Esat Rennan Pekünlü (Prof. Dr.) (d. 6 Şubat 1950, İzmir), Türk astronom, akademisyen.

Plazma fiziği, manyetohidrodinamik alanında çalışmalar üretmiş bir bilim insanıdır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Şubat 1950’de İzmir’de dünyaya geldi.^[1] Yüksek öğrenimini 1972 yılında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi’nde tamamladı. Aynı kurumdan 1973’te yüksek lisans derecesi aldı. Milli Eğitim Bakanlığı yurtdışı doktora bursuyla İngiltere’ye giderek 1978’de Leicester Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı.

1979’da Ege Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Astronomi Bölümü’nde asistan olarak görev yapmaya başlayan Pekünlü, 1982’de 1402 sayılı yasa gereği üniversiteden uzaklaştırıldı; 1990’da tekrar üniversiteye döndü. 1997’de doçent, 2003’te profesör unvanı aldı.

Temmuz 2000 – Şubat 2004 TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nde Akademik Kurul üyesi olarak yer aldı.

Pekünlü, başörtülü öğrencileri sınıfa almadığı gerekçesiyle bir öğrenci tarafından açılan davada, İzmir 4.Asliye Ceza Mahkemesi'nin 13 Eylül 2012 tarihinde verdiği karar sonucunda iki yıl bir ay hapis cezasına çarptırıldı.^[2] Türkiye’deki akademi ve bilim çevreleri cezanın haksız olduğunu iddia ederek infazın ertelenmesi ve yeniden yargılanmasını için imza topladı fakat cezanın infazı durdurulmadı.^[3] Dava sürecinde üniversitedeki görevinden alınan ve emekliye ayrılan Pekünlü Kasım 2014’te Foça Açık Cezaevi’ne girdi; ve 16 Nisan 2015'te tahliye oldu.^[4][5]

Pekünlü Davası[değiştir | kaynağı değiştir]

Başörtülü öğrencileri sınıf almadığı gerekçesiyle hapis cezası alan Pekünlü'nün cezaevinde bulunduğu süre içinde hakkındaki davaları takip etmek ve kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla çalışmalarını yürütmek üzere çeşitli demokratik kitle örgütü, öğretim üyesi, sanatçı ve toplumun birçok kesiminden yurttaşların katılımıyla Rennan Pekünlü Komitesi adlı komite kuruldu.^[6] Pekünlü'nün cezaevinden çıkmasının ardından Tüm Öğretim Elemanları Derneği tarafından kendisine "Yılın Direnen Bilim İnsanı Ödülü" verildi.^[7]

Pekünlü, adil yargılanma hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne; bu başvurunun reddedilmesi üzerine; verilen cezanın öngörülebilir olmadığı ve bu nedenle "kanunsuz suç ve ceza olmaz’ ilkesine aykırı olduğunu ileri sürerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurdu.^[8] AİHM, Türk hükûmetinden yazılı görüş istedi; müzakerelerin ardından 2017'de açıkladığı kararında söz konusu yasal düzenlemenin ulaşılabilir ve öngörülebilir olduğuna hükmederek başvuruyu açıkça dayanaktan yoksun buldu.^[9]

Dört öğrencinin şikayetiyle aynı gerekçeyle hakkında bir başka dava daha açılmış olan Pekünlü, cezaevinden çıktıktan sonra 12 yıla kadar hapis istemiyle 9. Adliye Ceza Mahkemesi'nde yargılandı.^[10] Pekünlü açılan ikinci dava da aynı cezaya çarptırıldı.^[11]

Pekünlü, kendisine ceza veren ve kararı onayan dört hakimle iki savcı hakkında ‘FETÖ/PDY’ soruşturması kapsamında işlem yapılması üzerine 2016'da yeniden yargılanma talep etti; bu talebi İzmir 4'üncü Asliye Ceza Mahkemesi tarafından reddedilmesi üzerine 2017'de Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.^[12][13]

Vikisöz'de Rennan Pekünlü ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Büyük Patlama, 1994.
• Plazma Fizigi (Çeviri), 1993
• Din - bilim çatışması (2015)

