26. Türkiye Hükûmeti

26. Türkiye Hükûmeti
VIII. İnönü Hükümeti
26. Türkiye Hükûmeti; VIII. İnönü Hükümeti
Kuruluş	20 Kasım 1961
Sona erme	25 Haziran 1962
Ülke	Türkiye
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanı	Cemal Gürsel
Hükûmet başkanı	İsmet İnönü
Bakan sayısı	17
Üye parti(ler)	Cumhuriyet Halk Partisi; Adalet Partisi
Meclisteki durumu	Koalisyon hükûmeti; 269 / 450
Ana muhalefet partisi	Yeni Türkiye Partisi
Ana muhalefet lideri	Ekrem Alican
Tarihçe
Yasama dönemi	12. dönem
Seçim(ler)	1961 Türkiye genel seçimleri
Diğer
Önceki	25. Türkiye Hükûmeti
Sonraki	27. Türkiye Hükûmeti

26. Türkiye Hükûmeti veya VIII. İnönü Hükûmeti, 27 Mayıs Darbesi'nin ardından düzenlenen 1961 seçiminin ertesinde kurulan ilk hükûmettir. Sekizinci İnönü Hükûmeti olarak da bilinir. Cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükûmetidir. İsmet İnönü'nün başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi ile Adalet Partisi arasında büyük koalisyon hükûmetidir ve 20 Kasım 1961 - 25 Haziran 1962 tarihleri arasında görev yapmıştır.^[1]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

CHP 15 Ekim 1961'de yapılan seçimlerde %36,7; AP ise %34,8 oy aldı. Böylece 450 sandalyeli parlamentoda CHP 173, AP 158 sandalye kazandı. İnönü, AP ile Türkiye tarihinin ilk koalisyon hükümetini kurdu. AP, 1960 Darbesi liderleri tarafından yasaklanan Demokrat Parti'nin (DP) halefi olduğunu iddia ediyordu. İnönü'nün temel amacı eski darbe liderleri ile Adalet Partisi arasındaki gerilimi sona erdirmekti. Adalet Partisi, 26. Hükûmetin görev yaptığı görece kısa süre içinde DP'li siyasetçiler üzerindeki yasağı kaldırmaya çalışmış, ancak eski darbe yanlıları bu politikaya karşı çıkmıştır. 22 Şubat 1962'de Türkiye yeniden bir darbe girişimiyle karşı karşıya kaldı, ancak İnönü bunu bastırmayı başardı.^[2]

Kabine[değiştir | kaynağı değiştir]

Görev^[3]^[4]	İsim
Başbakan	İsmet İnönü	Cumhuriyet Halk Partisi
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı	Ali Akif Eyidoğan	Adalet Partisi
Devlet Bakanı	Turhan Feyzioğlu	Cumhuriyet Halk Partisi
	Mehmet Avni Doğan 20 Kasım 1961 - 23 Mayıs 1962
	Hıfzı Oğuz Bekata 23 Mayıs 1962 - 5 Haziran 1962
	Necmi Ökten	Adalet Partisi
	Nihat Su	Adalet Partisi
Adalet Bakanı	Sahir Kurutluoğlu	Bağımsız
Millî Savunma Bakanı	İlhami Sancar	Cumhuriyet Halk Partisi
İçişleri Bakanı	Ahmet Topaloğlu	Adalet Partisi
Dışişleri Bakanı	Selim Sarper	Cumhuriyet Halk Partisi
Dışişleri Bakanı	Feridun Cemal Erkin	Bağımsız
Maliye Bakanı	Şefik İnan	Cumhuriyet Halk Partisi
Millî Eğitim Bakanı	Mehmet Hilmi İncesulu
Bayındırlık Bakanı	Mehmet Emin Paksüt
Ticaret Bakanı	İhsan Gürsan	Adalet Partisi
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı	Süleyman Suat Seren
Gümrük ve Tekel Bakanı	Şevket Buladoğlu
Tarım Bakanı	Ali Cavit Oral
Ulaştırma Bakanı	Mustafa Cahit Akyar
Çalışma Bakanı	Bülent Ecevit	Cumhuriyet Halk Partisi
Sanayi Bakanı	Fethi Çelikbaş	Cumhuriyet Halk Partisi
Basın Yayın ve Turizm Bakanı	Kamran Evliyaoğlu	Adalet Partisi
İmar ve İskan Bakanı	Muhittin Güven	Adalet Partisi

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Koalisyon hükûmetinin son ayında ana konu eski DP'liler için bir af yasası fikriydi. Bir röportaja göre, İnönü bu konudaki görüş ayrılığının hükûmeti işlevsiz hale getirdiğini düşündü ve istifa etti.^[5]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
^ Şevket Süreyya Aydemir:İkinci Adam, Cilt III, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1999, ISBN 975-14-0037- 6, sf 545-546
^ Official page of prime minister 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "VIII. İnönü Hükümeti Bakanlar Kurulu". web.archive.org. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
^ "İsmet İnönü Konuşma, Demeç, Makale, Mesaj ve Söyleşileri 1961 – 1965". www.ismetinonu.org.tr. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.

[hurriyethukumet-1] "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.

[2] Şevket Süreyya Aydemir:İkinci Adam, Cilt III, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1999, ISBN 975-14-0037- 6, sf 545-546

[3] Official page of prime minister 15 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[4] "VIII. İnönü Hükümeti Bakanlar Kurulu". web.archive.org. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.

[5] "İsmet İnönü Konuşma, Demeç, Makale, Mesaj ve Söyleşileri 1961 – 1965". www.ismetinonu.org.tr. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Türkiye hükûmetleri
Cumhurbaşkanlığı Kabinesi
Cumhuriyet öncesi	Atatürk Çakmak I Çakmak II Orbay Okyar
1923-1960	İnönü I İnönü II Okyar İnönü III İnönü IV İnönü V İnönü VI İnönü VII Bayar I Bayar II Saydam I Saydam II Saracoğlu I Saracoğlu II Peker Saka I Saka II Günaltay Menderes I Menderes II Menderes III Menderes IV Menderes V
1960-1980	Gürsel I Gürsel II İnönü VIII İnönü IX İnönü X Ürgüplü Demirel I Demirel II Demirel III Erim I Erim II Melen Talu Ecevit I Irmak Demirel IV Ecevit II Demirel V Ecevit III Demirel VI
1980-2018	Ulusu Özal I Özal II Akbulut Yılmaz I Demirel VII Çiller I Çiller II Çiller III Yılmaz II Erbakan Yılmaz III Ecevit IV Ecevit V Gül Erdoğan I Erdoğan II Erdoğan III Davutoğlu I Davutoğlu II Davutoğlu III Yıldırım
2018-günümüz	Erdoğan IV Erdoğan V
Numarasına göre	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67

g t d İsmet İnönü
Ailesi	Mevhibe İnönü (Eşi) · Ömer İnönü (Oğlu) · Erdal İnönü (Oğlu) · Özden Toker (Kızı) · Metin Toker (Damadı) • Hayri İnönü (torunu) • Gülsün Bilgehan (torunu)	İsmet İnönü
Hükûmetleri	1. · 2. · 4. · 5. · 6. · 7. · 8. · 26. · 27. · 28.
Kurumlar	Pembe Köşk · İnönü Vakfı · Türk Dil Kurumu (Koruyucu Başkan)

26. Türkiye Hükümeti nedir?, 26. Türkiye Hükümeti anlamı nedir?, 26. Türkiye Hükümeti ne demektir?