Anaç, bitkinin bir parçasıdır, genellikle yeni yer üstü büyümesinin üretilebildiği bir yeraltı kısmıdır. Başka bir bitkinin tomurcuğunun aşılandığı, iyi gelişmiş bir kök sistemine sahip bir gövde olarak da tanımlanabilir. Bir köksap veya yeraltı sapına atıfta bulunabilir.^[1] Aşılamada, bir bitkiye, bazen sadece bir kütüğe, halihazırda kurulmuş, sağlıklı bir kök sistemine sahip olan, üzerine başka bir bitkiden bir kesme veya tomurcuk aşılanmış anlamına gelir. Üzüm asmaları ve diğer meyveler gibi bazı durumlarda, anaçlar için çelikler kullanılabilir, kökler onları dikmeden önce fidanlık koşullarında kurulur. Anaç üzerine aşılanan bitki kısmına genellikle kalem denir. Scion o özelliklere sahip bitkidir yayıcısı fotosentetik aktivite ve meyve veya dekoratif özellikleri dahil, yerden arzuluyor. Anaç, toprakla etkileşimi, köklerin ve gövdenin yeni bitkinin desteklenmesini sağlaması, gerekli toprak suyu ve minerallerini alması, ilgili zararlı ve hastalıklara karşı direnç göstermesi için seçilir. Birkaç hafta sonra iki parçanın dokuları birlikte büyüyecek ve sonunda tek bir bitki oluşturacaktır. Ürün her zaman genetik olarak farklı iki bitkinin bileşenlerini içermesine rağmen, birkaç yıl sonra aşı yerini tespit etmek zor olabilir.

Anaçların kullanımı en yaygın olarak meyve veren bitkiler ve ağaçlarla ilişkilidir ve tohumdan gerçek üremeyen veya kendi köklerinde büyüdüklerinde hastalığa özellikle duyarlı olan diğer birçok bitki türünün toplu olarak çoğaltılması için yararlıdır.

Aşılama yüzlerce yıldır, hatta Roma döneminde bile uygulanmış olsa da, gümümüzde kullanılan çoğu meyve bahçesi anaçları 20. yüzyılda geliştirilmiştir.^[2]

Tek bir filiz türü veya çeşidi için çeşitli anaçlar kullanılabilir çünkü farklı anaçlar güç, meyve iriliği ve erken olgunlaşma gibi farklı özellikler verir. Anaçlar ayrıca kuraklığa dayanıklılık, kök zararlıları ve hastalıklar gibi özellikler için de seçilebilir. Ticari dikim için asmalar, filoksera tarafından zarar görmemesi için çoğunlukla anaçlara aşılanır, ancak arka bahçe bağcılarına satılabilen asmalar olmayabilir.

Anaç, kalemden farklı bir tür olabilir, ancak kural olarak yakından ilişkili olmalıdır, örneğin, birçok ticari armut ayva anacı üzerinde yetiştirilir. Aşılama aşamalar halinde de yapılabilir; yakından ilişkili bir kalem anaç üzerine aşılanır ve daha az yakından ilişkili bir kalem ilk kaleme aşılanır. Aynı anaç su ve mineralleri alıp tüm sisteme dağıtan birkaç farklı meyve çeşidi taşıyan bir ağaç üretmek için birkaç filizin seri aşılanması da kullanılabilir. Üçten fazla çeşidi olanlar 'aile ağaçları' olarak bilinir.

Belirli bir tarlada veya bahçede bir bitkinin toprağa uydurulmasının zor olduğu durumlarda yetiştiriciler, toprakla uyumlu bir anaç üzerine bir kalem aşılayabilirler. Daha sonra, hangisinin büyüme koşullarına en uygun olduğunu görmek için bir dizi aşısız anaç dikmek uygun olabilir; En başarılı anaç belirlendikten sonra, filizin meyve verme özellikleri daha sonra değerlendirilebilir. Anaçlar kapsamlı bir şekilde incelenir ve çoğu zaman ideal toprakları ve iklimleri için eksiksiz bir rehberle satılır. Yetiştiriciler , kendi topraklarının pH'ını, mineral içeriğini, nematod popülasyonunu, tuzluluğunu, su mevcudiyetini, patojen yükünü ve kumluluğunu belirler ve buna uygun bir anaç seçer. Genetik testler giderek yaygınlaşmakta ve her zaman yeni anaç çeşitleri geliştirilmektedir.

