Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Vault" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Haziran 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Bu maddenin konusu kayda değerlik yönergelerini sağlamayabilir. Konudan bağımsız ve güvenilir kaynaklar kullanarak maddeyi geliştirebilir ve kayda değer olduğunu ispat edebilirsiniz. Maddenin kayda değerliği kanıtlanamazsa Vikipedi'nin silme politikası gereğince hızlı silinmesi, kayda değerliği tartışmalı ise silinmeye aday gösterilmesi yerinde olacaktır. Kaynak ara: "Vault" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR Bu madde Haziran 2022 tarihinden bu yana işaretli olarak durmaktadır.

Vault'lar (İngilizce: Sığınak, kasa, mezar), Fallout video oyunu serisinde Vault-Tec tarafından Toplumsal Koruma Programı bünyesinde geliştirilmiş, kurgusal devasa yeraltı nükleer savaş sığınaklarıdır. Amerikan hükûmetinin derin devleti olarak tabir edilebilecek Enclave isimli bir örgütün isteğiyle tüm ABD üzerinde inşa edilen açıklanmış toplam 122 Vault'un amacı olası bir nükleer bir felakette Amerikan halkını korumak, insan neslinin devamını sağlamaktır. Ancak bu, sadece halka açıklanan amaçtır. Vault'ların sayısı devlet sırrı olduğundan sağlıklı bir hesaplama yapmak mümkün olmasa da halk Vault'larının sayısı göz önüne alındığında her biri -istisnalar dışında- 1000 kişi kapasiteli 122 Vault, 2077 tarihindeki ABD nüfusu olan yaklaşık 400 milyon kişiyi elbette korumaya yetmeyecektir. Enclave bütün Amerikan nüfusunu koruyamayacağını bildiği için Vault'ları halka açıklanandan çok daha farklı bir amaç için inşa ettirmiştir.

İnşa süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

Belirlenen ilk bütçesi 400 milyar dolar olan Vault projesinin zaman geçtikçe bütçesi 645 milyar dolara çıkmıştır. İlk Vault projenin uygulanabilirliğini göstermek amacıyla Los Angeles'ta inşa edilmiştir. Şehrin altına inşa edilen bu Vault gösterim için olduğundan dolayı Sosyal Koruma Programı deneylerinin bir parçası olmamıştır.

Vault'ların neredeyse tamamı 2063'te bitmiştir. İnşası en son biten Vault, ilk oyunun başladığı Vault olan Vault 13'tür. Ancak öngörülememiş nükleer etkilerden dolayı Vault'ların çoğu başarısız olmuştur. Bazılarının girişleri çökmüş, bazılarının etrafındaki radyasyon miktarı çok fazla olduğu için belirlenen tarihte dışarı çıkılmasını engellemiştir. Vault-Tec'in tasarım hatalarının başını çeken maddenin, şirketin nükleer savaşta Vault'ların hedef olmayacağını sanması ve Vault'ları yalnızca radyasyondan ve uzak patlamadan koruması olduğu sanılıyor.

Ayrıca Vault'ların inşasının bitimiyle Büyük Savaş arasındaki zaman diliminde yapılan tatbikatlar insanlarda yalancı çoban etkisi yaratmış ve sirenler çaldığında Vault'larda yer bulabilmiş birçok insanın bu sirenleri tatbikat sanıp aldırmamalarına neden olmuştur.

Asıl amacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Vault'ların asıl amacı olası bir nükleer felakette yaşanacak küresel durgunluğu fırsat bilip insanlar üzerinde deneyler yapmaktır. Sirenler çalmaya başlayıp da Vault'larda yer bulabilecek kadar şanslı olan insanlar Vault-Tec tarafından belirlenmiş Vault'larına koştuklarında ve devasa Vault kapıları üzerlerine kapandığında bilmeden dünya tarihinin en kapsamlı sosyolojik deneyinin bir parçası haline gelmişlerdir. Deneylerin amacı nüfusun önceden seçilmiş parçalarının bir felaketten sonra yeniden dünya yaşamına nasıl döneceğini öğrenmek dışında belirli yaşam koşullarında insanların nasıl yaşayacağını gözlemlemektir. Bu çeşitli yaşam koşullarını yaratmak için her Vault'a farklı bir özellik verilmiştir.

Vault'ların özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilinen Vault'ların özellikleri şu şekildedir:

Teknik Altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Vault'lar çoğunlukla gerçek hayattaki serpinti sığınaklarının özelliklerini taşımakla beraber, Fallout dünyasının retro-fütüristik bakış açısının yarattığı farklılıkları da yansıtır.

İnşa Bölgesi Kriterleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Vault'lar patlama etkisi ve serpinti daha zayıf olduğu için yer altına veya dağ içlerine inşa edilmiştir. Vault-Tec nükleer patlamaların hedef alanında kalmaması için çoğu Vault'u, kolay ulaşım adına şehir merkezlerine inşa etmek yerine, şehirlerin etrafına, nükleer silahların tahmin edilen ilk hedefi olan şehir merkezlerinden uzağa inşa etmiştir.

Giriş Bölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Little Lamplight Madenleri'nden ikinci bir girişi de bulunan Vault 87 gibi bazı Vault'lar dışında bütün Vault'larda tek bir giriş-çıkış kapısı bulunur. Genellikle mağara içlerine inşa edilmiş bu girişlerin bazıları nükleer patlamalar sırasında çökmüş, Vault'ları içindeki insanlara bir tabut haline getirmiştir.

Vault kapıları içeri yabancı madde girmemesi için tamamen mühürlü, yaklaşık yarım metre kalınlığında devasa elektro-manyetik kapılardır. Washington D.C.'deki Teknoloji Müzesi'ndeki sunumda belirtildiği üzere bu kapılar direkt bir nükleer patlamaya karşı %98 güvenlidir. Vault-Tec'in bilinen iki çeşit Vault Kapısı modeli vardır. En çok kullanılan ve Batı Kıyısı'ndaki Vault'ların hepsinde görülen model olan Seal-N-Safe Vault Door Model No. 343 dışa doğru gelip mekanik bir kol yardımıyla kenara sürüklenir. Doğu Kıyısı'nda kullanılan daha az gelişmiş diğer model ise içe doğru gelir.

Enerji[değiştir | kaynağı değiştir]

Enerji Vault'ların içine inşa edilmiş çeşitli tipte santrallerden sağlanmıştır. Örneğin Vault 13 jeotermal enerji santraline sahiptir ve yedek olarak General Atomics International tarafından tasarlanmış bir nükleer enerji jeneratörü vardır.