1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali

1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali
Etkinlik	1971-72 UEFA Kupa Galipleri Kupası
Tarih	24 Mayıs 1972
Yer	Camp Nou, Barselona
Hakem	José María Ortiz de Mendíbil (İspanya)
Seyirci	24.701
← 1971	1973 →

1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali 1971-72 UEFA Kupa Galipleri Kupası sezonunun şampiyonunu belirleyen, kupa tarihindeki 12. final. Mücadele 24 Mayıs 1972'de, Sovyetler Birliği'nin Dinamo Moskva takımıyla, İskoçya'dan Rangers arasında, İspanya'nın Barselona kentindeki Camp Nou'da oynandı. Karşılaşmayı Rangers 3-2 kazandı. Mücadele bir ilk kez bir Sovyet takımının Avrupa kupası finali görmesi anlamına geliyordu. Futbolcular, Barselona'da galip gelmeleri halinde, büyük anlam taşıyan Spor Uzmanı unvanı ile ödüllendirilebilecekti.^[1] Maç öncesi Rus taraftarlarla İspanyol polisi arasında yaşanabilecek muhtemel olaylara ilişkin kaygılar dile getirilmişti. İspanya'da dönemin politik koşullarının etkisiyle, Francisco Franco'nın sağ görüşlüğü diktatörlüğünün son yıllarıyla birlikte, Rus oyuncu ve taraftarları tatsız bir ortamın beklediği açıktı.

Finale giden yol[değiştir | kaynağı değiştir]

Rangers turnuvaya Rennes'i iki maç sonunda 2-1'le geçerek başladı. İlk maç 1-1 berabere tamamlanırken, Rangers rövanşı Alex MacDonald'ın golüyle 1-0 kazanmıştı. İkinci turda rakipleri Portekiz'in Sporting takımı oldu. İlk maçın 45 dakikalık bölümünü 3-0 önde geçen takım, ikinci yarıda skorun 3-2'ye gelişine engel olamadı. Sporting ikinci maçı 3-2 kazanınca, 5-5'lik eşitlik oluştu. Uzatma bölümlerinde Rangers Willie Henderson'la öne geçti ancak Portekiz ekibi, bitime altı dakika kala skoru 6-6'ya getirmeyi başardı. Daha sonra tüm Avrupa kupaları tarihinin en garip olaylardan biri yaşandı.^[1] Hollandalı hakem Laurens van Raavens'in, deplasmanlarda Rangers'ın üç, Sporting'in ise iki gol attığını bilmesi; dolayısıyla Rangers'ın turu geçmiş olduğuna karar vermesi gerekiyordu. Ama maçın hakemi seri penaltı atışlarına geçilmesine hükmetti ve Rangers penlatılarda kaybetti. Rangers teknik direktörü Willie Waddell'in UEFA'ya deplasman golü kuralı için başvurması üzerine, hakemin kararı yeniden değerlendirilerek değiştirildi ve Rangers'ın turu geçtiği açıklandı.^[1] Bir sonraki mücadele, İtalyan'da dönemin lig lideri, Torino ile oldu; Rangers 2-1'le tur atladı. Yarı finalde de Bayern München'i 3-1'le geçen Rangers tarihinde üçüncü kez bir Avrupa kupası finaline yükseldi.

Dinamo Moskva ise turnuvaya Yunanistan'dan Olimpiyakos'u 3-1'le saf dışı bırakarak başladı. Sonrasında Türk ekibi Eskişehirspor'u 3-0 yenen takım çeyrek finalde, bir önceki sezonun Şampiyon Kulüpler Kupası yarı finalisti, Yugoslav Kızılyıldız'la eşleşti. Moskova iki maç sonunda 3-1'le turu geçerek, yarı finalde Dinamo Berlin'in rakibi oldu. İki maçın da 1-1 berabere tamamlanması üzerine yapılan penaltı atışlarında galip gelen taraf olan Dinamo Moskva, Avrupa kupası finali oynayacak ilk Rusya kulübü oldu.

Maç özeti[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk devre[değiştir | kaynağı değiştir]

Rangers maçın ilk bölümünde iki farklı öne geçmişti. İlk gol forvet oyuncusu Colin Stein'den gelirken, David Smith'in pasında kafayı vuran Willie Johnston ikinci golü kaydetti.

İkinci devre[değiştir | kaynağı değiştir]

Rangers ikinci yarının ilk dakikalarında, yine Willie Johnston'ın attığı golle, skro 3-0'a taşıdı. Dinamo Moskva maçın son yarım saatine girilirken Eştrekov'la bir gol buldu. Baskıya devam eden takım, bitime üç dakika kala, Makhovikov'in ayağından farkı bire indirdi. Rangers tarihindeki ilk Avrupa kupası şampiyonluğunu korumak için savunmaya çekildi.

