Jackie Chan
Jackie Chan 2016
Doğum	Chan Kong-Sang 陳港生 7 Nisan 1954 (69 yaşında) Victoria Peak, Hong Kong
Diğer ad(lar)ı	房仕龍 (Fong Si Lung)
Meslek	aktör, yönetmen, yapımcı, hareket koreografi, şarkıcı
Etkin yıllar	1962–günümüz
Boy	1,74 m (5 ft 9 in)
Evlilik	Lin Feng-Jiao (e. 1982)
Çocuk(lar)	Jaycee Chan (d. 1982)
Etkilendikleri	Bruce Lee Buster Keaton Harold Lloyd
Ödüller	MTV Sinema Ödülleri 2002 En iyi Dövüş (Rush Hour 2) 1999 En iyi dövüş (Rush Hour) 1995 Lifetime Achievement Award Şangay Uluslararası Film Festivali 2005 Outstanding Contribution to Chinese Cinema
Resmî site	www.jackiechan.com

Chan Kong-Sang ya da Jackie Chan Sing Lung ya da bilinen adıyla Jackie Chan (d. 7 Nisan 1954, Hong Kong), dövüş ustası, aktör, yönetmen, yapımcı, senarist, dublör, dublör koordinatörü, ses dublajcısı, kameraman ve şarkıcıdır.

Filmlerinde; akrobatik dövüş stili, eğlenceli bir unsur oluşturan zamanlaması ve çevresindeki eşyaları silah olarak kullanması ile tanınır. Jackie Chan, 1962'den beridir 100'ün üstünde filmde oynamıştır. Hollywood Bulvarı'nda kendi adına yapılmış yıldızı vardır.

Filmlerinde çoğu zaman şarkıları da seslendirmektedir ve 1980'lerde başlayan bir pop müzik kariyeri de vardır.

Çin'deki iç savaştan kaçıp mülteci olarak 1960 yılında Canberra, Avustralya'ya sığınmalarından önce Jackie Chan'in annesi ve babası Lee-Lee ve Charles Chan Hong Kong'daki Fransız büyükelçiliğinde kahyalık ve hizmetçilik yapıyorlardı. Chan Hong Kong'daki gelişme yıllarını bu elçilikte geçirmiştir. Chan'ın doğduğundaki Çince adı olan Chan Kong-Sang "Hong Kong'da doğdu" anlamına gelmektedir.

1982'de Chan, Tayvanlı Lin Feng-Chiao ile evlendi.

Hong Kong'daki Pekin Opera okulunda; Usta Yu Jim Yuen 'den Sammo Hung, Yuen Biao, Yuen Qiu ve Corey Yuen gibi isimlerle birlikte eğitim almıştır.

Filmin birçoğu Çin'de Hong Kong'da ve İngiltere'de çekilmiştir.

Oyunculuk kariyerinde dublörlük ve figüranlık yaptığı filmler de görülür, Bruce Lee'nin başrolde oynadığı Ejder Kalesi filmi bunlardan biridir. Tehlikeli sahnelerin çoğunda dublör, ip veya özel efekt kullanmamıştır, bu yüzden pek çok kez kolundan, bacağından, burnundan, omuzundan, yaralanmıştır.

Chan, hem Doğu hem de Batı yarımkürede yaygınlaşan, dünyadaki en tanınabilir ve etkili sinema kişiliğinden biridir ve Hong Kong Yıldızlar Bulvarı ve Hollywood Ünlüler Kaldırımı'nda yıldızı bulunmaktadır.^[1][2]

Çeşitli pop şarkılarında, çizgi filmlerde ve video oyunlarında referans aldı. Operasyonel olarak eğitilmiş bir vokalist ve aynı zamanda birçok albüm çıkarmış ve başrolde yer aldığı filmlerde birçok Cantopop ve Mandopop tarzında şarkısı söyleyen bir yıldızdır. Ayrıca dünyaca ünlü bir hayırsever ve Forbes dergisinin en iyi 10 ünlü unvanından biri olarak seçilmiştir.^[3][4]

2004 yılında, film akademisyeni Andrew Willis, Chan'in "belki de" "dünyanın en tanınmış yıldızı" olduğunu belirtti. Forbes, 2015 yılında servetini 350 milyon $ olarak tahmin etti (2016 (2016) itibarıyla) ve 2016'dan itibaren dünyanın en yüksek ücretli ikinci oyuncusu oldu.^[5][6]

Jackie Chan ve Berlin Ayıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Jackie Chan 2003 yılında 80 Günde Devri Alem filminin çekimleri için birkaç haftalığına Berlin’de kalırken Berlin Ayılarını çok sevdi, bu yüzden United Buddy Bears sergisinin 2004 yılında Hong Kong Victoria Park’ta yapılmasını sağladı. Jackie Chan serginin açılışı esnasında UNICEF ve diğer üç çocuk kuruluşuna toplam 89,94 Milyon Hong Kong Doları tutarındaki çekleri takdim etmiştir. O tarihten beridir bu sergi birçok metropolde boy gösteriyor.

