Windows Önyükleme Ortamı

Windows Önyükleme Ortamı
Geliştirici(ler)	Microsoft
Güncel sürüm	10.0.18362.1 / 21 Mayıs 2019
Önizleme sürümü	10.0.18995.0 / 3 Ekim 2019
Lisans	Ücretsiz yazılım
Resmî sitesi	docs.microsoft.com/en-us/windows-hardware/manufacture/desktop/winpe-intro

Windows Preinstallation Environment, (Windows Önyükleme Ortamı, kısa şekilde Windows PE veya WinPE) PC'ler, iş istasyonları ve sunucular dağıtım için kullanılan Windows'un hafif versiyonudur veya çevrimdışı iken bir sorun çekimi işletim sistemidir. MS-DOS boot diskleri değiştirmek için tasarlanmıştır ve USB bellek aygıtı, IPXE, PXE, CD-ROM, ya da sabit disk üzerinden booting edilebilir.^[1] Geleneksel büyük şirketler ve OEM (Orijinal ürün üreticisi) tarafından kullanılır, (üretim sırasında PC'lerde Windows istemci işletim sistemlerini yeniden yüklemek için) ve Windows Otomatik Yükleme Seti (WAIK) üzerinden şimdi ücretsiz yazılım olarak kullanılabilir.

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

WinPE başlangıçta, yalnızca Microsoft Windows işletim sistemlerini dağıtmak için bir kurulum öncesi platformu olarak kullanılmak üzere özel olarak bu konuda DOS yerine amaçlanmıştır. WinPE-nin aşağıdaki kullanım alanı vardır:

Büyük şirketlerde iş istasyonları ve sunucuların dağıtımı, hem de iş istasyonları ve sunucuların sistem üreticileri tarafından önceki kurulum son kullanıcılara satılacak
Windows Sysinternals ERD Commander veya Windows Kurtarma Ortamı (Windows RE) gibi 32-bit veya 64-bit kurtarma araçları çalıştıran kurtarma platformu.
Üçüncü taraf 32-bit veya 64-bit disk klonlama programları çalıştırmak için bir platform.

Paket geliştirici testi için ya da sistem yöneticileri için bir kurtarma Compact Disc / DVD olarak da kullanılabilir. Farklı kullanımlar için üçüncü parti uygulamalar ile paketlenmiş birçok özelleştirilmiş WinPE boot CD'si internet üzerinden gönüllülerden şimdi mevcuttur. Bu paket, herhangi bir kullanılabilir diskleri montaj etme ve değiştirmeden adli soruşturma baz olarak kullanılabilir, ya bir disk görüntü yakalaya veya analiz araçlarını çalıştırabilir. Sürüm 2.0, bir dizi iyileştirme tanıttı, Microsoft Windows Otomatik Yükleme Seti (WAIK) indirerek ve yükleyerek değil, sadece kurumsal kurumsal müşterilere tüm müşterilerine WinPE kullanılabilirliğini genişletti.^[2]

Versiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows PE 1.0 - Windows Önyükleme Ortamın ilk sürümü.
Windows PE 1.1 - Service Pack 1 ile Windows XP sürümlerinden yapıldı.
Windows PE 1.2 - Windows Server 2003 ailesinden yapıldı.
Windows PE 1.5 - Windows PE 2004 denilir; Service Pack 2 ile Windows XP sürümlerinden yapıldı.
Windows PE 1.6 - Windows PE 2005 denilir; Service Pack 1 ile [[Windows Server 2003'ten yapıldı.
Windows PE 2.0 - Windows Vista'nın ilk baskısından inşa edildi. Bu sürüm, tüm dosyaları yüklemek için diski gerekmediği için diğer sürümlerden farklıdır.^[3] Bu, şimdi önceki sürümlerinden indirme boyutunun 60 MB yerine 992 MB olduğu anlamına gelir. Windows Yönetim Araçları, Windows Scripting Host, ek sürücüler ve diğer 32-bit uygulamalar (veya 64-bit sürümleri için 64-bit uygulamalar) gibi birkaç eklentilere erişim için varsayılan başlangıç diskini değiştirmek mümkündür. WinPE sürüm 1.x-in sadece bir kaydedilebilir RAM diski olduğundan, diğer yeni özellikler bir yeniden yazılabilir RAMdisk için yeteneğine dahildir.
Windows PE 2.1 - Windows Server 2008-den inşa edildi.^[4]
Windows PE 2.2 - Windows Server 2008 SP2-den inşa edildi.
Windows PE 3.0 - Windows 7 kod tabanından inşa edilmiştir. Bu WAIK 2.0-da dahildir.
Windows PE 3.1 - Windows 7 SP1 kod tabanından inşa edilmiştir.^[5] Bu Microsoft tarafından sağlanan bir WAIK ek güncellemede dahildir.
Windows PE 4.0 - Windows 8 kod tabanından inşa edilmiştir. Windows 8.0 için, Windows ADK-de dahildir.^[6]
Windows PE 5.0 - Windows 8.1 kod tabanından inşa edilmiştir. Windows 8.1 için, Windows ADK-de dahildir.^[7]
Windows PE 5.1 - Elle uygulanan sürüm 5.0 için bir güncelleştirmedir.^[7]
Windows PE 10.0.10240.16384 - Microsoft'un "Tek, Windows" politikasının bir parçası olarak, Windows 10 ile aynı sürüm numarası vardır. Windows ADK-de (Windows Kits 10) dahildir.^[8]
Windows PE 10.0.10586.0 - Windows 10 sürüm 1511 ile aynı sürüm numarasına sahiptir. Windows ADK-de (Windows Kits 10.1) dahildir.^[9]
Windows PE 10.0.14393.0 - Windows 10 (1607) kod tabanından inşa edilmiştir. Bu, Windows 10 1607, Windows ADK-de dahildir.^[10]

