Eritroplaki

Eritroplaki, başka bir patoloji ile belirlenmiş bir bağlantısı bulunmayan, mukoza zarındaki eritematöz (kırmızı) bir alanı^[1] belirten klinik bir terimdir.^[2] ^:805

Eritroplazi terimi, penisin prekanseröz kırmızı lezyonunu tanımlamak için Louis Queyrat tarafından ortaya çıkarılmıştır.^[3] Böylelikle Queyrat'ın erithoplazisi terimi ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda bu terim, özellikle penis glansında (glans peniste) veya vulvada kırmızı bir yama gibi görülen karsinoma in-situya atıfta bulunabilir ya da öteki mukoza membranlarında veya geçiş bölgelerinde (tranzisyonel zonlarda) eritroplazinin anlamdaşı olarak kullanılabilir.^[4]

Genellikle penisin glansını (penisin başını) etkiler,^[5] nadiren gırtlakta^[1] ve nadiren ağızda^[6] veya anüsteki mukozalarda görülebilir.^[7]

Eritroplaki, beyaz lekeleri tanımlayan lökoplaki terimiyle karşılaştırılabilir. Birlikte bunlar geleneksel olarak kabul edilen, ağızdaki 2 premalign lezyon örneğidir.^[8]^[9] Bir lezyon hem kırmızı, hem de beyaz alanlar içerdiğinde "benekli lökoplaki" veya "eritrolökoplaki" terimi kullanılır.

Her ne kadar oral eritroplaki lökoplakiden çok daha az yaygın olsa da^[6] eritroplaki; displazi veya karsinoma in-situ içermesi ve en sonunda invazif skuamöz hücreli karsinom (bir tür oral kanser) haline dönüşmesi riski önemli ölçüde daha yüksektir.^[1]

Belirti ve bulgular[değiştir | kaynağı değiştir]

Her ne kadar eritroplazi ve eritroplaki terimleri sıklıkla eş anlamlı olarak kullanılsa da bazı kaynaklar bu terimlerin ayrımını yapar; bunların ilkinin (eritroplazinin) papüler (engebeli, tümsekli) olduğunu, ikincisinin de maküler (düz) olduğunu belirtir.^[10]

Genital mukozanın eritroplakisine sıklıkla Queyrat eritroplazisi denir.

Eritroplakinin ağızda bulunduğu en yaygın alanlar; ağız tabanı, bukkal vestibül (giriş), dil ve yumuşak damaktır. Sınırları düzgün kırmızı bir makül veya plak olarak görünür. Doku, yumuşak ve kadifemsi olarak tanımlanmaktadır. Eritroplaki ile birlikte komşu bir lökoplaki alanı bulunabilir.

Eritroplazi, laringeal mukozada^[1] veya anal mukozada da ortaya çıkabilir.^[7]

Nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Eritroplakinin nedeni bilinmemektedir, ancak araştırmacılar yassı hücreli karsinomun nedenleriyle benzerlik gösterdiğini düşünmektedirler. Eritroplakinin yaklaşık %40'ında karsinom bulunmuştur.^[11] Çoğunlukla 65-74 yaş arası yaşlı erkeklerde görülür. Genellikle sigara ile ilişkilidir.

Alkol ve tütün kullanımı risk faktörleri olarak tanımlanmıştır.^[12]

Tanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırmızı oral bir lezyonun ayırıcı tanısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Görünüşte benzer olan ve eritroplaki tanısı konulmadan önce dışlanması gereken başka birçok durum bulunmaktadır (tabloya bakınız). Bazen lezyonun kendiliğinden gerileyip gerilemeyeceğini veya başka bir nedenin bulunup bulunamayacağını görmek için tanı iki haftaya değin ertelenir. Eritroplaki sıklıkla displazi ile ilişkilidir ve bu nedenle prekanseröz bir lezyondur.

Biyopsi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mikroskopik olarak doku, olguların %90'ında şiddetli epitelyal displazi, karsinoma in-situ veya invazif skuamöz hücreli karsinom gösterir. Keratin üretimi yoktur ve epitelyal hücrelerin sayısı azalmıştır. Altta yatan vasküler yapılar (damar yapıları), doku tarafından daha az gizlendiğinden eritroplaki klinik bir ortamda incelendiğinde kırmızı bir görünümdedir.

Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tedavi, displazi derecesini belirlemek için lezyon biyopsisini de kapsamaktadır. Biyopside bulunan histopatolojiye bağlı olarak bazen lezyonun bütünüyle alınması (eksizyonu) önerilebilir. Bu durumlarda bile eritroplaki nüksü yaygındır ve bu yüzden uzun dönemde izleme gereksinim vardır.

Geçmiş[değiştir | kaynağı değiştir]

1911'de Fransız dermatolog Louis Queyrat, penis glansının sınırları keskin, parlak kırmızı, parıltılı kadifemsi prekanser bir lezyonunu tanımladı. Kırmızı lekeleri, beyaz lekeleri belirten "lökoplazi"ye benzetmek için "eritroplazi" terimini türetti. "Lökoplazi", İngilizcedeki lökoplaki (1861'de türetilmiştir) ile eşdeğer olmasından dolayı^[13] "eritroplazi" terimi İngilizcede "eritroplaki" haline gelmiştir. Benzer biçimde, lökoplaki terimi başlangıçta idrar yolunun beyaz lezyonlarını tanımlamak için türetilmiş olup 1877'de ilk olarak ağızdaki beyaz lekeler için kullanılmıştır.^[14] Eritroplaki teriminin ilk kez ağızdaki kırmızı lezyonları tanımlamak için uyarlanıp uyarlanmadığı açık değildir.^[15]

