I. Vasili | |||||
---|---|---|---|---|---|
Moskova Büyük Prensi | |||||
Hüküm süresi | 19 Mayıs 1389 - 27 Şubat 1425 | ||||
Önce gelen | Dmitri Donskoy | ||||
Sonra gelen | II. Vasili | ||||
Doğum | 30 Aralık 1371 Moskova, Moskova Büyük Dükalığı | ||||
Ölüm | 27 Şubat 1425 (53 yaşında) Moskova, Moskova Büyük Dükalığı | ||||
Defin | Mikâil Katedrali, Moskova Kremlini | ||||
Eş(ler)i | Sofya (Litvanya)[1] | ||||
Çocuk(lar)ı | Anna Vasiliyevna (Bizans İmparatoriçesi) Yuri Vasiliyeviç | ||||
| |||||
Hanedan | Rurik | ||||
Babası | Dmitri Donskoy | ||||
Annesi | Eudoksiya | ||||
Dini | Doğu Ortodoks |
I. Vasili veya Vasili Dmitriyeviç, (Rusça: Василий Дмитриевич İvan Veliki) (30 Aralık 1371, Moskova - 27 Şubat 1425, Moskova), 1389-1425 arasında Moskova Büyük Prensi.
Moskova büyük prensi Dmitri Donskoy ile eşi Prenses Eudoksiya'nın ilk oğlu olarak 1371 yılında Moskova'da doğdu.
1383 yılında henüz 12 yaşındayken babasının Vladimir Büyük Prensi unvanıyla Rus topraklarını yönetmesi hakkında onayını almak üzere Altın Orda Hanı Toktamış'a elçi olarak gitti. Tver prensliğinin de aynı unvanın peşinde olmasına rağmen, Vasili isteğini kabul ettirdi.[2] Ancak Toktamış onu sarayında rehin tutmaya başladı. 1386'da Timur'un Altın Orda seferi sırasındaki karışıklıktan yararlanarak Moskova'ya dönmeyi başardı. Daha sonra bir Moskova birliğiyle birlikte dönerek Timur'a karşı Toktamış'ın yanında saf tutarak barışı sağladı. Toktamış'ın da onay ve izniyle Nijni Novgorod (bugün Gorki) ve Murom prensliklerini ilhak etti.[3]
1389 yılında babasının yerine hükümdar olduğunda 18 yaşındaydı. Babasının Rus topraklarını birleştirme çabalarını devam ettirdi.
Eşi Sofya'nın babasının yönetimindeki Litvanya Büyük Dükalığı ve Veliki Novgorod ile çatışmalarında üstünlük sağlayamadı.
Timur'un Toktamış'ı yendikten sonra 1395 yılında Rus topraklarına da saldırmasıyla, Vasili de savaşmak için ordusunu geliştirmek zorunda kaldı. Fakat Timur savaşmadan geri çekildi.
Timur'un seferlerinden sonra Vasili Altın Orda devletine haraç vermeyi bırakmıştı. Toktamış'ın yerine Emir olarak geçen Edige Mirza Bahadır, 1408 yılında Moskova'yı kuşattı. Bunun üzerine Vasili yeniden Altın Orda devletine boyun eğdi ve tekrar haraç vermeye başladı.[2]
1411 yılında Vasili, Moskova Knezliği'nin etkinliğini arttırmak için kızı Anna'yı Bizans İmparatoru VIII. İoannis ile evlendirdi. Fakat bu evlilik yoluyla kurulan bu ilişki yalnız üç yıl sürebildi. Prenses Anna, o dönem Avrupa'da büyük kayıplara yol açan Kara Veba nedeniyle öldü.[4]
1404 yılında Duyuru Katedrali'nin arkasında Rusya'nın ilk mekanik saat bulunan saat kulesi inşa edildi. Rahip Sırp Lazar'ın icadı olan bu mekanik saat, o dönem teknik bir mucize olarak algılanmıştı.[5][6]
I. Vasili, 1425 yılında Moskova'da öldü.[7]
Wikimedia Commons'ta I. Vasili ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Basil (Muscovy). |
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Dmitri Donskoy |
Moskova Büyük Prensi 19 Mayıs 1389 - 27 Şubat 1425 |
Sonra gelen: II. Vasili |