Yıldırım Akbulut

Yıldırım Akbulut
Yıldırım Akbulut
20. Türkiye başbakanı
	Görev süresi; 9 Kasım 1989 - 23 Haziran 1991 ; (1 yıl, 7 ay ve 14 gün)
Cumhurbaşkanı	Turgut Özal
Yerine geldiği	Turgut Özal
Yerine gelen	Mesut Yılmaz
15. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
	Görev süresi; 20 Mayıs 1999 - 30 Eylül 2000
Yerine geldiği	Hikmet Çetin
Yerine gelen	Ömer İzgi
	Görev süresi; 24 Aralık 1987 - 9 Kasım 1989
Yerine geldiği	Necmettin Karaduman
Yerine gelen	İsmet Kaya Erdem
Türkiye İçişleri Bakanı
	Görev süresi; 26 Ekim 1984 - 16 Eylül 1987
Yerine geldiği	Ali Tanrıyar
Yerine gelen	Ahmet Selçuk
2. Anavatan Partisi Genel Başkanı
	Görev süresi; 16 Kasım 1989 - 15 Haziran 1991
Yerine geldiği	Turgut Özal
Yerine gelen	Mesut Yılmaz
Türkiye Büyük Millet Meclisi; 17., 18., 19. ve 21. dönem milletvekili
Seçim bölgesi	1983 - Erzincan; 1987 - Erzincan ; 1991 - Erzincan; 1999 - Ankara
Kişisel bilgiler
Doğum	2 Eylül 1935; Erzincan, Türkiye
Ölüm	14 Nisan 2021 (85 yaşında); Mamak, Ankara, Türkiye
Defin yeri	Devlet Mezarlığı, Ankara
Partisi	Anavatan Partisi
Evlilik(ler)	Samia Akbulut
Bitirdiği okul	Hukuk Fakültesi, İstanbul
Mesleği	Avukat · Siyasetçi
Hükûmeti	47. Türkiye Hükûmeti

Yıldırım Akbulut, (2 Eylül 1935, Erzincan - 14 Nisan 2021, Ankara), Türkiye Cumhuriyeti'nin 20. Başbakanı. Türk avukat ve siyasetçi. Başbakanlık ve 1989-1991 yılları arasında Anavatan Partisi genel başkanlığı görevini sürdüren Akbulut, 1987-1989 ve 1999-2000 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı görevini üstlendi.

Siyasi hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıldırım Akbulut, 2 Eylül 1935 tarihinde Erzincan'da doğdu.^[1]^[2]^[3] Babasının PTT memuru olması nedeniyle ilkokulu Eskişehir'de, ortaokulu Samsun'da, liseyi ise Erzincan'da okudu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra bir müddet avukatlık yaptı.^[4]

Akbulut, Adalet Partisi'nin Erzincan il başkanlığını yaptı. 1983 yılı Mayıs ayında Anavatan Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı ve ilk defa 1983 Türkiye genel seçimlerinde ANAP Erzincan milletvekili olarak meclise girdi. 26 Ekim 1984 ile 6 Eylül 1987 tarihleri arasında Turgut Özal tarafından kurulan 45. Türkiye Hükûmeti'nde içişleri bakanı olarak yer aldı. 1987 Türkiye genel seçimleri'nde tekrar ANAP Erzincan milletvekili olarak meclise girdi ve 1987 yılında yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı seçiminin üçüncü turunda 431 üyeden 250'sinin oyuyla TBMM başkanı seçildi ve bu görevini 9 Kasım 1989 tarihine kadar sürdürdü.^[4]^[5]

17'inci, 18'inci ve 19'uncu dönem Erzincan milletvekili ve 21'inci dönem Ankara milletvekili oldu.

