Akşehir
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Konya
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Ahmet Sait Kurnaz[1]
• Belediye başkanı	Ahmet Nuri Köksal (CHP)
Rakım	1050 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	93,233
• Kır	-
• Şehir	93.998
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	42550
İl alan kodu	0332
İl plaka kodu	42
Resmî site Akşehir Belediyesi Akşehir Kaymakamlığı

Akşehir, Konya ilinin bir ilçesidir.

İlçenin yüz ölçümü 1442 km²'dir. Denizden yüksekliği 1.050 metredir. Konya - Afyon kara yolu üzerinde olup Konya iline 135 km, Afyonkarahisar iline 90 kilometre mesafededir. Akşehir ilçesinde 55 mahalle bulunmaktadır.^[3]

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Nasreddin Hoca gençliğinden itibaren burada yaşamıştır. Türbesi Akşehir'de bulunmaktadır. 2007 yılında Nasreddin Hoca Derneği, Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan Markaların Korunması Hakkında 556 Sayılı Kanun Hükmündeki Kararname'ye göre, "Dünyanın Ortası Akşehir" şeklindeki tescil belgesini almıştır.

24 Ağustos her yıl Akşehir Onur Günü olarak kutlanır. Türkiye'de Lady Diana'nın yediği söylentileriyle bilinen ve Akşehir-Eber Gölleri arasında oluşan mikroklima etkisiyle aromasını kazanan Napolyon Kirazı meşhurdur. Bu kiraz 2004 yılında Akşehir Kirazı adıyla tescil ettirilmiştir.

İlçede bulunan Nasreddin Hoca'nın maya çaldığı Akşehir Gölü harita üzerinde yüz ölçümü olarak Türkiye'nin en büyük 5. gölüdür (353 km²). Akşehir Gölü, bilinçsiz sulama ve küresel ısınmanın etkisiyle her yıl yok olmaya bir adım daha yaklaşmaktadır. Toplam 350 km² sulak alan, 2004 yılında 95, 2005'te ise 35 km²'ye 2009'da ise 5 km²'ye daha gerileyerek 30 km²'ye ulaşmıştır. Gün geçtikçe iyice düşen su seviyesi, gölde yaşayan canlı türlerini de olumsuz etkilemektedir. Uzmanlar tarafından 1970'li yıllarda 30 çeşit olduğu belirtilen balık türünün sayısı 3'e kadar düşmüştür. İlçede yerel televizyon bulunmamakta, 1953 yılında kurulan Pervasız Gazetesi en eski yerel gazete olarak yayın hayatına devam etmektedir. Bunun yanı sıra İstasyon Gazetesi 2002'den, Akşehir Postası Gazetesi ise 2011 yılından beri yayımlanmaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih boyunca hep önemli bir yerleşim, ticaret, kültür merkezi olan Akşehir'e ait ilk arkeolojik bulgular Neolitik Dönem'e kadar uzanır. Hititler zamanında Akşehir'in adı Thymbrion'dur. Zamanla Frigya devletine daha sonra Anadolu'da egemenlik kuran Lidyalılar'ın yönetiminde kalan Akşehir'in önemi daha da artmıştır. "Krallar Yolu" Akşehir'den geçmektedir. Akşehir, milattan önce 3. yüzyılda, "Bal Sevenler" adıyla anılmaya başlanmıştır. Pers ve Hellenistik dönemlerden sonra kent, Roma daha sonra da Bizans egemenliğine geçmiştir.

