Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir?

Türkiye faunası Nedir?

Türkiye faunası Nedir?, Türkiye faunası Nerededir?, Türkiye faunası Hakkında Bilgi?, Türkiye faunası Analizi? Türkiye faunası ilgili Türkiye faunası ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz.  Türkiye faunası ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Türkiye faunası Ne Anlama Gelir Türkiye faunası Anlamı Türkiye faunası Nedir Türkiye faunası Ne Anlam Taşır Türkiye faunası Neye İşarettir Türkiye faunası Tabiri Türkiye faunası Yorumu 

Türkiye faunası Kelimesi

Lütfen Türkiye faunası Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Türkiye faunası İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı? Türkiye faunası Ne Demek? ,Türkiye faunası Ne Demektir? Türkiye faunası Ne Demektir? Türkiye faunası Analizi? , Türkiye faunası Anlamı Nedir?,Türkiye faunası Ne Demektir? , Türkiye faunası Açıklaması Nedir? ,Türkiye faunası Cevabı Nedir?,Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı?,Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Türkiye faunası Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız

Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı Nedir? Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı

Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:

Söylemek, söz söylemek -  Ad vermek -  Bir dilde karşılığı olmak -  Herhangi bir ses çıkarmak -  Herhangi bir kanıya, yargıya varmak -  Düşünmek - Oranlamak  - Ummak, - Erişmek -  Bir işe kalkışmak, yeltenmek -  Saymak, kabul etmek -  bir şey anlamına gelmek -  öyle mi,  - yani, anlaşılan -  inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü

Türkiye faunası Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır

Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı

Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. -  Muşmulaya döngel de derler.

Kamer `ay` demektir. -  Küt dedi, düştü. -  Bu işe herkes ne der? -  Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. -  Bundan sonra gelir mi dersin? -  Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. -  Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Türkiye faunası - Demek gideceksin.

Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler

- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek

 - dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin  - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok

Türkiye faunası

Türkiye faunası Nedir? Türkiye faunası Ne demek? , Türkiye faunası Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi

Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı? Türkiye faunası Ne Demek? Türkiye faunası Ne Demektir? ,Türkiye faunası Analizi? Türkiye faunası Anlamı Nedir? Türkiye faunası Ne Demektir?, Türkiye faunası Açıklaması Nedir? , Türkiye faunası Cevabı Nedir? , Türkiye faunası Kelimesinin Anlamı?






Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir?

Türkiye faunası

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Karakulak: Türkiye'nin yabani kedilerinden.
Afalina (Tursiops truncates) türü bir yunus.

Türkiye direyi (Latince: Fauna), hayvanlar âleminin Türkiye sınırları içerisinde yaşayan üyelerinin tümüdür. Birçok farklı hayvan türünü barındırması ile dikkat çeker. Anadolu'nun Asya ile Avrupa arasındaki konumu bunda başlıca etkendir. Farklı iklim özelliklerinde coğrafi bölgelere sahip olduğu için, bitki örtüsünün diğer Orta Doğu ülkelerine göre daha zengin (850 cins altında toplanan 9.000 tür bitki) olması ise diğer önemli etkendir ve bu yüzden, farklı iklim ve besin ihtiyacı olan birçok hayvan türü kendisine uygun yaşam alanı bulabilmektedir.

Böylece, Türkiye'de yalnızca Akdeniz direyinin değil, Orta ve Doğu Avrupa, Orta Doğu, Kafkaslar ve Arap Yarımadası direylerinin de tipik türleri bulunmaktadır. Ayrıca Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında, çok daha fazla memeli tür barındırır ve bu da Türkiye direyinin ne tipik Avrupa direyine ne de tipik Orta Doğu direyine sınıflandırılabildiğini gösterir.

