Ecdysozoa Yaşadığı dönem aralığı: 541-0 myö Kambriyen-Günümüz  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Biyolojik sınıflandırma
lem: Animalia İnfra alem: Protostomia Üst şube: Ecdysozoa Aguinaldo vd., 1997
Alt gruplar
Kinorhyncha Priapulida Nematoda Nematomorpha Palaeoscolecida † Loricifera Panarthropoda "Lobopodia" † Onychophora Tardigrada Arthropoda

Ecdysozoa, (/ˌɛkdɪsoʊˈzoʊə/) ^[1] bir protostom (ilkin ağızlı) hayvan grubu olup Arthropoda'nın da içinde bulunduğu (böcekler, Chelicerata'nın, kabuklular ve myriapods), Nematoda ile birkaç küçük şubeyi içerir. İlk olarak Aguinaldo ve ark. 1997'de, esas olarak 18S ribozomal RNA genleri kullanılarak inşa edilen filogenetik ağaçlara dayanıyordu.^[2] Dunn ve ark. tarafından 2008'de yapılan büyük bir çalışma, Ecdysozoa'yı bir klad, yani ortak bir atadan ve onun tüm soyundan gelen bir grup olarak güçlü bir şekilde destekledi.^[3]

Grup ayrıca morfolojik karakterlerle desteklenir ve ekdiziyle büyüyen, dış iskeletlerini değiştiren tüm hayvanları içerir.

Gruba başlangıçta biyologların önemli bir azınlığı karşı çıkmıştır. Bir kısım biyolog daha geleneksel taksonomik tekniklere dayalı gruplamaları savunurken ^[4] diğerleri ise moleküler verilerin yorumlanmasına itiraz etmiştir.^[5][6]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik Yunancada ἔκδυσις (ékdysis, "dökülme") ve ζῷον (zōon, "hayvan") sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur.

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ecdysozoa üyeleri tarafından paylaşılan en dikkate değer özellik, hayvan büyüdükçe periyodik şekilde tüy döken organik malzemeden oluşan üç tabakalı bir kütikülün olmasıdır. (Tardigrada'da dört tabakalıdır.^[7]). Bu deri değiştirme işlemine ekidiz (ecdysis) denir ve gruba adını verir. Ecdysozoa üyelerinde lokomotorik siller yoktur ve çoğunlukla amipli sperm üretirler, embriyoları diğer protostomların genelinde olduğu gibi spiral bölünmeye uğramaz. Eskiden, grup ön bağırsakta sklerotize dişler ve ağız açıklığı çevresinde bir diken halkası sergilemekteydi ancak bu özellikler bazı gruplarda ikincil olarak kayboldu.^[8] Solunum ve dolaşım sistemi yalnızca onikoforlarda ve eklembacaklılarda mevcuttur (akarlar gibi daha küçük eklembacaklılarda genellikle yoktur), geri kalan gruplarda her iki sistem de eksiktir.

Filogeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Ecdysozoa, şu şubeleri içerir: Arthropoda, Onychophora, Tardigrada, Kinorhyncha, Priapulida, Loricifera, Nematoda ve Nematomorpha. Gastrotrikler gibi diğer birkaç grup, olası üyeler olarak kabul edildi ancak grubun ana karakterlerinden yoksun olduklarından şimdi başka bir gruplara alındı. Arthropoda, Onychophora ve Tardigrada, bölümlere ayrılmış vücut planlarıyla ayırt edildikleri için Panarthropoda olarak birlikte gruplandırılmıştır. Dunn vd. 2008'de tardigrada'nın nematodlarla birlikte gruplanabileceğini ve Onychophora'yı eklembacaklılara kardeş grup olarak bırakabileceğini öne sürdü.^[3] Ecdysozoa olmayan panarthropod üyeleri Cycloneuralia olarak gruplandırılmıştır ancak parafiletik Panarthropoda'nın evrimleşmiş olan ilk durumu temsil etmesi daha geniş bir çevre tarafından kabul görmektedir.^[9]

Protostomlar hakkında modern bir fikir birliğine varılan filogenetik ağaç aşağıda gösterilmiştir.^{[10][11][12][13][14][15]} Milyon yıl önce (MYÖ) yaklaşık kuşakların yeni kuşaklara yayıldığı zaman belirtilir; Kesikli çizgiler özellikle belirsiz yerleşimleri gösterir.^[16]

Bu filogenik ağaç, Nielsen ve arkadaşlarına dayanmaktadır.^[17] Loricifera Hiroshi ve arkadaşlarınca geçici olarak yerleştirilmiştir.^[14]

Daha eski alternatif sınıflandırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Articulata hipotezi[değiştir | kaynağı değiştir]

Aguinaldo ve arkadaşları tarafından önerilen gruplama eski bir hipotez yerine neredeyse evrensel olarak kabul gören Panarthropoda ile sınıflandırılmalıdır Annelida'ya adlı bir grupta Artikulatlar ve Ecdysozoa o vardır polyphyletic . Nielsen, olası bir çözümün Ecdysozoa'yı Annelida'nın bir kardeş grubu olarak görmek olduğunu öne sürdü,^[18] daha sonra bunların alakasız olduğunu düşündü.^[19] Yuvarlak solucanların Ecdysozoa'ya dahil edilmesine başlangıçta itiraz edildi ama 2003'ten ^[5][20][21] destekleyen geniş bir fikir birliği oluştu.^[22]

Coelomata hipotezi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ecdysozoa'dan önce, bilateral hayvanların evrimi için geçerli teorilerden biri vücut boşluklarının morfolojisine dayanıyordu. Üç tür ya vardı sınıflarda : Acoelomata (sölomsuzlar), Pseudocoelomata (kısmi sölom) ve Eucoelomata (gerçek sölomlular). Adoutte ve çalışma arkadaşları, Ecdysozoa'yı güçlü biçimde ilk destekleyenler arasındaydı.^[23] Moleküler filogenetiğin getirilmesiyle, Coelomata için bazı moleküler, filogenetik destek 2005 yılının sonlarına kadar devam etmesine rağmen, Coelomata hipotezi terk edildi.^[24]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]