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Jackie Chan, 1982 yılında Tayvanlı aktris Lin Feng-Jiao (Joan Lin) ile evlendi. Aynı yıl oğlu oldu. Oğlu şarkıcı ve aktör Jaycee Chan'dir. 1990 Miss Asya Güzellik Yarışmasının birincisi Elaine Ng Yi-Lei, 1999 yılında Jackie Chan'den hamile olduğunu açıkladı ve kamu spekülasyonlarından sonra Jackie Chan ile bir ilişki yaşadığını duyurdu. Kısa süre sonra Elaine Ng Yi-Lei, 19 Kasım 1999 tarihinde Etta Ng Chok Lam isminde bir kız çocuğu doğurdu. Her ne kadar Elaine'in yaşam masrafları için her ay 70.000 HK doları ve Şanghay'a taşındığında 600.000 HK doları vermesine rağmen, işlemlerin daha sonra avukatı tarafından böyle bir şeyin olmadığı iddia edildi. Jackie Chan ise sadece dünya'daki her erkeğin işlediği bir suçu işlediğini söyledi.^[7][8][9] Ancak Elaine, Jackie Chan olmadan kızının büyütüp bakmaya karar verdiğini açıkladı. Jackie Chan, kızının doğumundan bu yana kendisiyle hiç tanışmamıştır.

Jackie Chan'in ayrıca Şanghay'da yaşayan Austin Chan Chun-Hin adlı bir yeğeni vardır.

Jackie Chan akıcı bir şekilde Kantonca, Mandarin ve İngilizce Amerikan işaret dili konuşabilmekte ve aynı zamanda biraz, Almanca, Korece ve Japonca'nın yanı sıra biraz İspanyolca ve Tayca konuşabilmektedir.^[10]

Chan, 2009 yılında Kamboçya Üniversitesi'nden fahri doktora aldı.^[11][12]

Jackie Chan bir Budistdir.

Chan, hevesli bir Futbol hayranıdır ve Hong Kong millî futbol takımı, İngiltere millî futbol takımı ve Manchester City FC takımını desteklemektedir.^[13]

Jackie Chan, filmlerinden ilham aldığı kişiler olan İtalyan ikili Bud Spencer ve Terence Hill hayranıdır.^[14]

Siyasi görüşleri ve tartışma[değiştir | kaynağı değiştir]

2004 Çin Cumhuriyeti (Tayvan) cumhurbaşkanlığı seçimine değinerek, 28 Mart 2004’te yapılan Şangay’da yapılan bir basın toplantısında, Jackie Chan, Tayvan’daki Demokratik İlerici Parti adayları Chen Shui-bian ve Annette Lu’nun Başkan ve Başkan Vekili olarak yeniden seçilmelerini, yakın zamanda sonuçlanan "dünyanın en büyük şakası" olarak nitelendirdi.^[15][16][17] Bunun üzerine Tayvanlı bir milletvekili ve DPP'nin kıdemli üyesi olan Parris Chang, Tayvan hükûmetine Jackie Chan'ın filmlerinin yasaklanması ve onu Tayvan'ı ziyaret etmesinin yasaklaması çağrısında bulundu. Polis ve güvenlik personeli, Chan'in Haziran 2008'de Taipei havaalanına geldiğinde "Jackie Chan, defol" diye bağıran protestocuları engellemeye çalıştı.^[18]

