Codex Basilensis A. N. III. 12

Codex Basilensis
Codex Basilensis
Basel Üniversitesi Kütüphanesi
	Matta İncili'ne içindekiler tablosu
Tür	Bizans yazı tipi
Tarih	8. yüzyıl
Dil(ler)	Yunanca
Boyut	23 × 165 cm (9,1 × 65,0 in)
Konu(lar)	İncil

Codex Basilensis E^e, 07 (Gregory-Aland numaralaması) ya da ε 55 (von Soden numaralaması) olarak işaretlenmiştir, dört incil'in Yunanca uncial el yazmasıdır, paleografik olarak 8. yüzyıl olarak tarihlenir. Kodeksin isminden de anlaşılacağı üzere Basel Üniversitesi Kütüphanesi'nde muhafaza edilmektedir.

El yazması Lacuna tarzıdır, kenar notlarına sahiptir ve ayinsel okumalardan uyarlanmıştır. Kodeksin 3 sayfası sonradan başka el tarafından üzerine yazılmıştır; üç sayfa yeniden yazılmış parşömen (palimpsest) kabul edilir.

Kodeksin metninin büyük çoğunluğu Bizans yazı tipinde fakat küçük kısmı Bizans olmayan yabancı yazı tipindedir. Şüpheli İncil pasajları içerir fakat metin içerisinde güvenilmez olarak işaretlemişlerdir. El yazmasının metnin, tüm önemli Novum Testamentum Graece ("Yunanca Eski Ahit") edisyonlarında atıfta bulunulmuştur fakat âlimler nazarında yüksek saygınlığa sahip değildir.

Tanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Metin, her sayfada 23 ya da daha fazla satır ile tek kolon halinde yazılmıştır. 23 × 165 cm (9,1 × 65,0 in) ölçüsünde 318 parşömen sayfasından oluşur ve neredeyse dört İncil'in tamamının metnini içerir.^[1]^[2] Luka İncili beş küçük Lacuna (1:69-2:4, 3:4-15, 12:58-13:12, 15:8-20, 24:47-son) içerir. Bunların üç tanesi daha sonra küçük harfler (1:69-2:4, 12:58-13:12, 15:8-20) ile tamamlanmıştır.^[3]

Θ Ε Ο Σ harfleri yuvarlaktır, Χ Ζ Ξ hareketi satır altına inmez. Noktalamanın nizami sistemine sahiptir.^[4] El yazması Codex Alexandrinus'ta ki gibi nizami ve sade değildir. İlk harfler yeşil, mavi ve kızıl süslenmiştir.^[5]

Belirli tartışmalı pasajlar yıldız işareti ile işaretlenmiştir - Matta 16:2b–3 (zamanların işaretleri), Luka 22:43–44 (İsa'nın ezası), Luka 23:34, Yuhanna 8:2-11 (İsa ve zinada alınan kadın)^[6]^[7]

Her incilin öncesi Grekçe: κεφαλαια tablosu (içindekiler listesi) içerir ve metin Grekçe: κεφαλαια'ya (bölümler) bölünmüştür, numaralar kenarda yer alır. Bölümler, Eusebian nizamı ve sayfa sonu ahengi referans alınarak Ammonian kısımlarına bölünmelerine rağmen, (Ammonian kısım numaralarının altına yazılmıştır)^[8] paralel metinlere tüm referanslar, kenarlarda ve tablolarda verilmesi lüzumsuz olmuştur.^[3] Codex Alexandrinus ve Codex Ephraemi Rescriptus'ta olduğu gibi, başlangıç kısımlarının ilk harfleri kenarda durur.^[5]

Metin[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu kodekste bulunan Yunanca metin, Bizans yazı geleneğinin temsilcisidir.^[9] Kurt ve Barbara Aland'a göre 209 kere Bizans yazı tipi ile 107 kez hem Bizans hem de orijinal metnin her ikisi ile uyumludur. Sadece bir okuma Bizans'a karşı orijinal metin ile uyumludur. 9 tane bağımsız ya da kendine özgü okuma vardır. Aland metni Yeni Ahit al yazmaları kategorileri içerisinde Kategori V'e koymaktadır.^[1]

