Theofilaktos Dalassenos

Theofilaktos Dalassenos
Doğum	yaklaşık 990 öncesi
Ölüm	1039 sonrası
Bağlılığı	Bizans İmparatorluğu
Rütbesi	İberya katepano'nu (muhtemelen 1021'den önce) ve Vasburagan katepano'nu (1027'den sonra)
Ailesi
Babası	Damian Dalassenos
Kardeşleri	Konstantinos ve Romanos

Theofilaktos Dalassenos (Yunanca: Θεοφύλακτος Δαλασσηνός; yaklaşık 990 öncesi – 1039 sonrası), 11. yüzyılda önemli görevler üstlenmiş Bizanslı aristokrat ve Dalassenos soylu ailesinin bir üyesidir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Theofilaktos, Dalassenos soylu ailesinin bilinen ilk üyesi ve 998'de Epemiye Muharebesi'nde öldürülen Damian Dalassenos'un oğludur.^[1]^[2] İlk defa 998 yılında Fâtımîler'e karşı muharebede Antakya Doux olan babası ile birlikte kaydedilmiştir. Epemiye Muharebesi'nin sonucu, Damian öldürüldü ve kardeşi Konstantinos ile beraber esir alındı. Her ikisi Fâtımî general Jaysh ibn Samsama'ya 6,000 altın dinara satıldılar ve ertesi on yılı Fâtımî başkenti Kahire'de esir geçirdiler.^[2]^[3]

Serbest bırakılmasının ardından askeri kariyerine devam etti, ancak hayatı 1021/22'ye kadar belirsizdir, bu sırada Antakyalı Yahya'ya göre protospatharios ve Drungarios (büyük olasılıkla Drungarios tes viglas görevi) rütbesine sahipti.^[2]^[3] Ağustos 1022'de İmparator II. Basileios (h. 976-1025), onu Anatolikon Theması'na yeni Stratigos olarak atadı ve Nikiforos Ksifias ve Nikiforos Fokas Baritrahelos'un isyanını bastırma görevi ile asker toplamak için para verdi. Sonunda, iki asi birbirine düştü ve Ksifias, Fokas'ı öldürdü; isyan çöktüğünde, Theofilaktos Ksifias'ı esir aldı ve yargılanmak üzere Konstantinopolis'e getirdi.^[2]^[3]^[4]

Günümüze ulaşan makam mühürlerinden, İberya katepano'nu (muhtemelen 1021'den önce) ve Vasburagan katepano'nu (1027'den sonra) makamlarının rütbesini elinde tuttuğu bilinmektedir.^[3]^[5] Muhtemelen 1032-34 yıllarında yaptığı son görevi, anthypatos patrikios ve vestes rütbeleri ile Antakya doux idi, bu bir mühür ile kaydedilmiştir.^[3]^[6]^[7] Ancak İmparator IV. Mihail (h. 1034-1041) Dalassenos ailesinin tahtı gasp etmek için komplo kurmalarından şüphelendi: böylece Theofilaktos'un kariyeri muhtemelen 1034 yılında sona erdi ve Ağustos 1039'da ailenin geri kalanı sürgün edildi^[3]^[8] Başka bir mühür, yüksek saray magistros rütbesi de elinde tuttuğunu kaydeder, ancak bunun 1034'ten önce mi yoksa IV. Mihail'in ölümünden sonra mı verildiği belirsizdir.^[3]^[8]

Theofilaktos büyük olasılıkla, Komninos Hanedanı'nın kurucusu İmparator I. Aleksios'un annesi Anna Dalassini'nin anne tarafından dedesi Adrianos'un babasıdır.^[9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

^ ODB, "Dalassenos", p. 578.
^ ^a ^b ^c ^d Cheynet & Vannier 1986, s. 82.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g PmbZ, Theophylaktos Dalassenos (#28254).
^ Holmes 2005, ss. 517-521.
^ Cheynet & Vannier 1986, s. 83.
^ Cheynet & Vannier 1986, ss. 83-84.
^ Holmes 2005, s. 353.
^ ^a ^b Cheynet & Vannier 1986, s. 84.
^ Cheynet & Vannier 1986, ss. 77, 84.

Genel

Cheynet, Jean-Claude; Vannier, Jean-François (1986). Études Prosopographiques (Fransızca). Paris: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2-85944-110-4. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025) (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter.

[FOOTNOTEODB"Dalassenos",_p._578-1] ODB, "Dalassenos", p. 578.

[FOOTNOTECheynetVannier198682-2] Cheynet & Vannier 1986, s. 82.

[FOOTNOTEPmbZTheophylaktos_Dalassenos_(#28254)-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g PmbZ, Theophylaktos Dalassenos (#28254).

[FOOTNOTEHolmes2005517-521-4] Holmes 2005, ss. 517-521.

[FOOTNOTECheynetVannier198683-5] Cheynet & Vannier 1986, s. 83.

[FOOTNOTECheynetVannier198683-84-6] Cheynet & Vannier 1986, ss. 83-84.

[FOOTNOTEHolmes2005353-7] Holmes 2005, s. 353.

[FOOTNOTECheynetVannier198684-8] Cheynet & Vannier 1986, s. 84.

[FOOTNOTECheynetVannier198677,_84-9] Cheynet & Vannier 1986, ss. 77, 84.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Theofilaktos Dalassenos Kimdir?