Yurttaş Kane

Yurttaş Kane
Citizen Kane
Yönetmen	Orson Welles
Yapımcı	Orson Welles
Senarist	Orson Welles; Herman J. Mankiewicz
Oyuncular	Orson Welles; Agnes Moorehead; Joseph Cotten; Everett Sloane; Dorothy Comingore
Müzik	Bernard Herrmann
Görüntü yönetmeni	Gregg Toland
Dağıtıcı	RKO Radio Pictures
Yapım yılı	1941
Süre	119 dakika
Ülke	Amerika Birleşik Devletleri
Dil	İngilizce
Bütçe	686.000 dolar

Yurttaş Kane (Citizen Kane), yönetmen Orson Welles’in ilk uzun metrajlı filmidir ve pek çok eleştirmen tarafından sinema tarihinin en iyi eseri olarak görülmektedir.^[1]^[2]^[3]

1941 yılında gösterime giren film, sinema anlayışına, özellikle montaj, deep focus tekniği ve makyaj bakımdan birçok yenilikçi katkılarda bulunmuştur. Filmin sinemaya en büyük katkısı alt açının doğru bir biçimde kullanılmaya başlanmasıdır. O zamana kadar kullanılmayan alt açılar nedeniyle, tavan hiç gözükmemekte; aydınlatma amacıyla kullanılan ışıklar da burada bulunmaktaydı. Ancak bu filmin getirdiği bu yenilik sonucunda yandan aydınlatma etkili bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır.

Genç bir gazeteci, Kane’in vefat ettiğinde sarf ettiği son söz olan Rosebud isminin anlamını çözmek için, Kane’in yakınlarıyla temas kurarak bu renkli kişiliğin geçmişine tanık olmamızı sağlamaktadır. Rosebud, filmde eksik olan yapboz parçası görevini üstlenmekte, bu sayede filme dedektiflik unsurları eklenmektedir. Orson Welles'in yaratmış olduğu Kane karakterinin, Amerikalı medya patronu William Randolph Hearst'le ortak değerlere sahip olması dikkat çekici bir noktadır.

Filmin öyküsü birçok katmandan oluşmaktadır. İktidarın doğası, karakter ve kader ilişkisi gibi kavramsal temaların yanı sıra "Amerikan rüyası" kamuoyu, siyaset, medya ve halkla ilişkiler gibi artık gündelik yaşamın biçimlendirici güçleri olan "modern yaşamın olguları" ve aralarındaki ilişkiler, bu olguların henüz yeni ortaya çıkmaya başladığı zamanlarda yaşamış, dönemin Donald Trump'ı, William Randolph Hearst'ın (1863-1951) yaşamı üzerinden anlatılmaktadır.

Bu bireysel hikâye aynı zamanda mükemmeliyetçiliğin, otoriter yönetimin (hard pazarlamanın), hazin sonuçlarını da göstermektedir. Daha sonraları, Orson Welles'in mükemmel bir film yapma konusundaki zorlayıcı çabalarının olumsuz sonuçlarını kendi hayatı ve sinema kariyeri üzerinde yaşadığı söylense de bu film hâlâ gelmiş geçmiş en iyi filmler listesinde yer almaya devam ediyor.

Film, 1942 yılında 9 dalda Akademi Ödülleri'ne aday gösterilmiş; ancak sadece en iyi senaryo dalında ödül almayı başarmıştır.^[4]

"Yurttaş Kane", 1989 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihî ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.

Oyuncular[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyuncu	Rol
Orson Welles	Charles Foster Kane
William Alland	Jerry Thompson
Georgia Backus	Bertha Anderson
Fortunio Bonanova	Sinyor Matiste
Sonny Bupp	Charles Foster Kane III
Ray Collins	Jim W. Gettys
Dorothy Comingore	Susan Alexander Kane
Joseph Cotten	Jedediah Leland
George Coulouris	Walter Parks Thatcher
Agnes Moorehead	Mary Kane
Erskine Sanford	Herbert Carter
Gus Schilling	Başgarson
Harry Shannon	Kane'in Babası
Everett Sloane	Mr. Bernstein
Paul Stewart	Raymond
Buddy Swan	Genç Charles Foster Kane
Ruth Warrick	Emily Monroe Norton Kane
Philip Van Zandt	Mr. Rawlston

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.
^ "Oscar adaylığı". 19 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2010.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yurttaş Kane, IMDB 16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2008.