Saha olayları[değiştir | kaynağı değiştir]

Maçın son anları, yüzlerce Rangers taraftarının sahaya girmesiyle gölgede kaldı; maç olaylar sebebiyle kesintiye uğradı.^[1]^[2] 60'lı ve 70'li yıllarda, Avrupa kupası finalleri de dahil olmak üzere, sahaya atlamalar sıkça görülüyordu.^[3] Her ne kadar, sahaya girenlerin yanlış bir bitiş düdüğü algısıyla, hoyrat bir kutlama yapmakta olabileceği iddia edilse de Dinamo Moskva oyuncuları ve bazı gözlemcilerin de dahil olduğu diğer kişiler, olayların Sovyet takımının konsantresini dağıtmak, hızını kesmek, amacıyla taraftarlar tarafından planlanarak gerçekleştirildiğini belirtti.^[2]^[4] Son dakikalarda Dinamo skoru eşitlemek için büyük baskı kurmuş, ancak sahaya giren taraftarlar Rangers defansının rahat bir nefes almasını sağlamış ve Sovyet oyuncuların havasının dağılmasına yol açmıştı.^[4]

Dinamo Moskva ve Sovyet Futbol Federasyonu, olayın Rangers taraftarının skorun eşitlenmesini engellemek için yaptığı bilinçli bir eylem olduğunu gerekçe göstererek, maçın tekrar edilmesini istedi.^[2] UEFA'nın başlangıçta buna sıcak bakmasına ve bazı tarafsız yorumcular da maçın tekrar edilmesi gerektiğini söylemesine rağmen^[2] tekrar maçı için bir gelişme yaşanmadı ve Rangers'ın kupayı almasına izin verildi. Şampiyonluğu alınmasa da, İskoç ekibine taraftarlarının davranışı sebebiyle iki yıl Avrupa turnuvalarından men cezası verildi; bu ceza daha sonra bir yıla indirildi.

Maç detayı[değiştir | kaynağı değiştir]

Rangers v Dinamo Moskva

24 Mayıs 1972

Rangers	3 - 2	Dinamo Moskva
Stein 23' Johnston 40' 49'		Eştrekov 60' Makhovikov 87'

Camp Nou, Barselona
Seyirci: 24.701
Hakem: José María Ortiz de Mendíbil (İspanya)

Rangers

Dinamo Moskva


RANGERS:
GK	1	Peter McCloy
DF	2	Sandy Jardine
DF	3	Willie Mathieson
DF	4	John Greig (K)
DF	5	Derek Johnstone
MF	6	David Smith
MF	7	Tommy McLean
MF	8	Alfie Conn
FW	9	Colin Stein
MF	10	Alex MacDonald
FW	11	Willie Johnston
Oyuncu değişiklikleri:
GK		Gerry Neef
DF		Alex Miller
FW		Derek Parlane
Teknik direktör:
William Waddell


DİNAMO MOSKOVA:
GK	1	Vladimir Pilguy
DF	2	Vladimir Basalayev
DF	3	Yozhef Sabo (K)
DF	4	Valeri Zykov
DF	5	Vladimir Dolbonosov	69'
MF	6	Yevgeni Zhukov
MF	7	Oleg Dolmatov
MF	8	Aleksandr Makhovikov
MF	9	Anatoly Baidachny
FW	10	Andrei Yakubik	56'
FW	11	Gennady Yevriuzhikin
Oyuncu değişiklikleri:
MF	12	Vladimir Eştrekov	56'
FW	13	Mikhail Gershkoviç	69'
Teknik direktör:
Konstantin Beskov

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d "Rangers triumph in Europe 1972". BBC Sport. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2007.
^ ^a ^b ^c ^d "'The behaviour of the Scottish fans was shocking and ugly'". 14 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.
^ "Rangers memories". BBC. 5 Kasım 2007. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2011.
^ ^a ^b Russia's woes weigh on CSKA 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UEFA.com, 18 Mayıs 2005

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Rsssf.com UEFA Kupa Galipleri Kupası16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
UEFA.com 1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali

[Rangers-1] "Rangers triumph in Europe 1972". BBC Sport. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2007.

[shocking-2] "'The behaviour of the Scottish fans was shocking and ugly'". 14 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.

[3] "Rangers memories". BBC. 5 Kasım 2007. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2011.

[uefa-4] Russia's woes weigh on CSKA 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UEFA.com, 18 Mayıs 2005

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d UEFA Kupa Galipleri Kupası
Sezonlar	1960-61 1961-62 1962-63 1963-64 1964-65 1965-66 1966-67 1967-68 1968-69 1969-70 1970-71 1971-72 1972-73 1973-74 1974-75 1975-76 1976-77 1977-78 1978-79 1979-80 1980-81 1981-82 1982-83 1983-84 1984-85 1985-86 1986-87 1987-88 1988-89 1989-90 1990-91 1991-92 1992-93 1993-94 1994-95 1995-96 1996-97 1997-98 1998-99
Finaller	1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
İstatistikler ve rekorlar Gol kralları Ödül Kazanan teknik direktörler Şampiyonlar

g t d Rangers FC maçları
İskoçya Kupası finalleri	1877 1879 1894 1897 1898 1899 1903 1904 1905 1921 1922 1928 1929 1930 1932 1934 1935 1936 1948 1949 1950 1953 1960 1962 1963 1964 1966 1969 1971 1973 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1989 1992 1993 1994 1996 1998 1999 2000 2002 2003 2008 2009
İskoçya Lig Kupası finalleri	1947 (Nisan) 1949 (Mart) 1951 1958 1960 1961 1963 1964 1965 1966 1967 1970 1976 1978 1979 (Mart) 1981 1982 1984 (Mart) 1984 (Ekim) 1986 1987 1988 1989 1990 1992 1993 1996 1998 2002 2003 2005 2008 2009 2010 2011
Kupa Galipleri Kupası finalleri	1961 1967 1972
UEFA Avrupa Ligi finalleri	2008 2022
Diğer maçlar	Berwick Rangers 1-0 Rangers (1967)

1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali nedir?, 1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali anlamı nedir?, 1972 UEFA Kupa Galipleri Kupası finali ne demektir?