Araplar Akşehir'i, beyaz çiçek açmış elma ve erik ağaçlarının görüntüsünden dolayı "Belde-i Beyza" (Beyaz Şehir) olarak anmışlardır. Ancak sonra Anadolu'ya yayılan Türkler, Kutalmışoğlu Süleyman Şah komutasında kenti almışlardır. Haçlı Seferleri, Selçuklu taht kavgaları, Moğol istilası sıralarında sürekli savaşlar yaşayan Akşehir (Akşar) büyük yıkımlar yaşamıştır. 1381 yılında Padişah Murat Hüdavendigâr'a satılarak Osmanlı egemenliğine girse de Yıldırım Beyazit'in Timur'a yenilmesi ile Moğollar'ın, Fetret Dönemi'nden sonra Karamanoğulları'nın eline geçer. Bu olaydan sonra Akşehir'de Oğuzların Avşar boyuna ait Türklerin oranı artmıştır. Fatih Sultan Mehmet 1467 yılında Akşehir'i fethederek Osmanlı topraklarına katar. 19. yüzyıl sonlarında Akşehir’de kaymakamlık yapan Bereketzade İsmail Hakkı’nın hatıralarında verdiği bilgilere göre; Akşehir’in çevre kasabalarıyla birlikte 100.000'den fazla nüfusu vardır. Akşehir sosyal ve ekonomik bakımdan canlı bir merkezî yerleşim birimidir.

Türk Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktası Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra, 18 Kasım 1921 tarihinden itibaren Garp (Batı) Cephesi Karargâhı Akşehir'e yerleşir. Kumandan İsmet (İnönü) Paşa TBMM'den ve Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'dan aldığı emirlerle "Büyük Taarruz"un hazırlıklarını 9 ay boyunca Akşehir'de yapar. Akşehir, bir anlamda sinesinde Büyük Taarruz'u doğuma hazırlar. Mustafa Kemal Paşa'nın da katılımıyla son hazırlıklar tamamlanır ve 24 Ağustos 1922 tarihinde, Batı Cephesi Karargahı ve bağlı kuvvetlerimiz Büyük Taarruz için Akşehir'den Afyon'a doğru hareket ederler. Ünlü yazar, Tarık Buğra, ''Küçük Ağa'' romanında işte o günlerin Akşehir'ini anlatmıştır.

20. yüzyılın ilk çeyreğinde 1. Dünya Savaşı'nın başlaması sonucunda Anadolu'daki diğer birçok yerleşim yeri gibi Akşehir'de savaştan etkilenmiştir. Savaş sırasında birçok Ermeni, Tehcir Kanunu uyarınca şehri terk etmiştir. Kurtuluş Savaşı'ndan sonra başta Bermende (Savaş köyü) olmak üzere Akşehir ve çevresinde yaşayan Rum nüfustan 799 kişi, mübadele ile Yunanistan'a gönderilmiştir.^[4] 2. Abdülhamit döneminde Çarlık Rusyası'ndan gelip Akşehir Gölü çevresine yerleşen ve balıkçılıkla uğraşan Ortodoks Don Kazakları 1960'ların sonlarına kadar ABD'ye göç etmiştir. Akşehir'in gayrimüslim nüfusu bu göçler sonucunda yok olmuş, şehrin multikültürel yapısı baltalanmış ve homojenleşmiştir.

Akşehir tarihi boyunca nüfusu fazlalaşan bir ilçedir.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Akşehir'in mahalleleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Altunkalem
• Altuntaş
• Anıt
• Atakent
• Bozlağan
• Cankurtaran
• Çakıllar
• Çamlı
• Çay
• Çimendere
• Çimenli
• Değirmenköy
• Doğrugöz
• Engili
• Eskikale
• Gazi
• Gedil
• Gölçayır
• Gözpınarı
• Ilıcak
• İstasyon
• Karabulut
• Karahüyük
• Kızılca
• Kileci
• Kozağaç
• Kuruçay
• Kuşçu
• Meydan
• Nasreddin
• Ortaca
• Ortaköy
• Reis
• Saray
• Savaş
• Selçuk
• Seyran
• Sorkun
• Söğütlü
• Tekkeköy
• Tipi
• Tipiköy
• Ulupınar
• Üçhüyük
• Yarenler
• Yaşarlar
• Yaylabelen
• Yazla
• Yeni
• Yeniköy
• Yeşilköy
• Yıldırım

Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şenliği[değiştir | kaynağı değiştir]

5-10 Temmuz tarihleri arasında her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen etkinliklere dünyadan, farklı alanlarda çalışmaları olan sanatçılar, yazarlar, bilim adamları ve basın mensupları katılmaktadır. 4 Temmuz günü temsili Nasreddin Hoca'nın türbeden şenliğe davet edilmesiyle şenlik başlar, ardından Akşehir Gölü'ne maya çalmaya gidilir. Şenlik 10 Temmuz gecesine kadar sürer.

