Ana Türkçe İsminin Anlamı Nedir?
Ana Türkçe İsminin Anlamı Nedir?
Ana Türkçe İsminin Anlamı
Ana Türkçe İsminin İstatistikleri
İsminin Anlamı Nedir?
Binlerce ismin anlamını bulun. İsim kökeni, analizi, falı, istatistikleri gibi birçok bilgiye tek tık ile ulaşın. Eğlenceli etkinlikler ile birlikte sosyal madyada paylaşın. Nerden başlayacağınızı bilmiyor musunuz? Yukardaki canlı aramayı kullanın veya popüler isimlere göz atın.
İsim, özel-genel (cins), canlı-cansız, somut-soyut tüm varlık, kavram ve olayları karşılayan sözcüklerdir. Sıfat, zarf, zamir gibi kelime grupları isim soylu kelimeler olarak kabul edilir. Türkçede isimler genel olarak kabul edilen dört farklı şekilde sınıflandırılır:
Ana Türkçe İsmi Caiz Mi?
Ana Türkçe İsminin Resmi Ana Türkçe İsminin Numeraolojisi
Ana Türkçe İsminin Anlam Falı
Ana Türkçe İsminin Anlam Falı Ana Türkçe İsminin Kader Sayısı Ve Kişilik Özellikleri Ana Türkçe İsminin Analizi Ana Türkçe İsminin Anlam Yorumu
Ana Türkçe İsminin Numeraolojisi
Ana Türkçe İsmi Caiz Mi? Ana Türkçe İsmili Ünlüler Ana Türkçe İsminin Arapça Yazılışı Ana Türkçe İsminin Çince Yazılışı
Ana Türkçe İsminin Resmi
Ana Türkçe İsminin Japonca Yazılışı Ana Türkçe İsminin Hiyeroglif (Mısır) Yazılışı Ana Türkçe İsminin Parmak Alfabesiyle Yazılışı
Ana Türkçe İsminin Anlamı
Ana Türkçe İsminin Anlamı, Ana Türkçe İsminin İstatistikleri
Ana Türkçe İsminin Resmi, Ana Türkçe İsminin Numeraolojisi, Ana Türkçe İsminin Anlam Falı, Ana Türkçe İsminin Kader Sayısı Ve Kişilik Özellikleri,
Ana Türkçe isminin sözlük anlamı
Ana Türkçe İsminin Analizi, Ana Türkçe İsminin Anlam Yorumu, Ana Türkçe İsmi Caiz Mi?, Ana Türkçe İsmili Ünlüler, Ana Türkçe İsminin Arapça Yazılışı,
Ana Türkçe İsminin Arapça Yazılışı
Ana Türkçe İsminin Çince Yazılışı, Ana Türkçe İsminin Japonca Yazılışı, Ana Türkçe İsminin Hiyeroglif (Mısır) Yazılışı, Ana Türkçe İsminin Parmak Alfabesiyle Yazılışı
Ana Türkçe İsminin İstatistikleri
Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. (Eylül 2021) Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
Ana Türkçe, Ön Türkçe veya Proto Türkçe, Türk dilleri ailesinin Şaz ve Oğur dallarına ayrılmadan önceki dönemlerine ait varsayımsal bir anadildir. Diğer anadiller gibi, geçmişteki konuşma dili ile birebir aynı olmayabilir.[1] "İlk" ve "en eski" anlamlarına gelen proto sözcüğünün ifade ettiği gibi, ilk Türkçe olarak görülebilir.[2]
Ana Türkçe | |
---|---|
Bölge | Moğolistan (tahmini) |
Dönem | M.Ö. 500 |
Dil ailesi | Altay?
|
Dil kodları | |
ISO 639-3 | – |
Türkçenin elde olan en eski yazılı kaydı; 682-691 yıllarında yazılmış olan Çoyr Yazıtıdır.[3] Fakat bu yazıt Orhun yazıtları kadar hareketlilik ve canlılık göstermediğinden çoğu zaman Orhun Yazıtları Türkçenin ilk yazılı kaynağı kabul edilir. Orhun Yazıtları Türk dillerinin doğu kolunun özelliklerini gösterir. Geçmişte Ana Türkçenin oluşturulma çalışmaları daha çok Eski Doğu Türkçesi ve Oğuz dillerine dayanıyorken günümüzde yaşayan tüm yazılı ve sözlü Türkî dillerin kapsamlı olarak incelenmesine başlandı.[4] Eski doğu Türkçesinin Runik, Uygur ve Mani belgeleri yeniden oluşturulma çalışmalarında etkili olurken, Çuvaş ve Hazar dilleri gibi Eski Batı dilleri ile ilgili yazılı kaynaklar yetersizdir.[4]
Dünyadaki tüm anadillerin bir üst zaman sınırı yani yaklaşık başlangıç noktası vardır ve bu aralık genellikle Orta Taş Çağı'nın sonu veya Cilalı Taş Devri'nin başıdır.[5] Neolitik Devrim denen dönemde oluşan toplumsal-dilsel koşullar, bugün bildiğimiz anlamda dillerin ortaya çıkması sonucunu doğurmuştur.[5] Ana Türk dili, Ana Türkler tarafından konuşulan, Türk dillerinin ortak atasıdır. Ana Türkçe, Ogur (batı) ve Şaz (doğu) kollarına ayrıldı. Ana Türkçenin ilk olarak 2,500 yıl önce Doğu Asya'da konuşulmaya başlandığı düşünülüyor.[6]