Metinsel E Ailesi'ne (erken Bizans metni) aittir ve Codex Nanianus ve Codex Athous Dionysiou kodeksleri ile yakından ilişkilidir.^[10]^[11] Muhtemelen saf Bizans metni taşıyan en eski el yazmasıdır (neredeyse dört İncil'in tamamının metnini içeren) ve Bizans yazı geleneğinin en önemli tanıklarından biridir.^[7]

Bazı metinsel farklar

Extract	Codex Basilensis	Textus Receptus	References
Markos 5:9	απεκριθη λεγων (cevapladı ve dedi ki)	λεγει αυτω (ona dedi ki)	^[12]
Yuhanna 1:22	βηθανια (Bethania)	βηθαραβα (Bethabara)	^[13]
Yuhanna 1:28	συ (sen)	τις (kim)	^[14]
Yuhanna 4:1	ο Κυριος (Lord)	ο Ιησουυς (İsa)	^[15]
Yuhanna 5:44	αλληλων (bir diğeri)	ανθρωπων (adamlar)	^[16]
Yuhanna 8:9	οι δε ακουσαντες και υπο της συνειδησεως ελεγχομενοι εξερχοντο εις καθ εις (they heard it, and remorse took them, they went away, one by one)	οι δε ακουσαντες εξερχοντο εις καθ εις (they heard it, they went away, one by one)	^[17]
Yuhanna 10:8	ηλθων (geldi)	ηλθων προ εμου (benden önce geldi)	^[18]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Paleografi uzmanları (Scrivener, Gregory,^[3] Nestle, Aland,^[1] Metzger^[9]) arasında genellikle el yazmasının 8. yüzyılda yazıldığı kabul görmektedir. Dean Burgon mektupların şeklinden dolayı 7. yüzyılı önerir fakat ilgili menkıbeler ile birlikte yortu günlerinin adları ve ayinsel işaretler daha sonraki bir el ile eklenmiştir.^[5] Scrivener tarih olarak 8. yüzyılın ortasını önerir.^[8] Scrivener, harflerin çoğunun formundan (örneğin pi, delta, xi), hatta daha erken bile olabileceğini belirtir.^[5] Guglielmo Cavallo'ya göre 8. yüzyıl başlarında yazılmıştır.^[19]

Cataldi Palau'ya göre, daha sonra, 9. yüzyılda yazılmıştır. Paleografik bakış açısı ile daha eski görünmektedir fakat vurgulama düzeni ve zengin renklerde yapılmış süsleme 8. yüzyıl ile uyumlu değildir. Hata sayısı önemli ölçüde azdır. Palau'ya göre, Yunanca olmayan, muhtemelen Latince bir metinden, güçlü Bizans etkisine sahip İtalya'da bir yerde 9. yüzyılda kopyalanmıştır.^[20]

Yer[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhtemelen Kardinal Giovanni di Ragusa (1380–1443) tarafından 1431 yılında Floransa Konsili'ne katıldığı zaman Basel'e getirilmiştir,^[3] muhtemelen Konstantinopolis'ten elde etmiştir.^[8] Bizans İmparatorunun hediyesi olabilir. Bu Konsilin zamanı, diğer birçok elyazması Bizans'tan Avrupa'ya gelmişti: Codex Basiliensis A.N.IV.2, Minuscule 10 ve muhtemelen Codex Vaticanus. 1559 yılında Dominikan tarikatının manastırına hediye edilmiştir.^[3] Aynı yıl, şu anda da muhafaza edildiği İsviçre, Basel'de bulunan Basel Üniversitesi Kütüphanesi'ne (A. N. III. 12) transfer edilmiştir.^[1]^[2] Daha önce B VI. 21 raf numarasında bulunurken, sonra K IV. 35 raf numarasına taşınmıştır.^[21]

Yunanca Yeni Ahit edisyonlarında kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Basel'de Yeni Ahit'in tercümesi için Desiderius Erasmus'un ulaşabileceği yerde olmasına rağmen hiçbir zaman kullanmamıştır. El yazmasının metni, Johann Jakob Wettstein tarafından karşılaştırılmış^[22] ve el yazması John Mill tarafından Yunanca Yeni Ahit'in kendi edisyonunda kullanılmıştır. 18. yüzyıldan beri Novum Testamentum Graece ("Yunanca Eski Ahit") basılı edisyonlarında bu el yazmasına atıfta bulunulur.^[23]