2009 yılında Chan, Çin hükûmeti tarafından, uyuşturucu karşıtı kampanyalara aktif olarak katılan ve Cumhurbaşkanı Hu Jintao'nun yasadışı uyuşturucuların ortadan kaldırılması gerektiği ve onların kullanıcılarının ağır şekilde cezalandırılacağı beyanını destekleyen bir "uyuşturucu karşıtı elçisi" seçildi. 2014 yılında, kendi oğlu Jaycee Chan'in esrar kullanması nedeniyle tutuklandığında, oğluna karşı "kızgın", "şok içinde olduğunu" ve "utandığını" söyledi. Ayrıca, "Umarım bütün gençler oğlum Jaycee'den bir ders öğrenir ve uyuşturucuların zararından uzak durur. Jaycee'ye yanlış bir şey yaptığında sonuçlarını kabul etmesi gerektiğini söyledim" şeklinde konuştu.^[19]

18 Nisan 2009'da, yıllık Boao Forum Asya'daki panelde yapılan tartışmada geniş özgürlüğün iyi bir şey olup olmadığını sorguladı.^[20] Hong Kong ve Tayvan'daki güçlü gerilimlere dikkat çekerek, "Ben yavaş yavaş Çinlilerin kontrol edilmesi gerektiğini hissetmeye başlıyorum. Eğer kontrol edilmezsek, istediğimizi yaparız" dedi.^[21][22] Chan'ın yorumları Tayvan ve Hong Kong'daki pek çok önde gelen ismin kızgın tepkilerine yol açtı.^[23][24] Bir sözcü daha sonra Chan'ın büyük ölçüde Çin toplumundan ziyade eğlence endüstrisinde özgürlüğe atıfta bulunduğunu söyledi.^[25]

Aralık 2012'de Chan, Hong Kong’u “protesto kenti” olarak eleştirdiğinde, göstericilerin Hong Kong’daki haklarının sınırlı olması gerektiğini öne sürdüğü için öfkeye yol açtı.^[26] Aynı ay, Phoenix TV ile yaptığı röportajda Chan, ABD’nin dünyadaki "en yozlaşmış" ülke olduğunu belirtti.^[27][28]

Nisan 2016'da Panama Belgelerinde Chan'in de ismi yer almıştır.^[29]

2021'de Jackie Chan, Çin Komünist Partisi'ne üye olmak istediğini açıkladı.^[30]

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız.

Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Jackie Chan ayrıca bir şarkıcıdır, bu yeteneğini profesyonel anlamda ilk defa 1980'de kullanmıştır. Çince ve İngilizce dahil olmak üzere pek çok dilde şarkı söyleyebilmektedir. Filmlerindeki şarkılarının çoğunu kendi bestelemiştir

• The Myth, (2005)
• With All One's Heart, (2002)
• The Accidental Spy (OST), (2001)
• Asian Pop Gold, (2000)
• Gorgeous (OST), (1999)
• Best of JC, (1999)
• Who Am I? (OST), (1998)
• Rush Hour (OST), (1998)
• Mulan (OST), (1998)
• Mr. Nice Guy (OST), (1997)
• Dragon's Heart, (1996)
• Thunderbolt (OST), (1995)
• Best of Movie Themes, (1995)
• Japanese Release, (1995)
• Drunken Master 2 (OST), (1994)
• First Time, (1992)
• Police Story 3 (OST), (1992)
• The Man with the Baseball Bat, (1989)
• See You Again, (1989)
• Sing Lung, (1988)
• The Best of JC, (1988)
• The Best of JC (Version 2), (1988)
• Giant Feelings, (1988)
• No Problem, (1987)
• Jackie Chan Sing Lung, (1986)
• Shangrila, (1986)
• A Boy's Life, (1985)
• Thank You, (1984)
• Love Me, (1984)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Resmi websitesi 5 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Resmî Facebook sayfası 29 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• IMDb'de Jackie Chan
• Jackie Chan Çocuklar köşesi 7 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Jackie Chan Resimleri
• Jackie Chan Video
• Jackie Chan ile HKCinema röportajı 13 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yaşamında detaylı biyografisi ve Jackie çalışmaları 25 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Jackie Chan Forumu
• Çürük Domates'de Jackie Chan 20 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Jackie Chan'in hayırsever çalışmaları 18 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• More details on Jackie Chan'in müzik kariyeri 10 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Jackie Chan'in Albümü 16 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Jackie Chan Türkiye Fan Kulüp Jchan.org
• "Jackie Chan'ın Dövüş Sanatları Mastery" 18 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., All Things Considered, 11 April 2008. An interview, which includes mention of Chan's father revealing that he was a spy for Taiwan against China

Not listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Jackie Chan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikisöz'de Jackie Chan ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Bir Hong Konglu'nun biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.