[4] "Oscar adaylığı". 19 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2010.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Orson Welles'in yönettiği filmler
1940'lar	Yurttaş Kane (Yurttaş Kane) (1941) · The Magnificent Ambersons (Şahane Ambersonlar) (1942) · The Stranger (Yabancı) (1946) · The Lady from Shanghai (Şangaylı Kadın) (1947) · Macbeth (1948)
1950'ler	Othello (1952) · Mr. Arkadin (Ölüm Raporu) (1955) · Touch of Evil (Bitmeyen Balayı) (1958)
1960'lar	The Trial (Dava) (1962) · Chimes at Midnight (Geceyarısı Çanları) (1965) · The Immortal Story (Ölümsüz Hikâye) (1968)
1970'ler	F for Fake (Gerçek ve Yalan) (1974)
Yarım kalmış filmler	It's All True (1942) · Don Quixote (1956~1969) · The Deep (1970) · The Other Side of the Wind (1972) · The Dreamers (1980~1982)
Kısa metrajlılar	The Hearts of Age (1934) · Too Much Johnson (1938) · The Fountain of Youth (1958)
Diğer	Filming Othello (1978)

g t d En İyi Film National Board of Review Ödülü sahipleri
1932–1950	I Am a Fugitive from a Chain Gang (1932) Topaze (1933) It Happened One Night (1934) Muhbir (1935) Mr. Deeds Goes to Town (1936) Night Must Fall (1937) The Citadel (1938) Nazi Casusunun İtirafı (1939) Gazap Üzümleri (1940) Yurttaş Kane (1941) In Which We Serve (1942) The Ox-Bow Incident (1943) None But the Lonely Heart (1944) The True Glory (1945) V. Henry (1946) Mösyö Verdoux (1947) Paisà (1948) Bisiklet Hırsızları (1949) Sunset Bulvarı (1950)
1951–1975	İnsanlık Suçu (1951) Kadın Satılmaz (1952) Jül Sezar (1953) Rıhtımlar Üzerinde (1954) Marty (1955) 80 Günde Devri Alem (1956) Kwai Köprüsü (1957) İhtiyar Adam ve Deniz (1958) İnsanlık Uğruna (1959) Sons and Lovers (1960) Question 7 (1961) En Uzun Gün (1962) Tom Jones (1963) Becket (1964) The Eleanor Roosevelt Story (1965) Her Devrin Adamı (1966) Bir Aşk Yetmez (1967) The Shoes of the Fisherman (1968) Son Gerçek (1969) General Patton (1970) Kanlı Saltanat (1971) Kabare (1972) Belalılar (1973) Konuşma (1974) Barry Lyndon (1975)
1976–2000	Nashville (1975) Başkanın Bütün Adamları (1976) The Turning Point (1977) Cennet Günleri (1978) Manhattan (1979) Sıradan İnsanlar (1980) Ateş Arabaları (1981) Kızıllar (1981) Gandhi (1982) Betrayal (1983) Sevgi Sözcükleri (1983) A Passage to India (1984) Mor Yıllar (1985) Manzaralı Oda (1986) Güneş İmparatorluğu (1987) Mississippi Yanıyor (1988) Bayan Daisy'nin Şoförü (1989) Kurtlarla Dans (1990) Kuzuların Sessizliği (1990) Howards End (1992) Schindler'in Listesi (1993) Forrest Gump (1994) Ucuz Roman (1994) Aşk ve Yaşam (1995) Shine (1996) Los Angeles Sırları (1997) Gods and Monsters (1998) Amerikan Güzeli (1999) Düşlerin Efendisi (2000)
2001–günümüz	Kırmızı Değirmen (2001) Saatler (2002) Gizemli Nehir (2003) Düşler Ülkesi (2004) İyi Geceler ve İyi Şanslar (2005) Iwo Jima'dan Mektuplar (2006) İhtiyarlara Yer Yok (2007) Milyoner (2008) Aklı Havada (2009) Sosyal Ağ (2010) Hugo (2011) Zero Dark Thirty (2012) Aşk (2013) En Şiddetli Sene (2014) Mad Max: Fury Road (2015) Yaşamın Kıyısında (2016) The Post (2017) Yeşil Rehber (2018) The Irishman (2019) Da 5 Bloods (2020) Licorice Pizza (2021) Top Gun: Maverick (2022) Killers of the Flower Moon (2023)