Türkiye direyine ait 160 memeli, 466 kuş, 120 sürüngen, 22 kurbağa, 127 tatlısu balığı, 384 deniz balığı olmak üzere toplam 1279 civarında omurgalı tür tanınır. Ama bu türlerin bazılarının nesli tamamen tükenmek üzere, bazılarınınki de tehlike altında bulunmaktadır.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin farklı iklimlere sahip zengin coğrafyası
Karadeniz'in yerinde 7000 yıl öncesine kadar çok daha alçak seviyede, dev bir tatlı su gölü bulunuyordu ve Anadolu'nun Avrupa kıtasına daha geniş bir bağlantısı vardı. Uzaydan çekilen resimlerde bu gölün eski yatağı hâlâ görülmektedir.

Son 250 milyon yıl[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilimsel verilere göre, dünyanın tüm kıtaları günümüzden 250 milyon yıl önce Pangea adı verilen tek bir kara parçasından koparak oluşmuştur. Bu tek kıta parçası zamanla parçalanmış ve böylece canlı biçimlerin kıtalardaki dağılımı gerçekleşmiştir. Bu parçalanma sürecinde memelilerin çeşitlenmeye başladığı 65 milyon yıl öncesi, Anadolu yarımadası için de önemli bir tarihtir. Bu süreçte Anadolu yarımadası defalarca Avrupa ile bağlantı kurmuş ve tekrar ayrılmıştır. Böylece Anadolu yarımadasının denizleri de çok kez görünüm değiştirmiş, denizin defalarca yükselip alçalması sonucu, Karadeniz bazen Hazar denizi ile birleşmiş, bazen de diğer denizlere bağlantısı olmayan bir göl hâline gelmiştir.

Avrupa'nın son iki milyon yılda geçirdiği buzul devirlerinde soğuktan kaçan hayvan türleri Balkanlar ve Kafkasya üzerinden Anadolu'ya gelmişlerdir. Kuzeyden gelen bu göçlerin yanı sıra güneyden ve doğudan da bazı hayvan türleri Anadolu'ya göç edip yerleşmiştir. Güneyden gelen bazı çöl hayvanları, Anadolu'nun güneyinde bulunan sıradağları aşamayıp sadece güneye yerleşmiştir.

Son 2500 yıl[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı nesli tükenmiş türleri de gösteren bir Roma mozaiği

MÖ 300 yıllarında gittikçe büyüyen Roma İmparatorluğu Anadoluyu da sınırları içine almıştır. Romalılar da, kendilerinden önce hüküm sürmüş halkların başlattığını sürdürerek silah, ev ve gemi yapımı için Anadolu'nun uçsuz bucaksız ormanlarını daraltmaya devam etmişlerdir. Ayrıca Romalıların meşhur sirk gösterilerinde savaş tutsaklarının yanında çok sayıda vahşi hayvan insanlara karşı dövüştürülüp öldürülmüştür. İmparatorluk topraklarından vahşi hayvanların yakalanıp Romaya götürülmesi bol para getiren bir uğraş olmuştur. Aylarca süren yolculuklara çoğu hayvan katlanamayıp yolda ölmüş, sadece onda biri canlı olarak Roma'ya varmış, Roma'da her hafta sonu binlerce vahşi hayvan gösterilerde katledilmiştir.

Bu dönemde batı ve güney Avrupa'da, ama özellikle Anadolu'da birçok hayvan türünün soyunun tüketilmiş olduğu kabul edilir. Örneğin: Asya fili. (Türkiye'de nesli tükenen diğer türler)

Memeliler (Mammalia)[değiştir | kaynağı değiştir]

Bozayı (Ursus arctos)

Yukarıda tarih başlığı altında, Türkiye'de bulunan tür zenginliğinin nedeni açıklanmıştır. Böylece Türkiye'de 160 civarında Memeli Hayvan türü yaşamaktadır, ve yapılan araştırmalarla bu sayı her an artabilir. Anadolu, tarihinde daima geçiş noktası ve sığınak olmuş olması nedeniyle çok sayıda türü barındırır. Türkiye'nin Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında, çoğu diğerlerinden daha fazla memeli türleri barındırdığı göze çarpar.