Başbakanlığı, 1989-1991[değiştir | kaynağı değiştir]

Turgut Özal'ın 1989 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde cumhurbaşkanı olarak seçilmesinin ardından aynı yıl Akbulut başkanlığında 47. Türkiye Hükûmeti kuruldu.^[6] Anavatan Partisi'nin 17 Kasım 1989 tarihinde gerçekleşen ilk olağanüstü kongresinde Turgut Özal'dan boşalan genel başkanlığa Akbulut getirildi. 15 Haziran 1991 tarihinde gerçekleşen kongrede Mesut Yılmaz'a karşı seçimi kaybederek genel başkanlık ve başbakanlıktan ayrıldı.^[4]

Sonraki siyasi hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1992 yılında dönemin cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın talebiyle Yıldırım Akbulut ve 17 milletvekili ANAP'tan istifa etti, ancak bir süre sonra partiye döndü.^[4]

18 Nisan 1999 seçimlerinin ardından mayıs ayında yapılan TBMM başkanlığı seçimlerini kazanıp 2000 yılına kadar TBMM başkanlığını sürdürdü. 2000 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday oldu, ancak adaylığını ikinci turun ardından geri çekti. 2002'de ANAP'tan istifa eden Akbulut, aynı yıl yapılan genel seçimlerde Doğru Yol Partisi'nden İstanbul milletvekili adayı oldu, ancak DYP'nin barajı geçememesi nedeniyle seçilemedi.

Turgut Özal Üniversitesi'nin mütevelli heyeti başkanlığını yaptı. Son olarak Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu üyesi olarak görev yapmaktaydı.

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Anayasa Mahkemesi eski üyelerinden Samia Akbulut'la (d. 1939) evli olan Akbulut, 3 kız çocuğu babasıdır.

Ölümü ve sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Akbulut, 14 Nisan 2021'de aterosklerotik kalp hastalığı, kalp yetmezliği ve kalp pili tanısıyla tedavi gördüğü Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde 85 yaşında öldü.^[7] 15 Nisan 2021'de ilk olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde düzenlenen resmî cenaze merasiminin ardından Ahmet Hamdi Akseki Camii'nde cenaze namazı kılındı. Daha sonra naaşı Devlet Mezarlığı'na defnedildi.^[8]

1 Temmuz 2021 tarihinde yayınlanan cumhurbaşkanı kararı ile Erzincan Havalimanı’nın ismi, Erzincan Yıldırım Akbulut Havalimanı olarak değiştirildi.^[9]^[10]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Sanal, Türker (1995). Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti. Sim Yayın. s. 51. ISBN 978-9759544010. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
^ Arol, Ender (1990). Hayret ki Başbakan. Boyut Yayınevi. s. 88. ISBN 978-9755080222. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
^ "Yıldırım Akbulut". Yeni Rehber Ansiklopedisi. 20. Türkiye Gazetesi. s. 239.
^ ^a ^b ^c ^d Hürriyet, 7/2/2002.
^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
^ "Eski başbakanlardan Yıldırım Akbulut hayatını kaybetti". NTV.com.tr. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021.
^ Sinan Uslu,Kemal Karadağ, Özcan Yıldırım (15 Nisan 2021). "Eski başbakanlardan Yıldırım Akbulut son yolculuğuna uğurlandı". Anadolu Ajansı. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.
^ "Eski Başbakan Yıldırım Akbulut'un ismi Erzincan Havalimanı'na verildi". T24. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
^ "Eski Başbakan ve Meclis Başkanı merhum Yıldırım Akbulut'un ismi Erzincan Havalimanı'na verildi". Anadolu Ajansı. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.

Siyasi görevi
Önce gelen: Hikmet Çetin	15. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı 20 Mayıs 1999 - 30 Eylül 2000	Sonra gelen: Ömer İzgi
Önce gelen: Turgut Özal	20. Türkiye başbakanı 9 Kasım 1989 - 23 Haziran 1991	Sonra gelen: Mesut Yılmaz
Önce gelen: Necmettin Karaduman	Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı 24 Aralık 1987 - 9 Kasım 1989	Sonra gelen: Kaya Erdem
Önce gelen: Ali Tanrıyar	Türkiye İçişleri Bakanı 26 Ekim 1984 - 16 Eylül 1987	Sonra gelen: Ahmet Selçuk
Parti siyasi görevi
Önce gelen: Turgut Özal	Anavatan Partisi Genel Başkanı 16 Kasım 1989 - 15 Haziran 1991	Sonra gelen: Mesut Yılmaz

[1] Sanal, Türker (1995). Türkiye Cumhuriyeti ve 50 Hükümeti. Sim Yayın. s. 51. ISBN 978-9759544010. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.