Türkçenin *r ve *z ağzına ayrılması daha Altay döneminde olmuştur ve en azından M.Ö. 2 bin yıllarına dayanmaktadır. Bazı araştırmacılara göre Türkçedeki bu ses değişiminde r'nin z'den önce olması düşüncesindedirler. Karşı görüşte olanlar da vardır.[7]
Ana Türkçe | Türkçe | Azerice | Türkmence | Kazakça | Çuvaşça | Karahanlı Türkçesi | Özbekçe | Başkurtça | Kırgızca | Sahaca (Yakut) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
*bẹ,[8][9] *ben-[10][11] | ben, ban- | mən | men | men, ma- | e-pĕ, man- | men, man- | men | min | men | min |
*sẹ,[8][12] *sen- | sen, san- | sən | sen | sen, sa-, siz | e-sĕ, san- | sen, san- | sen, siz | hin | sen, siz | en |
*an-, *o-l | on-, o | on-, o | ol | on-, o-l | un-, văl | an-, ol | u | ul | al | kini, ol[13] |
*biŕ | biz | biz | biz | biz | pir- | biz | biz | beð | biz | bihigi |
*siŕ | siz | siz | siz | sender, sizder | sir- | siz | sizlar | heð | siler, sizder | ehigi |
*o-lar[14] | on-lar | onlar | olar | olar | vĕsem, vĕsen- | olar | ular | ular | alar | kiniler, ollor |
Ana Türkçe | Oğur Türkçesi | Genel Türkçe | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İdil Bulgarcası[15] | Çuvaşça | Türkçe | Azerice | Türkmence | Karahanlı Türkçesi | Kazakça | Özbekçe | Başkurtça | Kırgızca | Yakutça (Sahaca) | ||
1 | *bīr | بر (bir) | pĕr | bir | bir | bir | bīr | bir | bir | ber | bir | biir |
2 | *ẹki | اَكِ (eki) | ikĕ | iki | iki | iki | ikkī | eki | ikki | ike | eki | ikki |
3 | *üç | وج (več) | viśĕ | üç | üç | üç | üč | üsh | uch | ös | üč | üs |
4 | *dȫrt | تُوات (tüvet) | tăvată | dört | dörd | dört | tȫrt | tört | to'rt | dürt | tört | tüört |
5 | *bēĺ(k) | بيال (biyel) | pilĕk | beş | beş | bäş | bḗš | bes | besh | biş | beş | bies |
6 | *altï | اَلطِ (altï) | ultă | altı | altı | alty | altï̄ | altı | olti | altı | altı | alta |
7 | *yẹti | جىَاتِ (čyeti) | śičĕ | yedi | yeddi | ýedi | yétī | zheti | yetti | yete | jeti | sette |
8 | *sekiŕ | ڛَكِڔ (sekir) | sakăr | sekiz | səkkiz | sekiz | sekiz | segiz | sakkiz | higeð | segiz | aаğıs |
9 | *tokuŕ | طُخِڔ (tuxïr) | tăhăr | dokuz | doqquz | dokuz | tokūz | toğız | to'qqiz | tuğıð | toguz | toğus |
10 | *ōn | وان (van) | vună | on | on | on | ōn | on | o'n | un | on | uon |
20 | *yėgirmi | جِيِرم (čiyirim) | śirĕm | yirmi | iyirmi | ýigrimi | yegirmī | zhıyırma | yigirma | yegerme | jıyırma | süürbe |
30 | *otuŕ | وطر (vutur) | văḍăr | otuz | otuz | otuz | ottuz | otız | o'ttiz | utıð | otuz | otut |
40 | *kïrk | حرح (xïrïx) | hĕrĕh | kırk | qırx | kyrk | kïrk | qırıq | qirq | qırq | kırk | - |
50 | *ellig | الو (ellüv), اَلُّ (ellü) | allă | elli | əlli | elli | ellig | eliw | ellik | ille | elüü | - |
60 | *altmïĺ | [kaydedilmedi] | utmăl | altmış | altmış | altmyş | altmïš | alpıs | oltmish | altmış | altımış | - |
70 | *yẹtmiĺ | [kaydedilmedi] | śitmĕl | yetmiş | yetmiş | ýetmiş | yetmiš | zhetpis | yetmish | yetmeş | jetimiş | - |
80 | *sekiŕ ōn | سكر وان (sekir van) | sakărvun | seksen | səksən | segsen | seksȫn | seksen | sakson | hikhän | seksen | ağıs uon |
90 | *dokuŕ ōn | طوخر وان (tuxïr van) | tăhărvun | doksan | doxsan | dogsan | toksōn | toqsan | to'qson | tuqhan | tokson | toğus uon |
100 | *yǖŕ | جُور (čǖr) | śĕr | yüz | yüz | ýüz | yǖz | zhüz | yuz | yöð | jüz | süüs |
1000 | *bïŋ | [kaydedilmedi] | pin | bin | min | müň | miŋ | mıŋ | ming | meŋ | miñ | muŋ |