Yaratık (Alien), (bazen Xenomorph olarak da adlandırılır)^[1][2] Antagonist olarak tanımlanabilecek Yaratık film serilerinde yer alan hayali karakterdir. İlk olarak 1979 yapımı Yaratık filminde boy göstermiş olup daha sonra Yaratık 2 (1986), Yaratık 3 (1992), Yaratık: Diriliş (1997), Alien Predator'e Karşı (2004) ve Aliens vs. Predator: Requiem (2007), Prometheus (2012) ve Alien: Covenant (2017) filmlerinde, bazı video oyunlarda yer alan sinema karakteri.

Dünya dışı bir gezegene ait olan bir varlıktır. Dünya'ya gelişleri Predatorler aracılığı ile olmuştur. Vahşi, saldırgan ve virüs gibi üreme özelliklerine sahip bir türdür. Diğer pek çok bilimkurgunun aksine zeki bir medeniyete sahip değildir. Tasarımı kasten insanın cinsel ikiliğini bulanık gösterip hem kadın hem de erkeklerin cinsel korkularına çağrışımlar yapmaktadır.

Yaratığın tasarımı İsviçreli sürrealist HR Giger tarafından yapılmıştır. Serinin her filminde onun yaşam ve üreme döngüsü gösterilmiştir.

Fikir ve Ortaya Çıkış[değiştir | kaynağı değiştir]

1979'da çekilen ilk Yaratık filmi için taslaklar Dan O'Bannon ve Ronald Shusett tarafından hazırlanmıştır.^[3] Dan O'Bannon, bir maden gemisinin yabancı bir gezegenden gelen gizemli mesajı araştırmak için gönderilmesini gösteren bir açılış hazırladı. Fakat bir uzaylı yaratık tehdidini gemiye almak için bir yol düşünemiyordu. Shusett, bir rüyadan uyandıktan sonra "bir fikrim var" dedi. "Canavar vidaları."^[3] Bedene tohumlama ve göğüste patlama. İkisi de daha önce hiç denenmemiş bu fikrin filmin çekirdeği olmasına karar verdiler.^[3] Bu, yaratığın bir çeşit belgeseli, tecavüzcü^[4] bir yabancı hakkında korkutucu bir film olacaktı.^[5]

Karakteristik Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaratıkların özellikleri, fizyolojik ve davranış biçimleri olarak iki başlık altında toplanabilir. Fakat bununla birlikte yaratığın davranış biçimi, kesinlikle onun fizyolojik yapısı ve aşağıda anlatılan üreme sistemiyle ilgilidir.

Fizyolojik Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaratıklar, 30 cm boyutunda doğar ve erişik bir yaratık yaklaşık 2 metre ve hatta bazen daha uzun boyutlara ulaşabilir. Kraliçe Yaratık ise çok daha büyük boyuta ve bir üreme sistemine sahiptir. Yaratıklar siyah ağırlıklı bir renkte olup, karanlıkta fark edilmeleri zordur. Çok güçlü bir beden yapısına sahiptirler. Kaburga kemikleri rahatlıkla seçilebilir, iki kol ve iki bacağa sahiptirler. (Kraliçe'de bu sayı artmaktadır.) Ayrıca bir kuyruk mevcuttur. kafa kısmında saç gibi görünen kalın hatlar bulunmaktadır. Ağız kısmı ise iç ağız ve dış ağız olmak üzere iki kısımdan oluşup, iç ağız dışarıya doğru uzanabilir. Her iki ağızda da keskin dişler mevcuttur. Yaratıkların ağzı çok büyük miktarda salya salgılayabilir.

Yaratığın fiziksel yapısında üremeden sonra en sıra dışı nitelik kanıdır. Yaratıkların kanı çok güçlü bir asitten ibarettir. Yaratık için normal olan ve ona hiçbir zararı dokunmayan bu asit yaratık yaralandığında ortaya çıkar ve eritemeyeceği hiçbir şey yoktur. Bir uzay gemisini birkaç kat delip uzay gemisinin oksijen kaçırmasına neden olabilir. Demiri, çeliği ve diğer en sert maddeleri kolaylıkla eritmektedir. Bu da insanların bir yaratığa saldırırken birkaç kere düşünmesine neden olur. Dolayısıyla damarlarındaki asit, eşsiz bir savunma mekanizmasıdır.

Yaratıkların beslenmesine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Yaratığı konu edinen hiçbir film bu noktaya değinmemiştir. Yaratıklar yakaladıkları insanları yememekte, onları üreme için kaçırmaktadır. Hiç beslenmeden nasıl yumurta ve larva ürettiği, doğumdan sonra kısa sürede hiç beslenmeden nasıl büyüdüğü bilinmemektedir.