[2] Arol, Ender (1990). Hayret ki Başbakan. Boyut Yayınevi. s. 88. ISBN 978-9755080222. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.

[3] "Yıldırım Akbulut". Yeni Rehber Ansiklopedisi. 20. Türkiye Gazetesi. s. 239.

[:0-4] Hürriyet, 7/2/2002.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[7] "Eski başbakanlardan Yıldırım Akbulut hayatını kaybetti". NTV.com.tr. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021.

[AA-8] Sinan Uslu,Kemal Karadağ, Özcan Yıldırım (15 Nisan 2021). "Eski başbakanlardan Yıldırım Akbulut son yolculuğuna uğurlandı". Anadolu Ajansı. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021.

[9] "Eski Başbakan Yıldırım Akbulut'un ismi Erzincan Havalimanı'na verildi". T24. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.

[10] "Eski Başbakan ve Meclis Başkanı merhum Yıldırım Akbulut'un ismi Erzincan Havalimanı'na verildi". Anadolu Ajansı. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

g t d Türkiye başbakanları (liste)
Kurtuluş Savaşı dönemi (1920–1923)	Mustafa Kemal Atatürk Fevzi Çakmak Rauf Orbay Fethi Okyar
Cumhuriyet dönemi (1923–2018)	İsmet İnönü Fethi Okyar İsmet İnönü Celâl Bayar Refik Saydam Ahmet Fikri Tüzer (vekil) Şükrü Saracoğlu Recep Peker Hasan Saka Şemsettin Günaltay Adnan Menderes Cemal Gürsel Fahri Özdilek (vekil) İsmet İnönü Suat Hayri Ürgüplü Süleyman Demirel Nihat Erim Ferit Melen Naim Talu Bülent Ecevit Sadi Irmak Süleyman Demirel Bülent Ecevit Süleyman Demirel Bülent Ecevit Süleyman Demirel Bülend Ulusu Turgut Özal Ali Bozer (vekil) Yıldırım Akbulut Mesut Yılmaz Süleyman Demirel Erdal İnönü (vekil) Tansu Çiller Mesut Yılmaz Necmettin Erbakan Mesut Yılmaz Bülent Ecevit Abdullah Gül Recep Tayyip Erdoğan Ahmet Davutoğlu Binali Yıldırım

g t d Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanları (liste)
TBMM Dahiliye Umuru Vekilleri (1920-1923)	Cami Baykurt Hakkı Behiç Bayiç Nazım Resmor Refet Bele Ata Atalay Refet Bele Fethi Okyar İsmail Safa Özler Fethi Okyar
TC İçişleri Bakanları (1923-günümüz)	Ahmet Ferit Tek Recep Peker Cemil Uybadın Şükrü Kaya Refik Saydam Faik Öztrak Ahmet Fikri Tüzer Recep Peker Hilmi Uran Şükrü Sökmensüer Münir Hüsrev Göle Mehmet Emin Erişirgil Rükneddin Nasuhioğlu Halil Özyörük Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu Etem Menderes Namık Gedik Etem Menderes Namık Gedik Muharrem İhsan Kızıloğlu Ahmet Topaloğlu Sahir Kurutluoğlu Hıfzı Oğuz Bekata İlyas Seçkin Orhan Öztrak İsmail Hakkı Akdoğan İzzet Gener Mehmet Faruk Sükan Salih Ragıp Üner Haldun Menteşeoğlu Hamdi Ömeroğlu Ferit Kubat Mukadder Öztekin Oğuzhan Asiltürk Mukadder Öztekin Oğuzhan Asiltürk Sabahattin Özbek Mustafa Necdet Uğur Korkut Özal İrfan Özaydınlı Hasan Fehmi Güneş Vecdi İlhan Mustafa Gülcügil Orhan Eren Selahattin Çetiner Ali Tanrıyar Yıldırım Akbulut Ahmet Selçuk Mustafa Kalemli Abdülkadir Aksu Mustafa Kalemli Sabahattin Çakmakoğlu İsmet Sezgin Mehmet Gazioğlu Nahit Menteşe Teoman Ünüsan Ülkü Güney Mehmet Ağar Meral Akşener Murat Başesgioğlu Kutlu Aktaş Cahit Bayar Sadettin Tantan Rüştü Kazım Yücelen Muzaffer Ecemiş Abdülkadir Aksu Osman Güneş Beşir Atalay Osman Güneş İdris Naim Şahin Muammer Güler Efkan lâ Sebahattin Öztürk Selami Altınok Efkan lâ Süleyman Soylu Ali Yerlikaya

