Altın Kalkan Projesi

Altın Kalkan Projesi (Çince: 金盾工程; pinyin: jīndùn gōngchéng), Çin Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen bir sansür ve gözetim projesidir. Proje, Çin Güvenlik Seddi adıyla da anılır. Başlangıç yılı 1998'dir ancak 2003 yılına kadar etkinleştirilmemiştir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1998 yılında Çin Komünist Partisi, Çin Demokrasi Partisi'nin (ÇDP) parti yetkililerinin denetimine kapalı bir ağ kurmak istemesinden ürktü.^[1] Tutuklama ve hapse atılmaları izleyen bir süreçte ÇDP ivedilikle ortadan kaldırıldı.^[2] Altın Kalkan Projesi aynı yıl içinde başlatıldı. Projenin ilk evresi sekiz yıl sürdü ve 2006'da sona erdi. İkinci evre 2006'da başladı ve 2008'de sona ermiş olacak. Çin Merkez Televizyonu'na (CCTV) göre Altın Kalkan Projesi'nin hazırlık aşaması için harcanan miktar 800 milyon ABD dolarıdır (6,4 milyar RMB ya da 640 milyon Euro).^[3] 6 Aralık 2002 günü Çin çapında 31 eyalet ve kentten gelen 300 proje sorumlusu, dört gün sürecek olan "Çin Bilgi Sistemi Üzerine Kapsamlı Sergi"ye katıldılar. Sergide satın alınan malların büyük bölümünü internet güvenliği, video takip ve insan yüzü tanıma yazılımları gibi yüksek teknoloji ürünleri oluşturmaktaydı. Bu devasa proje kapsamında görevlendirilen polis sayısının 30.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.^[4]

Projenin Büyük Çin Duvarı takma adıyla anılmasının başlıca nedenleri bir ağ ateşduvarı karakteri taşıması ve tarihî Çin Seddi'ne olan benzerliğidir. Proje, IP adreslerinin hedeflerine ulaşmasını engelleyerek içeriği sansürlemeyi ve internet ön geçitlerinde konuşlanmış ateşduvarı ve vekil sunucular yoluyla erişimi kısıtlamayı hedef edinmiştir. Belirli sitelere ulaşılmak istenmesi durumunda ise sistem, DNS zehirleme yöntemini de kullanır. Buna karşın, hükûmetin teknik olanakları göz önünde bulundurarak içeriği sürekli gözetim altında tutmadığı hissedilmektedir.^[5]

Projenin ilk evresi 16 Kasım 2006'da Pekin'de ulusal denetimden başarıyla geçmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Çinli yetkililer, Olimpiyat Oyunları bünyesinde ülkede ağırlanacak olan yabancıların çalışacağı bazı internet kafeler, otel odalarındaki bağlantı soketleri ve basın merkezlerindeki internet erişimi önündeki engellemelerin kaldırılması amacıyla internet hizmet sağlayıcılarına başvuruda bulunmuştur.^[6]

Amaç[değiştir | kaynağı değiştir]

Projenin ana hatları, Eylül 2002'de Pekin'de "Çin'in Sosyal Güvenliği İçin Bilgi Teknolojisi" adıyla düzenlenen ulusal bir mitingde binlerce polise aktarılmıştır. Konuşmanın sahibi Sosyal Güvenlik Bakanlığının teknoloji müdürü ve Altın Kalkan Projesi'nin yöneticilerinden Li Runsen'dır.

Uluslararası İnsan Hakları ve Demokratik Kalkınma Merkezi'nden Greg Walton'ın Ekim 2001'de yayımladığı raporda şöyle yazılıydı:

Eski sansürleme yöntemi, yerini daha yoğun ve sıkı bir gözetim öngören Altın Kalkan'a bırakmakta. Nihai hedef; ses ve yüz tanıma, kapalı devre televizyon, akıllı kartlar, kredi kayıtları ve internet gözetim teknolojilerini içeren devasa bir çevrimiçi veri tabanı oluşturmaktır.Çin'in Altın Kalkanı: Çin Halk Cumhuriyeti'nde Anonim Şirketler ve Gözetim Teknolojisinin Gelişimi

Temmuz 2007'de yetkililer, Ağustos 2007'de düzenlenmesi planlanan Şangay İşbirliği Örgütü toplantısı için alınacak güvenlik önlemleri amacıyla Büyük Duvar'ın 'takip ve denetim' yöntemlerini sıkılaştırdılar. Bu durum birçok e-postanın karışmasına yol açmıştır."Çinli yetkililer e-posta kaosu nedeniyle suçlanıyor". Reuters. 18 Temmuz 2007. 1 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2007.