El yazmasına Yunanca Yeni Ahit'in tüm edisyonlarında atıfta bulunulmuştur. (UBS3,^[24] UBS4,^[25] NA26,^[26] NA27).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d Aland, Kurt; Barbara Aland (1995). The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. Erroll F. Rhodes (trans.). Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company. s. 110. ISBN 978-0-8028-4098-1. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017.
^ ^a ^b "Online copy of the MS". Münster: Institute for New Testament Textual Research. 28 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2011.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Gregory, Caspar René (1900). Textkritik des Neuen Testaments. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung. s. 48.
^ J. L. Hug (1836). Introduction to the New Testament. D. Fosdick (trans.). Andover. ss. 174.
^ ^a ^b ^c ^d Scrivener, Frederick Henry Ambrose; Edward Miller (1894). A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. 4th. 1. Londra: George Bell & Sons. s. 132.
^ Scrivener, Frederick Henry Ambrose; Edward Miller (1894). A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. 4th. 1. Londra: George Bell & Sons. s. 133.
^ ^a ^b Robert Waltz, Codex Basilensis E (07) 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: at the Encyclopedia of Textual Criticism
^ ^a ^b ^c Scrivener, Frederick Henry Ambrose; Edward Miller (1894). A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. 4th. 1. Londra: George Bell & Sons. s. 131.
^ ^a ^b Metzger, Bruce M.; Ehrman, Bart D. (2005). The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration (4 bas.). New York – Oxford: Oxford University Press. s. 74. ISBN 978-0-19-516122-9. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017.
^ Russell Champlin, Family E and Its Allies in Matthew (Studies and Documents, XXIII; Salt Lake City, UT, 1967).
^ J. Greelings, Family E and Its Allies in Mark (Studies and Documents, XXXI; Salt Lake City, UT, 1968).
^ Eberhard Nestle, Erwin Nestle, Barbara Aland and Kurt Aland (eds), Novum Testamentum Graece, 26th edition, (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991), p. 102.
^ The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 6.
^ The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 5.
^ The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 30.
^ The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 55.
^ The Greek New Testament, ed. K. Aland, A. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, and A. Wikgren, in cooperation with INTF, United Bible Societies, 3rd edition, (Stuttgart 1983), p. 357.
^ The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 133.
^ Guglielmo Cavallo: Ricerche sulla maiuscola biblica, Florenz 1967.
^ A. Cataldi Palau, “A Little Known Manuscript of the Gospels in ‘Maiuscola biblica’: Basil. Gr A. N. III. 12,” Byzantion 74 (2004), p. 506.
^ Tischendorf, C. v. (1859). Novum Testamentum Graece. Editio Septima. Lipsiae. s. CLVIII.
^ Wettstein, Johann Jakob (1751). Novum Testamentum Graecum editionis receptae cum lectionibus variantibus codicum manuscripts (Latince). 1. Amsterdam: Ex Officina Dommeriana. ss. 38-40. Erişim tarihi: 14 Kasım 2010.
^ Aland, K.; Black, M.; C. M. Martini, B. Metzger, A. Wikgren (1983). The Greek New Testament (3 bas.). Stuttgart: United Bible Societies. s. XV. [UBS3]
^ The Greek New Testament, ed. K. Aland, A. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, and A. Wikgren, in cooperation with INTF, United Bible Societies, 3rd edition, (Stuttgart 1983), p. XV.
^ The Greek New Testament, ed. B. Aland, K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, and B. M. Metzger, in cooperation with INTF, United Bible Societies, 4th revised edition, (United Bible Societies, Stuttgart 2001), p. 11.
^ Nestle, Eberhard et Erwin; communiter ediderunt: K. Aland, M. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, A. Wikgren (1991). Novum Testamentum Graece (26 bas.). Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft. ss. 12*.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Russell Champlin, Family E and Its Allies in Matthew (Studies and Documents, XXIII; Salt Lake City, UT, 1967).
J. Greelings, Family E and Its Allies in Mark (Studies and Documents, XXXI; Salt Lake City, UT, 1968).
J. Greelings, Family E and Its Allies in Luke (Studies and Documents, XXXV; Salt Lake City, UT, 1968).
F. Wisse, Family E and the Profile Method, Biblica 51, (1970), pp. 67–75.
Annaclara Cataldi Palau, “A Little Known Manuscript of the Gospels in ‘Maiuscola biblica’: Basil. Gr A. N. III. 12”, Byzantion 74 (2004): 463-516.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Robert Waltz, Codex Basilensis E (07)21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: at the Encyclopedia of Textual Criticism.
"Online copy of the MS". Münster: Institute for New Testament Textual Research. 28 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2011.

