından silahlı saldırganlar kafeteryaya koşmuşlar ve burada yirmi kişiyi rehin almışlardır. Daha sonra olay bölgesine güvenlik güçlerinin gelmesiyle sıcak çatışmalar başlamıştır.

Saldırı ve çatışma sonucunda Sarkisyan dâhil 10 kişi hayatını kaybetmiş, 72 kişi yaralanmıştır.^[2] Ölenler arasında üç Türk polis, üç Türk yolcu, bir Türk havaalanı personeli, bir Amerikalı kadın yolcu ve bir Alman mühendis bulunmaktadır.^[3] Saldırganlardan Zohrap Sarkisyan çatışma sırasında öldürülmüş, diğer saldırgan Levon Ekmekçiyan ise canlı olarak yakalanmıştır.

Saldırıda hayatını kaybeden kişi sayısı (saldırgan hariç)
Ülke	Ölü
Türkiye	7
Batı Almanya	1
ABD	1
Toplam	9

Saldırı sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Saldırıda yaralı olarak ele geçirilen ASALA militanı Levon Ekmekçiyan 29 Ocak 1983'te idam edildi.

Saldırı sonrası ASALA bildiri yayımlayarak eylemi üstlenmiş ve Türkiye Hükûmetinin, isteklerini yerine getirmemesi durumunda faaliyetlerine devam edeceğini bildirmiştir.^[4]

Yaralı olarak yakalanan Levon Ekmekçiyan, polis kendisine dokuz kişinin öldüğünü ve 72 kişinin yaralandığını söyleyince kızarak "Az bile!" diye bağırmıştır.^[5]^[6] Ancak daha sonra cezaevindeyken Ekmekçiyan, masum insanların öldürülmesi hakkında pişmanlık ifadesi içeren bir mektup yazarak diğer ASALA mensuplarına şiddetten vazgeçmeyi nasihat etmiş ve bu mektup ASALA örgütüne gönderilmiştir.^[7]^[8] Mahkemeye çıkarıldığında ise Ekmekçiyan bu saldırıya çeşitli eğitimlerle motive edildiğini fakat yaşanan saldırı sonrası yaptığının saçma ve yanlış olduğunu anladığını belirtmiştir.^[9]

Ekmekçiyan; devlet topraklarının tamamını veya bir kısmını ayırmak ve başka bir devletin egemenliği altına girmeye yönelik eylemlerde bulunmak, silahlı örgüte üye olmak, silahlı örgütü yönetmek ve adam öldürmek suçlarından idam cezasına mahkûm edilmiştir. 7 Eylül 1982'de verilen ceza son olarak 28 Ocak 1983 günü Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyinin 129. Birleşiminde kabul edilmiştir. Ekmekçiyan 29 Ocak 1983 tarihinde idam edilmiştir. Cenazesi, idamından 32 yıl sonra ailesine verilmiştir.^[10]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Devlet Başkanı Kenan Evren, yayımladığı mesajda, "Akıntılan kanın hesabı tarihe bırakılmayacak." demiştir.^[11] ASALA'nın ortadan kaldırılması için bir kararname yayımlandığını açıklamıştır. Başbakan Bülend Ulusu saldırıyı kınamıştır. İstanbul Ermeni Patriği ve Türkiye Ermenileri bir bildiri ile saldırıyı kınamışlardır. 10 Ağustos 1982'de Artin Penik isimli Ermeni bir Türk vatandaşı bu saldırıyı protesto etmek için Taksim Meydanı'nda kendisini ateşe vermiştir.^[12]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

106 numaralı otobüsün patlatılması

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "6 killed in attack in Ankara airport". The New York Times. 8 Ağustos 1982. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2015.
^ "Death Toll Rises to 9 in Turkish Airport Attack". 9 Ağustos 1982. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014.
^ Associated Press. Death Toll Climbs To 9 In Attack By Terrorists On Ankara Airport. 27 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. St. Petersburg Times. 9 Ağustos 1982
^ ՀԱՀԳԲ–ի «Հայաստան» պաշտոնաթերթ, 1982 թ․–ի նոյեմբեր
^ Time, 23 Ağustos 1982. A Cry for Bloody Vengeance 3 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "9 Ağustos 1982, Cumhuriyet: Yaralı terörist: "Az bile oldu!"". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Rand Corporation. Trends in International Terrorism, 1982 and 1983. 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ BBC, 13 Ağustos 1982. Armenian Terrorist's Letter: Turks "Not Our Enemies".
^ BBC, 9 Eylül 1982. Armenian Terrorist Sentenced to Death.
^ "İHD: 32 yıl önce oğlu idam edilen bir annenin dileği yerine geldi". Agos gazetesi. 8 Ocak 2016. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2019.
^ "9 Ağustos 1982, Cumhuriyet: "Akıtılan kanın hesabı tarihe bırakılmayacak"". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "11 Ağustos 1982, Cumhuriyet: Bir Ermeni yurttaş kendini yaktı". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1] "6 killed in attack in Ankara airport". The New York Times. 8 Ağustos 1982. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2015.

[2] "Death Toll Rises to 9 in Turkish Airport Attack". 9 Ağustos 1982. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014.

[3] Associated Press. Death Toll Climbs To 9 In Attack By Terrorists On Ankara Airport. 27 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. St. Petersburg Times. 9 Ağustos 1982

[4] ՀԱՀԳԲ–ի «Հայաստան» պաշտոնաթերթ, 1982 թ․–ի նոյեմբեր

[5] Time, 23 Ağustos 1982. A Cry for Bloody Vengeance 3 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[6] "9 Ağustos 1982, Cumhuriyet: Yaralı terörist: "Az bile oldu!"". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[7] Rand Corporation. Trends in International Terrorism, 1982 and 1983. 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[8] BBC, 13 Ağustos 1982. Armenian Terrorist's Letter: Turks "Not Our Enemies".

[9_Eylül_1982-9] BBC, 9 Eylül 1982. Armenian Terrorist Sentenced to Death.

[10] "İHD: 32 yıl önce oğlu idam edilen bir annenin dileği yerine geldi". Agos gazetesi. 8 Ocak 2016. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2019.

[11] "9 Ağustos 1982, Cumhuriyet: "Akıtılan kanın hesabı tarihe bırakılmayacak"". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[12] "11 Ağustos 1982, Cumhuriyet: Bir Ermeni yurttaş kendini yaktı". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Ankara
Tarih	İsim
Coğrafya	Yerleşim yerleri
Siyaset	Büyükşehir belediyesi Belediye başkanları Valiler İlçeler Belediyeler Milletvekilleri Emniyet İtfaiye
Ulaşım	Havalimanları İl yolları Metro EGO Genel Müdürlüğü
Altyapı	Anıt ve heykeller Barajlar Parklar
Kültür	Din Camiler Müzeler Spor Tiyatrolar
Eğitim	Kütüphaneler Üniversiteler
Diğer	Flora Hastaneler Gökdelenler Turizm

Esenboğa Havalimanı saldırısı anlamı nedir