Teknik bilgi[değiştir | kaynağı değiştir]

İçeriği sansürlemek amacıyla sıkça kullanılan bazı yöntemler şunlardır: Çin'deki İnternet Filtreleme Üzerine Deneysel Bir Çözümleme 1 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

IP adreslerinin engellenmesi. Belirli bir IP adresine erişim kısıtlanır. Ulaşılmak istenen sitenin bir paylaşımlı sunucu üzerinde bulunması durumunda aynı sunucu üzerindeki hiçbir web sitesine erişilemez. Bu, TCP başta olmak üzere HTTP, FTP ve POP gibi protokollerin tümünü etkiler. Bu sorunu aşmanın en kolay yolu hedef web sitesine erişimin serbest olduğu bir vekil sunucu bulmaktır. Ne var ki, vekil sunucular tıkanabilir ya da erişim izinleri bulunmayabilir. Google gibi bazı büyük web siteleri erişim yasağını delmek amacıyla ek IP adresleri aldılar ancak erişim kısıtlamasının kapsamının genişlemesiyle bu adresler de erişim yasağına takıldı.
DNS filtreleme ve yönlendirme. Alan adlarını çözemez ya da yanlış IP adresleri üretir. Bu, HTTP, FTP ve POP gibi IP protokollerini etkiler. Bunun önüne geçmenin en kolay yolu, alan adlarını doğru biçimde çözümleyen bir alan adı sunucusu bulmaktır ancak bu tür sunucular başta IP engellemesi olmak üzere çeşitli kısıtlamalarla yüz yüze kalabilir. Başka bir çözüm yolu ise IP adresini başka kaynaklardan öğrenmek suretiyle DNS'i es geçmektir. Bu çözüme sunucu dosyasının elle değiştirilmesi ve web tarayıcısına alan adı yerine IP adresini yazmak örnek olarak gösterilebilir.
URL filtreleme. URL içindeki alan adına bakmadan hedef anahtar sözcükleri tarar. Bu, HTTP protokolünü etkiler. Bu sorunu aşmanın yolları URL içinde özel karakterler kullanmamak ve VPN ya da SSL gibi şifreli protokoller üzerinden erişim sağlamaya çalışmaktır. Örneğin, bkz. Vikipedi:Tor Kullanıcılarına Büyük Duvar'ı Asmak İçin Bazı Öneriler
Paket filtreleme. Belirli sayıda tartışmalı sözcük kullanımının tespit edilmesi durumunda TCP paket aktarımını sonlandırır. Bu, HTTP, FTP ve POP gibi tüm TCP protokollerini etkilerken arama motoru sayfaları sansüre daha açık konumda sayılabilir. Olası çözümler VPN ve SSL gibi şifreli protokoller kullanmak, HTML içeriği kullanmaktan kaçınmak, bir paketteki metin miktarı olan TCP/IP yığınını azaltmaktır.
Bağlantı yenileme. Önceki TCP bağlantısının filtrelemeye takılması durumunda 30 dakika içinde gerçekleşen tüm iletişim denemeleri de engellenecektir. Engellemenin konumuna bağlı olarak, bu doğrultuda aktarılan diğer iletişim istekleri de engellenebilir. Olası bir kaçış yolu, ateşduvarı tarafından gönderilen yenileme paketinin yok sayılmasıdır.zdnetasia.com 8 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Sansürlü içerik[değiştir | kaynağı değiştir]

Arama sonuçları kısıtlanmamasına karşın,^{[kaynak belirtilmeli]} sansürlü bir sayfaya ulaşılmak istenmesi durumunda sayfa görüntülenmez. Çin İnternet sansürü programları birçok web sitesinin yanında aşağıda listelenen adreslere de erişim yasağı getirmiştir.

BBC News (Çince uyarlaması) 5 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Falun Gong gibi yasa dışı ya da gizli gruplar ve demokrasi yanlısı eylemcilere ait web siteleri
Polis vahşeti, 1989 Tiananmen Meydanı protestosu, ifade özgürlüğü, Batı demokrasisi konularıyla ilgili haber kaynakları.^[7] Voice of America ve BBC News'in Çince uyarlaması bu siteler arasındadır.
Tayvan hükûmeti, medyası ya da örgütleriyle ilintili siteler ve dinsel içerikli kaynaklar. Gülünç ansiklopedi taklidi Uncyclopedia'nın (zh.uncyclopedia.info) Tayvanca uyarlaması da Eylül 2007 itibarıyla erişime kapalı görünüyor.^[8]
Çinli yetkililerin müstehcen ve pornografik içeriğe sahip olduğunu düşündüğü tüm web siteleri
Suçla ilintili web siteleri
Dalai Lama ve Uluslararası Tibet Bağımsızlık Hareketi'ne yakın siteler
Japonya Merkez Demiryolları Şirketi 21 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
blogger.com, wordpress.com gibi çoğu günce sitesi
Yönetim karşıtı tüm web siteleri

Erişime kapalı web siteleri, Baidu ve Google China gibi bazı Çince arama motorları tarafından daha seyrek listeleniyorlar. Bu durum, kimi zaman arama sonuçları üzerinde büyük etki yapıyor.^[9]

The New York Times'a göre Google, Çin sınırları içerisinde ülke dışındaki web sitelerine erişim sağlamaya çalışan bilgisayar sistemleri kurmuştur. Bir siteye ulaşılamaması durumunda site, Google China'nın kara listesine eklenmektedir.^[10] Buna karşın, site yeniden erişilebilir duruma geldiğinde adres bu listeden silinir.