[Aland-1] Aland, Kurt; Barbara Aland (1995). The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. Erroll F. Rhodes (trans.). Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company. s. 110. ISBN 978-0-8028-4098-1. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017.

[INTF-2] "Online copy of the MS". Münster: Institute for New Testament Textual Research. 28 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2011.

[Gregory-3] Gregory, Caspar René (1900). Textkritik des Neuen Testaments. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung. s. 48.

[4] J. L. Hug (1836). Introduction to the New Testament. D. Fosdick (trans.). Andover. ss. 174.

[Scrivener132-5] Scrivener, Frederick Henry Ambrose; Edward Miller (1894). A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. 4th. 1. Londra: George Bell & Sons. s. 132.

[6] Scrivener, Frederick Henry Ambrose; Edward Miller (1894). A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. 4th. 1. Londra: George Bell & Sons. s. 133.

[Waltz-7] Robert Waltz, Codex Basilensis E (07) 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: at the Encyclopedia of Textual Criticism

[Scrivener-8] Scrivener, Frederick Henry Ambrose; Edward Miller (1894). A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. 4th. 1. Londra: George Bell & Sons. s. 131.

[Metzger-9] Metzger, Bruce M.; Ehrman, Bart D. (2005). The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption and Restoration (4 bas.). New York – Oxford: Oxford University Press. s. 74. ISBN 978-0-19-516122-9. 13 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2017.

[10] Russell Champlin, Family E and Its Allies in Matthew (Studies and Documents, XXIII; Salt Lake City, UT, 1967).

[11] J. Greelings, Family E and Its Allies in Mark (Studies and Documents, XXXI; Salt Lake City, UT, 1968).

[12] Eberhard Nestle, Erwin Nestle, Barbara Aland and Kurt Aland (eds), Novum Testamentum Graece, 26th edition, (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991), p. 102.

[13] The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 6.

[14] The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 5.

[15] The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 30.

[16] The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 55.

[17] The Greek New Testament, ed. K. Aland, A. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, and A. Wikgren, in cooperation with INTF, United Bible Societies, 3rd edition, (Stuttgart 1983), p. 357.

[18] The Gospel According to John in the Byzantine Tradition (Deutsche Bibelgesellschaft: Stuttgart 2007), s. 133.

[19] Guglielmo Cavallo: Ricerche sulla maiuscola biblica, Florenz 1967.

[20] A. Cataldi Palau, “A Little Known Manuscript of the Gospels in ‘Maiuscola biblica’: Basil. Gr A. N. III. 12,” Byzantion 74 (2004), p. 506.

[Tischendorf-21] Tischendorf, C. v. (1859). Novum Testamentum Graece. Editio Septima. Lipsiae. s. CLVIII.

[Wettstein-22] Wettstein, Johann Jakob (1751). Novum Testamentum Graecum editionis receptae cum lectionibus variantibus codicum manuscripts (Latince). 1. Amsterdam: Ex Officina Dommeriana. ss. 38-40. Erişim tarihi: 14 Kasım 2010.

[23] Aland, K.; Black, M.; C. M. Martini, B. Metzger, A. Wikgren (1983). The Greek New Testament (3 bas.). Stuttgart: United Bible Societies. s. XV. [UBS3]

[24] The Greek New Testament, ed. K. Aland, A. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, and A. Wikgren, in cooperation with INTF, United Bible Societies, 3rd edition, (Stuttgart 1983), p. XV.

[25] The Greek New Testament, ed. B. Aland, K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, and B. M. Metzger, in cooperation with INTF, United Bible Societies, 4th revised edition, (United Bible Societies, Stuttgart 2001), p. 11.

[26] Nestle, Eberhard et Erwin; communiter ediderunt: K. Aland, M. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, A. Wikgren (1991). Novum Testamentum Graece (26 bas.). Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft. ss. 12*.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

Codex Basilensis A. N. III. 12 Nedir?