g t d En İyi Film New York Sinema Eleştirmenleri Birliği Ödülü sahipleri
1935–1950	Muhbir (1935) Mr. Deeds Goes to Town (1936) The Life of Emile Zola (1937) The Citadel (1938) Wuthering Heights (1939) Gazap Üzümleri (1940) Yurttaş Kane (1941) In Which We Serve (1942) Watch on the Rhine (1943) Yolumda Giderken (1944) The Lost Weekend (1945) Hayatımızın En Güzel Yılları (1946) Centilmenlik Anlaşması (1947) The Treasure of the Sierra Madre (1948) All the King's Men (1949) Perde Açılıyor (1950)
1951–1975	İhtiras Tramvayı (1951) Kahraman Şerif (1952) İnsanlar Yaşadıkça (1953) Rıhtımlar Üzerinde (1954) Marty (1955) 80 Günde Devri Alem (1956) Kwai Köprüsü (1957) The Defiant Ones (1958) Ben-Hur (1959) Garsoniyer / Sons and Lovers (1960) West Side Story (1961) Ödül verilmedi (1962) Tom Jones (1963) My Fair Lady (1964) Darling (1965) A Man for All Seasons (1966) Gecenin Sıcağında (1967) The Lion in Winter (1968) Z (1969) Five Easy Pieces (1970) Otomatik Portakal (1971) Cries and Whispers (1972) Day for Night (1973) Amarcord (1974) Nashville (1975)
1976–2000	Başkanın Bütün Adamları (1976) Annie Hall (1977) Avcı (1978) Kramer Kramer'e Karşı (1979) Sıradan İnsanlar (1980) Kızıllar (1981) Gandhi (1982) Sevgi Sözcükleri (1983) A Passage to India (1984) Prizzi'lerin Onuru (1985) Hannah and Her Sisters (1986) Broadcast News (1987) The Accidental Tourist (1988) Sol Ayağım (1989) Sıkı Dostlar (1990) Kuzuların Sessizliği (1991) The Player (1992) Schindler'in Listesi (1993) Şike (1994) Leaving Las Vegas (1995) Fargo (1996) L.A. Confidential (1997) Er Ryan'ı Kurtarmak (1998) Topsy-Turvy (1999) Trafik (2000)
2001–günümüz	Mulholland Çıkmazı (2001) Far from Heaven (2002) Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü (2003) Sideways (2004) Brokeback Dağı (2005) Uçuş 93 (2006) İhtiyarlara Yer Yok (2007) Milk (2008) Ölümcül Tuzak (2009) Sosyal Ağ (2010) Artist (2011) Zero Dark Thirty (2012) Düzenbaz (2013) Çocukluk (2014) Carol (2015) Aşıklar Şehri (2016) Uğur Böceği (2017) Roma (2018) The Irishman (2019) İlk İnek (2020) Drive My Car (2021) Tár (2022) Killers of the Flower Moon (2023)

Yurttaş Kane nedir?, Yurttaş Kane anlamı nedir?, Yurttaş Kane ne demektir?

Yurttaş Kane nedir?, Yurttaş Kane anlamı nedir?, Yurttaş Kane ne demektir?

Yurttaş Kane

Oyuncular[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]