g t d 45. Türkiye Hükûmeti
1. Özal Hükûmeti (13 Aralık 1983 - 21 Aralık 1987)
Başbakan	Turgut Özal
Başbakan Yardımcısı	Kaya Erdem
Devlet Bakanları	Vehbi Dinçerler · Sudi Türel · İsmail Özdağlar · Kazım Oksay · Ahmet Kurtcebe Alptemoçin · Abdullah Tenekeci · Hasan Celal Güzel · Ahmet Karaevli · Tınaz Titiz · Cemal Büyükbaş · Ali Bozer · Mesut Yılmaz
Gençlik ve Spor Bakanı	Abdullah Tenekeci
Gümrük ve Tekel Bakanı	Mesut Yılmaz
Adalet Bakanı	Mahmut Oltan Sungurlu → Halil Ertem → Mehmet Necat Eldem
Millî Savunma Bakanı	Zeki Yavuztürk
İçişleri Bakanı	Ali Tanrıyar → Yıldırım Akbulut → Ahmet Selçuk
Dışişleri Bakanı	Vahit Melih Halefoğlu
Maliye Bakanı	Vural Arıkan
Maliye ve Gümrük Bakanı	Ahmet Kurtcebe Alptemoçin → Vural Arıkan
Millî Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanı	Metin Emiroğlu → Vehbi Dinçerler
İmar ve İskan Bakanı	Sudi Türel
Bayındırlık Bakanı	Safa Giray
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı	Mustafa Kalemli → Mehmet Aydın
Ulaştırma Bakanı	İhsan Pekel → Veysel Atasoy
Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanı	Hüsnü Doğan
Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı	İsmail Özdağlar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı	Mustafa Kalemli
Sanayi ve Teknoloji Bakanı	Cahit Aral
Ticaret Bakanı	Kazım Oksay
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı	Sudi Türel → Cemal Büyükbaş
Kültür ve Turizm Bakanı	Mesut Yılmaz → Mükerrem Taşçıoğlu

g t d 47. Türkiye Hükûmeti
Yıldırım Akbulut Hükûmeti (9 Kasım 1989 - 23 Haziran 1991)
Başbakan	Yıldırım Akbulut
Başbakan Yardımcısı	Ali Bozer
Devlet Bakanı	Mustafa Rüştü Taşar · Güneş Taner · Vehbi Dinçerler · Kamran İnan · Mehmet Yazar · Hüsnü Doğan · Işın Çelebi · Recep Ercüment Konukman · Mehmet Keçeciler · Cemil Çiçek · Kemal Akkaya · Hüsamettin Örüç · İsmet Özarslan · İbrahim Özdemir
Adalet Bakanı	Mahmut Oltan Sungurlu
Millî Savunma Bakanı	Safa Giray → Mehmet Yazar → Hüsnü Doğan
İçişleri Bakanı	Abdülkadir Aksu
Dışişleri Bakanı	Mesut Yılmaz → Ahmet Kurtcebe Alptemoçin → Ali Bozer
Maliye ve Gümrük Bakanı	Adnan Kahveci → Ekrem Pakdemirli
Millî Eğitim Bakanı	Avni Akyol
Bayındırlık ve İskan Bakanı	Cengiz Altınkaya
Sağlık Bakanı	Halil Şıvgın
Ulaştırma Bakanı	Cengiz Tuncer
Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanı	Lütfullah Kayalar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı	İmren Aykut
Sanayi ve Ticaret Bakanı	Şükrü Yürür
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı	Togay Gemalmaz → Fahrettin Kurt
Kültür Bakanı	Namık Kemal Zeybek
Turizm Bakanı	İlhan Aküzüm

Yıldırım Akbulut nedir?, Yıldırım Akbulut anlamı nedir?, Yıldırım Akbulut ne demektir?