Bazı örnekler:

Balıklar (Pisces)[değiştir | kaynağı değiştir]

Yayın balığı, 3 metreye varan boyu ile Türkiye'nin en büyük tatlısu balığıdır.
Şanlıurfa'nın meşhur kutsal sazanları.

Türkiye'de bulunan balık türlerinin ayrıntılı listesi için buraya bakınız:

Türkiye'de 127 tatlısu balığı ve 384 deniz balığı türü bulunmaktadır.

Tatlısu balıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin tatlı sularında en yaygın olan balık türleri hiç şüphesiz alabalıklar ve sazangiller familyasına ait olan ak balık ve üç ayrı türü ile Bıyıklı balık türleridir, ve neredeyse Türkiye'nin her bölgesinde her derede ve çayda bulunurlar. Bunların yanında sazangiller familyasına ait sazan balığı, çapak balığı, tahta balığı, kadife balığı, kızılkanat, kızılgöz gibi türler bulunur. Türkiye'de birçok alabalık türü mevcuttur. Bunlardan Abant alası, Anadolu alası gibi bazıları sadece Türkiye'de bulunurlar. Tatlı suların en yaygın yırtıcı balıkları yayın balığı, turna balığı, sudak balığı, yılan balığı ve tatlısu levreğidir. Türkiye'nin güneydoğusunda yayın balığının bir de Mezopotamya yayını diye ikinci bir türü bulunur. Ayrıca Türkiye'nin diğer bir yerlisi olan kangal balığı, cilt hastalıklarına karşi şifalı olması ile dünyaca ün kazanmıştır. Kefal adını taşıyan ama aslında sazangiller familyasına mensup olan inci kefali sadece Van Gölünde bulunan bir yerli balık türüdür.

Ticari açıdan en önemlileri sazan, gökkuşağı alabalığı, ak balık ve yayın balığıdır. 1970'li yıllarda gökkuşağı alabalığının Kuzey Amerika'dan Türkiye'ye getirilmesi ve devlet tarafından üretimi desteklenmesinden sonra Türkiye'de büyük kapsamlı yetiştirilmeye başlanmıştır. Türkiye'nin her yerinde alabalık yetiştiriliciğine rastlamak mümkündür. Ayrıca yayın balığı da havuzlarda üretilmeye başlanmıştır.

Bazı örnekler:

Deniz balıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin denizlerinde bulunan en büyük balıklar boyu 7-8 metreye ve ağırlıkları 1,5 tona varabilen Mersin morinası, 500 kiloya varan mavi kanatlı orkinos ve sadece Akdeniz'de Mersin ve İskenderun körfezlerinde nadir rastlanan ve eti yenilmeyen ay balığı (3 ton). Bunların yanında bazı köpek balıkları da çok büyük olabilirler: özellikle beyaz köpek balığı (7 metre, 1,5 ton).

Ticari açıdan en önemli balıklar hamsi, kefal, istavrit, barbunya, sardalya, uskumru, mezgit, sargan, kalkan ve çipura türleridir. Ayrıca çipura Türkiye'nin Ege kıyılarında çok başarılı bir şekilde suni olarak da yetiştirilmektedir.

Bazı örnekler:

Amfibyumlar (Amphibia)[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırmızılı kurbağa (Bombina bombina bombina)

Türkiye'de yaşayan 34 amfibyum türü bilinmektedir. Bunların yarısı kuyruklu kurbağalar (Urodela) takımına, diğer yarısı da kuyruksuz kurbağalar (Anura) takımına aittir.

Bazı örnekler:

Sürüngenler (Reptilia)[değiştir | kaynağı değiştir]

Küpeli yılan (Natrix natrix)

Türkiye'de varlığını sürdüren 120 civarında sürüngen türü tanılmaktadır. Bunlardan yaklaşık 40'ı yılan türüdür. Türkiye'nin yılanlarının 10'u farklı derecede zehirli, diğerleri ise zehirsizdir.