Bilimsel makalelleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ebru Devlen & E. Rennan Pekünlü, MHD Waves in the Solar North Polar Coronal Hole (NPCH), Astron. Nachr. /AN 331, No.7, 716-724 (2010)
• Ebru Devlen & E. Rennan Pekünlü, Finite Larmor radius effects on weakly magnetized, dilute plasmas, MNRAS, 404, 830-836 (2010)
• 2007, Ebru AKBAŞ & E. Rennan Pekünlü, Diamagnetic Effect on Magnetorotational Instability in Accretion Discs', MNRAS,Vol. 377, 1245-1262.
• Kalomeni, B., Pekunlu, E.R., Yakut, K., Magnetic Cataclysmic Variable Star: AM Her, Binary Stars as Critical Tools and Tests in Contemporary Astrophysics, International Astronomical Symposium no. 240, 22*25 August, 2006, in Prague, Czech Republic, S240, #076IAU Symposium, 2006, (2007), s. 240.
• 2005, B. Kalomeni, K. Yakut, E.R. Pekünlü, Cyclotron emission from accretion plasma columns in magnetic cataclysmic variable stars, A&A, 439, 823*833.
• Ebru Akbaş, E. Rennan Pekünlü, Influence of the diamagnetic effect on magnetorotational instability in accretion discs, Ringberg Workshop on Planet Formation: Theory meets Observations, 19*22 Dec. 2004, Ringberg Castle, Germany.
• Ebru AKBAŞ & E. Rennan Pekünlü, Influence of the Diamagnetic Effect on Magnetorotational Instability in Accretion Disks, in the Proceeding of the Magnetized Interstellar Medium, Eds., B. Uyanıker, W. Reich & R. Wielibinski, 2004
• 2004, D. Zengin, E. Rennan Pekünlü & E. Tığrak, Collapse of Interstellar Molecular Clouds (Poster),in Proceedings Magnetized Interstellar Medium, 8 – 12 Sept. 2003, Antalya, Eds.: B. Uyaniker, W. Reich & R. Wielebinski
• E.R. Pekünlü, K. Yakut & H. Sart Cyclotron Resonant Heating & Acceleration of protons, O VI & Mg X ions in North Polar Coronal Hole, Tr. J. Physics, Vol. 28, No.6, 407, 2004
• E.R. Pekünlü, Z.Bozkurt, M. Afsar, E. Soydugan, F. Soydugan Alfven Waves in the inner polar coronal hole (MNRAS, Vol. 336, pp. 1195 *1200, 2002)
• E.R. Pekünlü, Ö.Çakırlı and E.Özetken : Solar Corona Heating by Magnetosonic Waves, MNRAS, Vol.326, pp. 675*685, 2001
• 1998, C. Ibanoglu, E.R. Pekünlü, V. Keskin, Z. Tunca, S. Evren, M.C. Akan, A. Devlen, Long *Term Photometry of RT Lacertae: 2. Further Evidence for a Circumstellar Envelope and Mass Accretion, Ap&SS., Vol. 257, pp. 83*93
• 1998, C. Ibanoglu, E.R. Pekünlü, V. Keskin, Z. Tunca, S. Evren, M.C. Akan Long Term Photometry of RT Lacertae : 1. Light and Colour Variation, Ap&SS Vol. 257, pp. 11*21
• 1997, F.M. Zerbi, E. Rodriguez, R. Garrido, S. Martin, C. Akan, K. Luedeke, V. Keskin, C. Ibanoglu, S. Evren, Z. Tunca, E.R. Pekünlü, M. Paparo, J. Nuspl, K. Krisciunas, S.Y. Jiang, The Gamma Dor variable HD 164615 : results from a multisite photometric" campaign, MNRAS., Vol. 292, pp. 43*51
• 1996, E. Rennan Pekünlü The Green Function for Solar Microwaves in Extraordinary Mode, MNRAS. Vol.283 pp. 969*976
• 1995, E. Rennan Pekünlü Radial Diffusion Revisited, Earth, Moon and Planets Vol.71 : pp. 33*41
• E. Rennan Pekünlü Radial Diffusion In Jovian Inner Belt'2, Earth Moon and Planets Vol 59, pp 201*210, 1992
• E. Rennan Pekünlü Influence of Interplanetary Magnetic Field Sector Boundary Passeges on Jovian Decametric Radio Bursts, Planet Space Sci Vol 31, No:1 pp. 129*134, 1983

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Pekünlü/Türkiye kararı
• Rennan Pekünlü ile türban hakkında söyleşi, Bilim ve Gelecek Dergisi, Mayıs 2013

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]