Her yıl sevilen, mizahi karakteri bulunan bir sanatçı temsili Nasreddin Hoca olur. Şehrin ve Nasreddin Hoca'nın tanıtımı için yapılan bir uygulamadır.

Şimdiye kadar temsili Nasreddin Hoca olan sanatçılardan bazıları Lütfi Ökeşli, Osman Ongun, Zafer Özbakır, Levent Kırca, Abdullah Şahin, Erol Günaydın, Sevim Güvendik, Behzat Uygur, Şoray Uzun, Ahmet Yenilmez, Hüseyin Goncagül, Hasan Kaçan ve Kadir Çöpdemir'dir.

Sağlık[değiştir | kaynağı değiştir]

• Akşehir Devlet Hastanesi

Akşehir'de 1953 yılından bu yana eski binasında hizmet veren Akşehir Devlet Hastanesi, yeni hizmet binasına 200 yataklı tescil edilerek taşınan Akşehir Devlet Hastanesi, kısa sürede büyüdü ve 276 yatağa ulaşarak Konya'nın en büyük ilçe hastanesi haline geldi. Bölgenin hastanesidir.

• Özel Akşehir PARKHAYAT Hastanesi

Özel Akşehir PARKHAYAT Hastanesi, 11.500m² kapalı alana ve 34'ü yoğun bakım yatağı olmak üzere toplam 103 yatak kapasitesine sahiptir. Hastanede 4 ameliyathane, ağız ve diş sağlığı merkezi, güzellik merkezi ve 120 kişilik konferans salonu bulunmaktadır. Bölgenin tek özel hastanesi olan Özel Akşehir PARKHAYAT hastanesinde 21 branşta 28 hekim ve toplam 300 personel ile sağlık hizmeti sunulmaktadır.

• Özel FMC Konya Akşehir Diyaliz Merkezi

Özel FMC Konya Akşehir Diyaliz Merkezi 43 yataklı olarak Akşehir'de hizmet vermektedir.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Akşehir'de Selçuk Üniversitesine bağlı 2 fakülte 1 yüksek okul ve 1 meslek yüksek okulu vardır.

• Selçuk Üniversitesi Akşehir İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
• Selçuk Üniversitesi Akşehir Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi
• Selçuk Üniversitesi Akşehir Kadir Yallagöz Sağlık Yüksek Okulu
• Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksek Okulu

Ayrıca Akşehir'de üniversite açılması gündeme gelmiştir. Anadolu Selçukluları döneminde Hortu ile Akşehir ve çevresinde yaşayan efsanevi kişi olan Nasreddin Hoca adında bir üniversite 2010'lu yıllarda yapılacağı söylenmiştir fakat herhangi bir gelişme yaşanmamıştır.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Akşehir'de futbol, basketbol, voleybol, halter, boks, masa tenisi, binicilik, atıcılık, hentbol vb. spor faaliyetleriyle ilgilenen spor kulüpleri vardır. Akşehirspor, AK-Nasreddin SK. Akşehir Selçukluspor, Akşehir Belediyespor, Akşehir Gençlik Spor, Akşehir Endüstri Spor; spor kulüpleri amatör küme olarak mücadele etmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Tarihi ve turistik mekanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Türküleri^[28][değiştir | kaynağı değiştir]

Yemekleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Akşehir Belediyesi29 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Akşehir Kaymakamlığı2 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Akşehir Televizyonu