Özdemir Nutku (12 Ocak 1931, İstanbul - 8 Kasım 2019, İzmir), Türk tiyatro bilimci, oyuncu, yazar, eleştirmen ve yönetmendir.

Özdemir Nutku, ilkokuldan sonra 1942'de Robert Kolej'e girdi. Orta eğitimden sonra 1950'de B.A. derecesiyle mezun oldu. Tiyatroya olan ilgisi Robert Kolej yıllarında başladı. Okulun Temsil Kolu'nda amatör olarak çeşitli roller oynadı. 1946'da Kadıköy Süreyya Sineması'nda sahnelenen Franz Lehar'ın Tarla Kuşu operetinde ilk kez profesyonel oldu. 1952 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Kürsüsü'ne yazıldı. 1956 yılında mezun oldu. Aynı yıl Almanya'ya gitti. Göttingen'de Georg-August Üniversitesi Tiyatro Bölümüne alındı. Burada, Göttingen Devlet Tiyatrosu Sanat Yönetmeni Heinz Hilpert'in üç yıl boyunca asistanlığını yaptı. Almanya'daki çeşitli özel tiyatrolarda oyunlar sahneye koydu. 1959'da yurda dönerek Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tiyatro Enstitüsü'ne asistan olarak alındı. 1961'de Doktor, 1967'de Doçent, 1974'te de Profesör oldu. 1976'da Ege Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi bünyesinde Tiyatro Bölümü'nü kurdu. Daha sonra Dokuz Eylül Üniversitesi'ne bağlanan ve Sahne ve Görüntü Sanatları Bölümü adını alan bölümün başkanı olarak uzun yıllar çalıştı. Aynı zamanda "Sahneleme" dersi hocası olarak altmıştan fazla oyun sahneye koydu. İki bine yakın makalesi, çeşitli uluslararası tiyatro şenliklerinde yönetmenlik, tiyatro yazarlığı ve tiyatroya genel katkıları nedeniyle çok sayıda ödüller kazandı.

Özdemir Nutku, 8 Kasım 2019'da kalp yetmezliği nedeniyle öldü.^[1]

Adına Kıyı Ege ve Ege Tiyatrolar Birliği tarafından tiyatro ödülleri verilmektedir.

Başlıca yapıtları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Modern Tiyatro Akımları (1963),
• Darülbedayi'nin Elli Yılı (1969),
• Dünya Tiyatrosu Tarihi (2 cilt 1971-72),
• Tiyatro Yönetmeninin Çalışması (1973),
• Meddahlık ve Meddah Hikayeleri (1977),
• Sahne Bilgisi (1980),
• Dram Sanatı (1983),
• Gösterim Terimleri Sözlüğü (1983),
• Duvardaki Mavi Muş (1994 ve 1999),
• Oyunculuk Tarihi (1995),
• Kültür Tarihimizden Manzaralar (1995),
• Oyun Çocuk Tiyatro (1998),
• Bana William Deyin (2010),
• Zaman içinde zaman (2014, OpusKitap)