Türkiye'nin en zehirli 5 yılanından 4'ü Engerekgillerden Şeritli engerek, Benekli engerek, Koca engerek ve Boynuzlu engerek türleridir.Kobragillerden Mısır kobrası'da Türkiye'de bulunur.Coluber cinsine ait olan türlerde, zehirli olmamalarına rağmen fazla üzerilerine yürünüldüğünde agresif olabilirler. Zehirsiz dişleri ile ısırıp, ısırdıktan sonra bile dişlerini etin içinde oynatıp, açtıkları yarayı ve insana verdikleri acıyı büyütmeye çalışırlar. Ama genelde hiçbir yılan nedensiz olarak ısırmaz ve insanlardan mümkün oldukça kaçmaya çalışır.

Türkiye'nin en yaygın kertenkele türleri Lacerta cinsine aittir. Kaplumbağaların en yaygını ise tosbağadır.

Bazı örnekler:

Kuşlar (Aves)[değiştir | kaynağı değiştir]

Saka kuşu (Carduelis carduelis)
Küçük akbaba (Neopron percnopterus)

Türkiye'nin farklı iklimli bölgeleri birçok farklı kuş türlerinin yaşamaları için elverişlidir. Türkiye'de 453 kuş türü tespit edilmiştir. Bunların 302 türü Türkiye'de yumurtlamakta, diğerleri ise ziyaretçi göçmen kuşlardır. Türkiye'de geçici veya kalıcı olarak barınan kuş türü çeşitliliğinin 3/4'ü kızılırmak ve Bafra ovası deltasında bulunmaktadır.

Türkiye'de, Avrupa ve Kuzey Asya'nın göçmen kuşlarının kışladığı önemli bölgeler bulunmaktadır. Birçok göçmen kuş, Avrupa'dan Afrika'ya giden yolculuklarında Türkiye'yi adeta köprü olarak kullanır. Örneğin deniz üzerinden uçmamaya çaba gösteren Avrupa leylekleri (Ciconia ciconia) İstanbul Boğazı'nın en dar noktasından geçerek, Anadolu ve İsrail üzerinden Afrika'ya doğru devam eder.

Türkiye'de en çok kuş türünün bir arada bulunduğu ve kuşlar için en önemli sayılan bölgeler şunlardır:

Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de kuş türlerinin büyük çoğunluğu ötücü kuşlar (Passeriformes) takımına aittir. Küçük kuş türleri daha başarılı ve daha yaygınken, büyük kuş türleri tehlike altındadır. Toy (Otis tarda) ve kelaynak (Geronticus eremita) Türkiye'de tehlike altında olan türler için örnek olarak gösterilebilir.

Bazı örnekler:

Ev hayvanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Manda (Bubalus bubalis)

Hayvancılığın Türk Kültüründe çok eski kökleri bulunduğunu ve hatta günümüzde tanıdığımız bazı ev hayvanlarının Türklerin elinde evcilleştiğini biliyoruz. Eski göçebe Türkler gittikleri her yere çok sayıda hayvan ve bitki türü de taşımışlardır. Örneğin Akkoyunlu devletini ziyaret eden bir Venedik elçisinin, Anadolu'ya o zamanlarda daha yeni girmiş olan, göçebe Osmanoğulları üzerinde yaptığı bir sayısal listede, Osmanlıların sayıları yanında binlerce at, eşek, katır, deve, sığır, koyun, keçi, kaz, ördek, tavuk, köpek, kedi, kartal, şahin ve hatta 12 adet evcil av leoparı gözükmektedir.