Türevler[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows Recovery Environment[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows Recovery Environment (WinRE) Windows PE dayalı araçlar kümesidir, Windows'un başarıyla boot olmasına engelliyor olabilen ciddi hatalardan kurtarmak ve teşhisine yardımcı olmaktır. Windows RE, Windows Vista ve daha sonrası ile birlikte yüklüdür ve sabit disklerden, Optik medya (örneğin bir işletim sistemi yükleme diski gibi) ve PXE-den (örneğin Windows Dağıtım Hizmetleri) boot edilebilir.^[11] Windows RE-nin bir kopyası yukarıda belirtilen işletim sistemlerinin yükleme medyasında dahil edilir. Bu Kurtarma Konsoluna (Recovery Console) bir ardılıdır.
Windows RE-nin özellikleri şunlardır:
Automatic Repair: Otomatik olarak Windows Vista Başlangıç Sürecinde önyükleme hataları bulur ve giderir. Böyle aşağıdaki bileşenlerin bozulması olarak çalışır: Önyükleme Yapılandırma Verileri, disk ve dosya sistemi meta, Master Boot Record veya Windows Kayıt ve eksik veya bozuk önyükleme ve sistem dosyaları, uyumsuz sürücüleri veya bozuk bir donanımdan kaynaklanan konular. Önce Windows 8'de, bu model "Başlangıç Onarım." olarak bilinir. Otomatik Onarım için çalıştırılabilir görüntü startrep.exe-dir.
Sistem geri yükleme (System Restore) Windowsda dahildir, bir sistemin ayarlarına yüklü programların bir önceki düzgün çalışan durumlarına geri yüklemesini sağlar
System Image Recovery: (Sistem görüntüsü kurtarma) Bir disk görüntüsünden geri yüklemekle tüm sistemi bir önceki durumuna geri yükler. Yedekleme ve Geri yükleme (Backup and Restore) oluşturulur. Windows Vista'da, bu "Complete PC Restore" olarak biliniyordu.
Windows Memory Diagnostic Tool: (Windows Bellek Tanılama Aracı) bilgisayar belleği (RAM) kusurlarını analiz eder. (Windows 8 üzerinde mevcut değildir). Program, WinRE içinde çalışmayacak, ancak sistemi reboot etmenin yerine ve işletim sistemi yüklenmeden önce memtest.exe yürütür.
cmd.exe (Windows Command Prompt veya Windows Komut İstemi) dosya sistemi, hacimleri ve dosyalara komut satırına erişim sağlar. Bir çevrimdışı Windows yüklemesine karşı Sistem Dosyası Denetleyicisi (sfc / scannow) çalıştırmak için kullanılabilir, eksik veya bozuk dosyaları tamir eder. Robocopy, DiskPart ve Windows Imaging Format gibi araçlar kurtarma veya dosyaları yedeklemek, bölümleri yönetmek gibi çeşitli sistem görevleri gerçekleştirmek ve sırayla servis ile ilgili sorunları gidermek için kullanılabilir. Komut istemini kullanabilmek için, kullanıcı bir yönetici hesabı oturum açması gerekir.

Windows Server 2012 ve Windows 8-de, "Refresh" veya "Reset" seçenekleri de mevcuttur, Windows her ikisinden sabit diskte işletim sisteminin bir kopyasından yeniden yüklenir. "Refresh" operasyonu, dosyalarınızı, ayarlarınızı ve Windows Mağazası uygulamaları (ancak diğer masaüstü uygulamaları değil) korur.^[12] "Reset" ise isteğe bağlı olarak sabit disk biçimlendirme, Windows'un fabrika ayarlarına sıfırlamanı gerçekleştirir ve disk silme işlemini gerçekleştirir. Reset işlevi tam bir yeniden yükleme yapmaz; bu sadece bir gizli kurtarma bölümü içinde bir WIM görüntü fabrika ayarlarına sıfırlama gerçekleştirir. Bu yöntemle, bir Reset gerçekleştirmek için özel bir WIM görüntü oluşturmak mümkündür. Bir kurtarma anahtarı varsa, BitLocker ile şifrelenmiş hacimler monte edilebilir. Windows Kurtarma Ortamı da, OEM'ler tarafından bir sabit disk bölümü için monte edilebilir ve bu özgün durumuna geri bilgisayarı geri yüklemek için ayrı bir sistem kurtarma aracı gibi ek araçları ile özelleştirilmiştir.^[13] Windows Vista SP1 itibarıyla, kullanıcılar kurtarma ortamını içeren kendi bootable CD-ni oluşturabilirler.

Microsoft DaRT[değiştir | kaynağı değiştir]

Microsoft Teşhis ve Kurtarma Araç Seti (DaRT), Microsoft Desktop Optimization Pack'in bir parçası olarak satılır. Bu, Windows PE-ye dayanan araç takımıdır, Windows çevrimdışı kopyası üzerinde teşhis ve kurtarma gerçekleştirir. Bu, Windows Kayıtlı düzenleyici, dosyaları yönetebilir, önceden yüklenmiş Windows güncelleştirmelerini kaldırır, kötü amaçlı yazılım için sistemi tarar ve silinen dosyaları geri yükler.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows PE Teknik karşılaştırma 6 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Windows PE-ni a USB driveye yükleme 15 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[microsoft.com-7] "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[8] "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[9] "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[10] "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[11] "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[12] "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[13] "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Windows Preinstallation Environment nedir?, Windows Preinstallation Environment anlamı nedir?, Windows Preinstallation Environment ne demektir?