Sözcük kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Eritroplaki sözcüğü "kırmızı yama" anlamına gelir ve Yunanca ερυθρος (kırmızı) ve πλάξ (levha, plaka) sözcüklerinden türetilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü oral eritroplakiyi şu biçimde tanımlar:

“

Klinik veya patolojik olarak açığa çıkarılmış başka bir koşulla nitelendirilemeyen parlak kırmızı kadifemsi plaklar biçiminde varlık gösteren ağız mukozası lezyonu

”

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d Leon Barnes (2009). Surgical Pathology of the Head and Neck (İngilizce). Informa Medical. ISBN 9780849390234.
^ Richard D. Judge; George D. Zuidema; Faith T. Fitzgerald (1969). Clinical Diagnosis (İngilizce). Little, Brown Medical Division. ISBN 978-0-7216-2921-6.
^ Angela C. Chi; Douglas D. Damm; Brad W. Neville; Carl M. Allen; Jerry Bouquot (11 Haziran 2008). Oral and Maxillofacial Pathology - E-Book (İngilizce). Elsevier Health Sciences. ISBN 9781437721973.
^ Otto Braun-Falco (1 Ocak 2000). Dermatology (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 9783540594529. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
^ George Laskaris (1 Ocak 2011). Treatment of Oral Diseases (İngilizce). Thieme. ISBN 9783131613714.
^ ^a ^b Crispian Scully (2013). Oral and Maxillofacial Medicine,The Basis of Diagnosis and Treatment,3 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-7020-4948-4.
^ ^a ^b Andreas Katsambas; Andreas D. Katsambas (14 Temmuz 2003). European Handbook of Dermatological Treatments (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 9783540008781.
^ "Correlative clinico-pathological evaluation of oral premalignancy". Journal of Oral Pathology. 11 (4). Aug 1982. ss. 283-9.
^ Boy SC (Nov 2012). "Leukoplakia and erythroplakia of the oral mucosa-- a brief overview". South African Dental Journal. 67 (10). ss. 558-60.
^ Dorland's Medical Dictionary'de "erythroplasia"
^ Ridge JA, Glisson BS, Lango MN, et al. "Head and Neck Tumors" 20 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Pazdur R, Wagman LD, Camphausen KA, Hoskins WJ (Eds) Cancer Management: A Multidisciplinary Approach 28 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 11 ed. 2008.
^ "Chewing tobacco, alcohol, and the risk of erythroplakia". Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 9 (7). Temmuz 2000. ss. 639-45. 23 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
^ "Leukoplakia of the Bladder". Cliggott Publishing. Kasım 2003. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2013.
^ "Oral Carcinogenesis and Oral Cancer Chemoprevention: A Review". Pathology Research International. Cilt 2011. 1 Ocak 2011. s. 431246.
^ Gautam Srivastava (1 Aralık 2008). Essentials of Oral Medicine (İngilizce). Jaypee Brothers,Medical Publishers Pvt. Limited. ISBN 9788184482126. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

[Barnes2008-1] Leon Barnes (2009). Surgical Pathology of the Head and Neck (İngilizce). Informa Medical. ISBN 9780849390234.

[Andrews-2] Richard D. Judge; George D. Zuidema; Faith T. Fitzgerald (1969). Clinical Diagnosis (İngilizce). Little, Brown Medical Division. ISBN 978-0-7216-2921-6.

[Neville2009-3] Angela C. Chi; Douglas D. Damm; Brad W. Neville; Carl M. Allen; Jerry Bouquot (11 Haziran 2008). Oral and Maxillofacial Pathology - E-Book (İngilizce). Elsevier Health Sciences. ISBN 9781437721973.

[Braun-Falco2000-4] Otto Braun-Falco (1 Ocak 2000). Dermatology (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 9783540594529. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.

[Laskaris2011-5] George Laskaris (1 Ocak 2011). Treatment of Oral Diseases (İngilizce). Thieme. ISBN 9783131613714.

[Scully2013-6] Crispian Scully (2013). Oral and Maxillofacial Medicine,The Basis of Diagnosis and Treatment,3 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-7020-4948-4.

[Katsambas2003-7] Andreas Katsambas; Andreas D. Katsambas (14 Temmuz 2003). European Handbook of Dermatological Treatments (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 9783540008781.

[Fischman1982-8] "Correlative clinico-pathological evaluation of oral premalignancy". Journal of Oral Pathology. 11 (4). Aug 1982. ss. 283-9.

[Boy2012-9] Boy SC (Nov 2012). "Leukoplakia and erythroplakia of the oral mucosa-- a brief overview". South African Dental Journal. 67 (10). ss. 558-60.

[10] Dorland's Medical Dictionary'de "erythroplasia"

[11] Ridge JA, Glisson BS, Lango MN, et al. "Head and Neck Tumors" 20 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Pazdur R, Wagman LD, Camphausen KA, Hoskins WJ (Eds) Cancer Management: A Multidisciplinary Approach 28 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 11 ed. 2008.

[pmid10919731-12] "Chewing tobacco, alcohol, and the risk of erythroplakia". Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 9 (7). Temmuz 2000. ss. 639-45. 23 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.

[Petrou2013-13] "Leukoplakia of the Bladder". Cliggott Publishing. Kasım 2003. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2013.

[Tanaka2011-14] "Oral Carcinogenesis and Oral Cancer Chemoprevention: A Review". Pathology Research International. Cilt 2011. 1 Ocak 2011. s. 431246.

[Srivastava2008-15] Gautam Srivastava (1 Aralık 2008). Essentials of Oral Medicine (İngilizce). Jaypee Brothers,Medical Publishers Pvt. Limited. ISBN 9788184482126. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Eritroplaki nedir?, Eritroplaki anlamı nedir?, Eritroplaki ne demektir?