Üreme ve kan dışında bir başka dikkate değer nokta ise onun her ortama kolay uyum sağlayabilmesidir. Bir yaratık her atmosfere ve yere kolaylıkla uyum sağlayabilir. Bu da yaratığın üreme süreciyle ilgilidir. Yaratıklar, üremenin göğüs parçalayan aşamasında içinde konakladıkları canlının DNA'sından faydalanmaktadırlar. Bu da içinde bulundukları canlının yaşayabildiği ortamlarda yaşayabilmesini getirmekle kalmaz, o canlının özelliklerini da almasını sağlar. (Aşağıdaki Değişik Biçimler başlığına göz atınız.)

Davranış Biçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaratığın bütün davranışları üreme amacına odaklanmıştır. Yaratığın saldırganlığının arkasında yatan sebep saldırdığı canlıyı kaçırmak ve yumurtaların olduğu alana götürmektir. Kurbanını kaçırmaya gücünün yetmediği durumlarda öldürdüğü de görülmüştür. Saldırgan davranışlarının arkasındaki üreme gayesi onu en doğal bir yırtıcı yapar ve fizyolojisinde bulunan bu nedenden ötürü uysallaştırılamaz.^[6] Veya onunla barışılamaz, işbirliği yapılamaz.

Yaratık zeki bir canlıdan çok bir hayvan olarak görünür. Alet yapma, konuşma gibi insana özgü niteliklere sahip değildir. Yine de oldukça gelişkin bir zekası olduğu söylenebilir. Yaratığın avlanma biçimine buna rastlamak mümkündür. Yaratık, genellikle avına hiç beklemediği bir anda veya hiç beklemediği bir yönden saldırır. Kendisini gizleme konusunda oldukça ustadır.

Yaratığın insanlara karşı oldukça ustaca taktikler kullandığı söylenebilir. Örneğin bir uzay gemisinde hapis durumundaki yaratıklar çıkmak için yeri asitle delme yöntemine gitmiş ve bunun için aralarından birini öldürmüşlerdir.^[7] Benzer bir durum, zincirlenmiş kraliçeyi kurtarmak için aralarından birkaçını feda ederek onların kanıyla zincirleri erittikleri sahnede de görülmektedir.^[8] Bu iki örnek, yaratığın kendi kanının niteliğinden haberdar olduğunu ve onu nasıl kullanacağını bilecek kadar zeki olduğunu gösterir.

Üreme Sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Alien'ın en dikkat çekici yanı üreme sistemidir. Sıra dışı ve karmaşık üreme sistemi, onun her ortama uyum sağlayabilmesinde açıklayıcı olduğu gibi neden diğer canlılara saldırdığını da açıklar. Üreme sistemi çeşitli evrelerden oluşur. Bu evreler, kraliçe, yumurta, yüze sarılan(facehugger), göğüs patlatan(chestburster) ve büyümedir.

Kraliçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaratıklar bir kraliçe ile çok sayıda asker veya işçi olarak adlandırılabilecek yaratıktan oluşur. Bütün yaratıklar tek bir kraliçenin çocuğudur. Diğerlerinden oldukça büyük boyutlarda olan Kraliçe Yaratık, işlev olarak yaratık soyunun devamını sağlar. Kraliçe ilk olarak yumurtlar. Kraliçenin çok sayıda ürettiği yumurta kendi içinde facehuggerları (yüze sarılan) bulundurmaktadır. Kraliçe, böylece üreme sürecinin ilk adımını başlatmış olup rolünü tamamlar. Fakat Kraliçe, bu rolüyle oldukça önemlidir. o olmazsa, üreme de olmaz ve yaratık neslinin sonu gelir. Bu nedenle Kraliçe, diğer yaratıklar açısından oldukça önemli olup korunmakta ve ona tam itaat edilmektedir.

Yumurta[değiştir | kaynağı değiştir]

Üremenin ikinci aşamasında yumurtalar bulunmaktadır. Bu oldukça büyük boyuttaki yumurtaların her birinde bir yüze sarılan (facehugger) bulunmaktadır. Aslında bu yumurtaların, yumurtadan çok birer larva olduğunu söylemek de mümkün olduğu gibi bilinen türden larvalar değillerdir. Çevreye duyarlı olan yumurtalar o sırada orada bulunan bir insan ya da başka bir canlının varlığını hissedebilirler. Hatta bu canlının bir yaratık olup olmadığını anlaması ve eğer yaratıksa sessiz kalması gerektiğini anlaması da mümkündür. Ve o sırada orada bir başka canlı bulunuyorsa yumurtanın görevi burada başlamaktadır. Yumurta o sırada orada bulunan bir canlının (örneğin bir insan) varlığını hissettiği anda başı açılır ve içindeki yüze sarılan, o insanın yüzüne doğru atlar.

Yüze Sarılan[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüze sarılanlar (facehugger) büyük boyutlarda bir eli andırmaktadır. Bir ana kısım ve parmaklara benzeyen uzantılarıyla ilk bakışta bir insan elini andırsa da altında bir tüp bulunmaktadır. Ayrıca bir başka uzantısı da yüzüne yapışan insanın boğazına sarılmaktadır. Yüze sarılan, bir insanın yüzüne yapıştıktan sonra o insanı bayıltır. Çok sıkı sarıldığı için insanın yüzünden o insana zarar verilmeden çıkarılması imkânsızdır. Yüze sarılan, bu aşamada görevini yerine getirir ve baygın haldeki insanın ağzından içeri bir tüp bırakır. Böylece göğüs patlatan (bebek yaratık) kurbanın (örneğin bir insanın) bedenine yerleştirilmiş olur. Yüze sarılan ise böylece işlevini tamamlamış olup o insanın yüzünden ayrılır ve ölür.