Yasakları es geçme[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin sınırları dışındaki bir vekil sunucuyu kullanma
Şirketler Çin içerisinde bölgesel web siteleri kurabiliyorlar. Bu, site içeriğinin Büyük Duvar denetiminden geçmesini engelliyor ancak şirketlerin web sitesi açabilmeleri için yerel ICP lisansları almaları, bunun için de Çin hükûmetine başvurmaları gerekiyor.
Büyük Duvar VPN verisi gibi bağlantı üstü katmandan gönderilen güvenli trafiği filtreleyemiyor.
Ateşduvarlarını es geçmek amacıyla birkaç açık vekil sunucu kullanan bir program olan Freegate de kullanılabilir.
UltraReach tarafından üretilen UltraSurf, Büyük Duvar'ı aşmak için kullanılan başka bir üründür.

Erişim yasaklarının kaldırılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki siteler başta olmak üzere belirli sitelerin erişim yasağı kaldırılmıştır.

BBC web sitesi ^[11]
YouTube ^[12]
Myspace ve bravenet.com gibi sosyal portaller ve ücretsiz web sunucuları
CNN ve NBC gibi bazı haber siteleri

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Goldman, Merle; Gu, Edward X. (2004). Devlet ve Pazar Arasındaki Çin Seçkinleri. Routledge yayınları. ISBN 0-415-32597-8.
^ Goldsmith, Jack L. (2006). İnternet'in Kontrolü Kimde?: Sınırsız Dünyanın Yanılsamaları. Oxford university press. s. 91. ISBN 9780195340648.
^ "金盾工程前期耗8亿美元建全国性监视系统". 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.
^ "首屆「2002年中國大型機構信息化展覽會」全國31省市金盾工程領導雲集". 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.
^ "Sözcük savaşları". The Guardian.
^ "Bağlantı Yenilendi". theatlantic.com. 1 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Marquand, Robert (4 Şubat 2006). "Çin'deki medya sansürü dünyanın aklını karıştırıyor". Christian Science Monitor. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Websitepulse.com'dan edinilen geribildirim ; "Durum: Sunucu boş yanıt gönderiyor."
^ "Bilgi Denetimi: O hedefe buradan ulaşamazsın!". Frontline (pbs.org). 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Google'ın Çin Sorunu (ve Çin'in Google Sorunu) 20 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p8
^ "Kendisiyle ilgili erişim yasağının kaldırılmasına dair BBC News makalesi". 30 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.
^ "Çinli yurttaşlar yasağın kaldırılmasını tartışıyor, bir kişi Youtube'a da erişilebildiğini söylüyor". 30 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

ChinaGate 17 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
“Altın Duvar'dan Geçme” 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Büyük Çin Duvarı ardında web site testi 29 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[1] Goldman, Merle; Gu, Edward X. (2004). Devlet ve Pazar Arasındaki Çin Seçkinleri. Routledge yayınları. ISBN 0-415-32597-8.

[2] Goldsmith, Jack L. (2006). İnternet'in Kontrolü Kimde?: Sınırsız Dünyanın Yanılsamaları. Oxford university press. s. 91. ISBN 9780195340648.

[3] "金盾工程前期耗8亿美元建全国性监视系统". 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.

[4] "首屆「2002年中國大型機構信息化展覽會」全國31省市金盾工程領導雲集". 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.

[5] "Sözcük savaşları". The Guardian.

[6] "Bağlantı Yenilendi". theatlantic.com. 1 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[7] Marquand, Robert (4 Şubat 2006). "Çin'deki medya sansürü dünyanın aklını karıştırıyor". Christian Science Monitor. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] Websitepulse.com'dan edinilen geribildirim ; "Durum: Sunucu boş yanıt gönderiyor."

[9] "Bilgi Denetimi: O hedefe buradan ulaşamazsın!". Frontline (pbs.org). 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[10] Google'ın Çin Sorunu (ve Çin'in Google Sorunu) 20 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p8

[11] "Kendisiyle ilgili erişim yasağının kaldırılmasına dair BBC News makalesi". 30 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.

[12] "Çinli yurttaşlar yasağın kaldırılmasını tartışıyor, bir kişi Youtube'a da erişilebildiğini söylüyor". 30 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Altın Kalkan Projesi nedir?, Altın Kalkan Projesi anlamı nedir?, Altın Kalkan Projesi ne demektir?