Sahnelediği bazı oyunlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Haldun Taner, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, TBDS, 1999.
• Anton Çekhov - Neil Simon, Sevgili Doktor, Izmir Kent Tiyatrosu, 1998.
• John Patrick, Çayhane, Izmir Devlet Tiyatrosu, 1997.
• A.H.Tanpınar-Ahmet Çakır, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, TBDS, 1996/1997.
• Güngör Dilmen, Midas¹ın Kulakları, Adana Devlet Tiyatrosu, 1996/1997.
• Neil Simon, Ikinci Bölüm, Izmir Repertuvar Tiyatrosu, 1995/1996.
• Aristofanes-Nutku, Eşek Arıları, TBDS,1995/1996
• Michael Frayn, Oyunun Oyunu, Trabzon Devlet Tiyatrosu, 1995/1996
• N.Gogol - Ö.Nutku, Müfettiş, TBDS, 1994/1995-
• Patrick Haley, Van Gogh, International Theatre Company, 1994.
• Haldun Taner, Gözlerimi kaparım, Adana Devlet Tiyatrosu, 1993/1994.
• Carl Zuckmayer, Bir Alman Masalı, TBDS, 1993/1994
• Samuel Beckett, Godot'yu Beklerken, Izmir Devlet Tiyatrosu, 1992/93.
• Federico Garcia Lorca, Kanlı Düğün, TBDS, 1992/93.
• Turgut Özakman, Resimli Osmanlı Tarihi, Izmir Şehir Tiyatroları,
• Ülkü Ayvaz,Yaşasın Gökkuşağı (çocuk oyunu),Kamyon Tiyatro,Izmir 1991.
• Anton Çekhov, Kül Altındaki Kor (Düzenleme) TBDS, 1990/1991.
• T.Özakman, Fehim Paşa Konağı, TBDS, 1989/1990
• Shakespeare,Geceler ve Gündüzler (Düzenl.),TBDS.1988/1989.
• Aristofanes,Lysistrata,Tiyatro Bölümü Deneme Sahnesi,1988/1989.
• HaldunTaner,Ay Işığında Şamata,T.B.D.S.1987/1988.
• Julius Hay,At, Tiyatro Bölümü Deneme Sahnesi,1986/7.
• Turgut Özakman,Resimli Osmanlı Tarihi,T.B.D.S.,1985/1986.
• Carl Zuckmayer, Bir Alman Masalı, T.B.D.S., 1984/1985.
• Güngör Dilmen,Midas'ın Kulakları,T.B.D.S.,1983/4.
• Arthur Miller,Hepsi Oğullarımdı,T.B.D. Sahnesi,1981/2.
• Önder Paker, Biraz Daha Işık, T.B. Deneme Sahnesi, 1981/2.
• Turgut Özakman,Ocak,Tiyatro Bölümü Deneme Sahnesi, 1980/1981
• Haldun Taner, Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, TBDS, 1980/1981.
• Heinrich von Kleist,Kırık Testi, T.B. Deneme Sahnesi, 1979/1980.
• Carl Zuckmayer,Köpenick Yüzbaşısı,Tiyatro K.Topl.1975/1976.
• Özdemir Nutku, Söylev, Tiyatro Kürsüsü Topluluğu, 1973/1974.
• Adalet Ağaoğlu, Evcilik Oyunu, T.K. Topluluğu, 1971/1972.
• Sermet Çağan, Ayak-Bacak Fabrikası, T.K. Topluluğu, 1970/1.
• Julius Hay, At, Tiyatro Kürsüsü Topluluğu, 1969/1970.
• Şinasi-Suat-Özakman-Duru,Türk Usulü Evlenme,T.K.T.,1968/1969
• Michael Hastings,Lee Harvey Oswald,YenişehirTiyatrosu1967/1968
• Musahipzade Celal, Balaban Ağa, T. Kürsüsü Topluluğu, 1967/8.
• Güngör Dilmen,Midas'ın Kulakları,T K.Topluluğu, 1966/1967.
• Jean Tardieu, La Serrure, La Sonate, Monsieur Moi,Institut d'Etudes Françaises., 1965.
• Sermet Çağan-Özdemir Nutku, Savaş Oyunu, T.K.Topluluğu, 1965.
• Özdemir Nutku, Köprü, Tiyatro Kürsüsü Topluluğu, 1964/5.
• [Anonim], Pabuççu Ahmet'in Maceraları, T.K.T., 1964/5.
• [Anonim], Arlekino'nun Cambazlıkları,Ankara Den. Sahnesi, 1962.
• Turgut Özakman, Hastahane, Eskişehir Oda Tiyatrosu, 1961/1962.
• Anton Çekhov, Teklif, Eskişehir Oda Tiyatrosu, 1961/2.
• Güngör Dilmen, Avcı Karkap, Ankara Ankara Koleji, 1960.
• Jean Giraudoux, Bellac Apollonu, Ankara Koleji, 1960.
• Jean Giraudoux, Der Apoll von Bellac, Nansenbühne, Göttingen, Almanya 1958.
• Christopher Fry, Ein Schlaf Gefangener, Nansenbühne, Göttingen, Almanya, 1958.
• Jean Anouilh, Leocadia, Junges Theater, Göttingen, Almanya 1957.^[2]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bornova Anadolu Lisesi Eğitim Vakfı - Beyaz Yaşam Ödülü (2015)^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]