Göğüs Patlatan[değiştir | kaynağı değiştir]

Yaratığın üreme sürecindeki en önemli evredir. Bu evrede göğüs patlatan olarak tanımlayabileceğimiz bebek yaratık insanın göğsünde onun bedeni ve DNA'sından faydalanarak gelişmektedir. Bu, bir çeşit gebelik olarak da tanımlanabilir. Gebelik süresince insanın hayatta olması gerekir. Yaratığa gebe insan doğum gerçekleşmeden ölürse içindeki yaratık da ölür. Bu nedenle yaratık, içinde göğüs patlatan bulunan insanlara saldırmadığı gibi bulunmayan insanları da üreme için kaçırır, öldürmez. Birkaç saatlik gebelik sürecinin ardından bebek yaratık doğuma hazırdır. Ve içindeki bulunduğu insanın göğsünü patlatarak (yeni insanı öldürerek) dışarı çıkar ve böylece üreme tamamlanmış olur.

Büyüme[değiştir | kaynağı değiştir]

Üreme sonrası aşama, hemen her canlıda olduğu gibi büyümedir. Yaklaşık 30 cm olarak doğan bir yaratık, kısa sürede erişken boyutlara ulaşır. Bunun için yapması gereken özel bir şey yoktur. Hatta beslenmeye de ihtiyaç duymaz. Kısa sürede bir yaratık kendiliğinden ve iki metre boyuna çıkabilir.

Değişik Biçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yukarıda belirtildiği gibi yaratıkların gebelik evresinin son aşaması (göğüs patlatan) başka canlıların bedeninde geçmektedir. Bu evrede yaratık, içinde bulunduğu canlının DNA'sından faydalanmakta ve onun çeşitli özelliklerini kazanmaktadır. Dolayısıyla yaratığın farklı canlıları üremek için kullanması ortaya değişik biçimlerde yaratık formları da çıkarmıştır.

Köpek Yaratık[değiştir | kaynağı değiştir]

Serinin üçüncü filmi Yaratık 3'te görülen bu yaratık şaka yollu Bambi Burster (Bambi Patlatıcı) veya Runner Alien (Koşucu Yaratık) olarak da bilinir.^[9] Bir köpeğin bedenini konak olarak kullandığı için köpek özellikleri gösterir. Yapısı itibarıyla çok iyi bir koşucudur. İki ayağının üzerinde tam olarak dik duramaz. Doğduğunda 30 cm değil, biraz daha büyüktür.

Yeni Doğan[değiştir | kaynağı değiştir]

Serinin dördüncü filmi Yaratık: Diriliş'te görülmektedir. Farklı bir yöntemle doğduğu için Yeni Doğan (Newborn) olarak adlandırılabilir. Bu yaratığın annesi olan Kraliçe Yaratık, bir insandan (Ellen Ripley'in kalıtımsal kopyası) doğduğu için insani üreme sistemi özelliğini kazanmıştır. Dolayısıyla Kraliçe Yaratık, Yeni Doğan'ı bilinen yaratık üreme yöntemiyle dünyaya getirmemiş, bir memeli canlı gibi doğurmuştur. Görünüm olarak diğer yaratıklardan çok farklı olup, davranışları biraz daha farklıdır. İnsan-yaratık melezidir. Doğar doğmaz annesi Kraliçe Yaratık'ı öldürmüş ama kısa süre sonra Ellen Ripley tarafından öldürülmüştür.

Predalien[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu yaratık türü, Aliens vs. Predator: Requiem filminde görülmüştür. Predalien,^[10] bir Predator bedeninden doğan bir yaratıktır. Alien ile Predator gibi iki uzaylı, savaşçı, tehlikeli yaratığın karışımıdır. Davranış biçimleri olarak çok vahşi olmasının yanı sıra saç ve çene kemiği Predatorleri andırmaktadır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Alien Predator'e Karşı
• Aliens vs. Predator: Requiem

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yaratık – Yayın Tarihi: 25 Mayıs 1979 – On-line script.
• Yaratıklar (Yaratık 2) – Yayın Tarihi: 18 Haziran 1986 – On-line script.
• Yaratık 3 – Yayın Tarihi: 22 Mayıs 1992 – On-line script.
• Yaratık: Diriliş – Yayın Tarihi: 26 Kasım 1997 – On-line script.
• Alien Predator'e Karşı
• Aliens vs. Predator: Requiem
• Aliens Colonial Marines Technical Manual, HarperCollins 1996, ISBN 0-06-105343-0.
• Aliens: A Comic Book Adventure (oyun) [1]15 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.