Tarımda Kullanımları[değiştir | kaynağı değiştir]

AxR1[değiştir | kaynağı değiştir]

AxR1, bir zamanlar Kaliforniya bağcılığında yaygın olarak kullanılan bir üzüm anacıdır. Adı "Aramon Rupestris Ganzin No. 1" için bir kısaltmadır ve bu da onun soyuna dayanmaktadır: bir Vitis vinifera çeşidi olan Aramon ve Amerikan üzümü olan Rupestris arasında bir melez (Ganzin adlı bir Fransız üzüm melezleştiricisi tarafından yapılmıştır). tür, Vitis rupestris — aynı zamanda kendi başına anaç olarak da kullanılır, "Rupestris St. George" veya "St. George", Fransa'nın güneyindeki Saint Georges d'Orques kasabasına atıfta bulunarak popülerdi.

— Fransa ve Güney Afrika'dan duyarlılığı konusunda tekrarlanan uyarılara rağmen (1900'lerin başlarında Avrupa'da başarısız olmuştu) — sonunda 1980'lerde filokseraya yenik düştü ve Napa ve Sonoma'nın çoğunun yeniden dikilmesini gerektirdi ve feci mali sonuçlar doğurdu. Kaliforniya'da bir dereceye kadar kötü şöhrete kavuştu. Ridge Vineyards'dan David Bennion gibi AxR-1 kullanma dürtüsüne direnenler, bağlarının filoksera hasarından kurtulduğunu gördüler.

Elma anacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Elma anaçları elma ağaçları için kullanılır ve genellikle köke aşılanacak ağacın boyutunun belirleyici faktörüdür. Cüce, yarı bodur, yarı standart ve standart büyütülecek farklı kök boyutları için boyut ölçütleridir; standart en büyük ve cüce en küçüğüdür.^[3] Dünyanın elma üretiminin çoğu, verimi artırmak, yoğunluğu artırmak ve dönüm başına meyve verimini artırmak için artık bodur anaçları kullanır.^[3] Günümüzde elma üretiminde yaygın olarak kullanılan bodur anaçların listesi aşağıdadır:

Malling 9 anacı en yaygın ve bilinen bodur anaçtır. Bu anaç iyi drene edilmiş bir yere dikilmelidir ve ömrü boyunca kazıklama gerektirir.^[4] Bu anaç ayrıca alev yanıklığına ve çapak budaklarına karşı çok hassastır.^[4] M.9 NAKB 337, M.9EMLA ve M.9. Pajam da dahil olmak üzere bu anacın birçok klonu yapılmıştır.^[4]

Malling 26 anacı, M9 anacından daha büyük bir ağaç yetiştirir ve standart bir ağacın yaklaşık %40-50'si kadardır.^[5] Bu kök, çok verimli ve erken meyve veren olarak kabul edilir ve ömrünün ilk birkaç yılında kazıklamayı gerektirir.^[6]

Malling 7 anacı, M26 anacından biraz daha büyüktür ve ayrıca bir merkez lideri oluşturmak için ilk birkaç yıl içinde staking gerektirir.^[7] Bu anaç yanıklığa ve yaka çürüklüğüne orta derecede duyarlıdır.^[7] M7'nin ürettiği meyve iriliği iyidir ancak M26 veya M9 anacı kadar büyük değildir.^[7] Bu kök, yaşamının sonraki yıllarında emmeye ve eğilmeye karşı oldukça hassastır, bu da üretici için çok can sıkıcı ve sorunlara neden olur.^[7]

Malling 111 anacı, günümüzde ticari bahçelerde kullanılan en büyük ve güçlü anaçlardan biridir ve standart boy bir ağacın yaklaşık %80-90'ı kadardır.^[8] Genellikle kışa oldukça dayanıklıdır ve birkaç çapak budak ve kök emici üretir.^[8] Bu anaç bir zamanlar olduğundan çok daha az popülerdir, çünkü birçok ticari üretici artık M111'in elverişli olmadığı daha yüksek yoğunluklu meyve bahçeleri dikmektedir.^[8]

Malling 106 anacı M111'den biraz daha küçük olmasına rağmen çok verimli bir ağaçtır ve erken meyve verme kabiliyetine sahiptir.^[9] Çok dayanıklı ve orta kuvvette olduğu için çeşitli toprak koşullarında kullanılabilecek harika bir anaçtır.^[9] Bu anaç yaka çürüklüğüne duyarlı olduğu için iyi drene edilmiş topraklara dikilmelidir.^[9]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Üzüm asmalarının yayılması
• Meyve ağacı yayılımı
  • Elma anaçları
  • Kiraz anaçları
  • Armut anaçları
  • Erik anaçları
  • Narenciye anaç

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

• The Oxford companion to wine. Oxford University Press. 2006. ISBN 9780198609902. 

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Sommelier Dergisi 'nde Terroir Unsuru olarak Anaçlar 17 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. yazısı