Türk tarihinde çok önemli bir rolü olan ve Türklerde çok eski bir geleneği olan at yetiştiriciliği göçebelikten yerleşik kültüre geçişte önemini kaybetmiş ve 20. yüzyılda otomobillerin yayılması ile kaybolacak kadar azalmıştır. Bunun yanında, deve ve manda (camuz) gibi taşıyıcı hayvanlar da motorlu tarım araçlarının yayılması ile azalmaya başlamıştır. Türkiye'de ev hayvanı olarak yetiştirilen mandaların sayısı 1982 yılında 1.002.000 iken, 2002 yılına kadar 138.000'e düşmüştür.

Günümüzde en yaygın ev hayvanları koyun, sığır, keçi, tavuk, kaz ve ördektir. Manda, eşek ve at, artık nadir rastlanan ev hayvanları olmuşlardır. Bunların yanında alabalık, yayın balığı, sazan, çipura gibi balık türleri; arı ve ipek böceği gibi böcek türleri de Türkiye'de yetiştirilmektedir. Türkiye'de birkaç deve kuşu yetiştiricisi bulmak da mümkündür.

Bazı örnekler:

Omurgasızlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Böcekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de birçok böcek türü yaşar. Bunlardan Malatya kelebeği ve bombus arısı Türkiye'ye özgü olup yurt dışına kaçırılarak Türkiye'ye satılmaktadır. Türkiye birçok böcek türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan kızılkarınca, yalancı apollo kelebeği, bombus arısı ve ateş böceği örnek olarak gösterilebilir. Ayrıca Türkiye'de ev karıncası, tahta kurusu ve yusufçuk (helikopterböceği) da(de) yaşar.

Yengeçler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye aynı zamanda birçok yengeç türüne de ev sahipliği yapar. Bunlara keşiş yengeci (İngilizce hermit crab) ve mavi yengeç örnek olarak gösterilebilir.

Hidralar, mercanlar ve benzerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Akdeniz ve Ege denizi başta olmak üzere Türkiye'nin çoğu denizinde Deniz şakayıkları, süngerler, mercanlar, denizanaları ve ahtapotlar yaşar.

Soyu tükenmiş türler[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüzde Afrika ve Asya'ya özgü olduğu bilinen yabani hayvanlardan bazılarının, bir zamanlar Türkiye'de de yaşadıkları bilinmektedir. Asya aslanı (Panthera leo persica) alttürü, Anadolu'nun birçok bölgesinde yaşamış ve daha sonra soyu tükenmiştir.[1] Asya aslanının 13. yüzyılda soyunun tükendiği tahmin edilse de, çeşitli kaynaklarda Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da 18. yüzyıla kadar varlıklarını devam ettirdikleri iddia edilmiştir.[1] Önceki dönemlere ait eski Anadolu eserlerinde ve bazı kilim motiflerinde de aslan süslemeleri mevcuttur.[1] Hazar kaplanı (Panthera tigris virgata) da, Anadolu'da daha önceleri yaşamış bir alttürdü. 1970'te Hakkâri Uludere'de köylüler tarafından vurulan Hazar kaplanı, Türkiye'deki kaplan varlığına ait en kesin kayıttır.[2] Kaplanın kuyruk kısmı kamçı olarak kullanılması için bir aşiret reisine verilmiştir. Kaplanın 122 cm uzunluğundaki postu, bölgede araştırma yapan Turhan Baytop tarafından alınarak İstanbul'da doldurulmuştur. Baytop'un notlarına göre, köylüler tarafından kendisine daha önceki yıllarda da civarda sekiz kaplanın vurulmuş olduğu söylenmiştir. Ayrıca yazılı basında 2002'de Silopi'de, 2003'te de Şırnak'ta kaplan görüldüğü haberleri çıkmıştır.[3]

Asya çitası (Acinonyx jubatus venaticus) alttürü, Güneydoğu Anadolu'da 19. yüzyılın sonlarına kadar görülmüştür. Osmanlı padişahlarının eğitilmiş çitaları avlarda av köpeği gibi kullandıkları dönemin sanat eserlerinde yer almaktadır.[3] Bir pars (Panthera pardus) alttürü olan Anadolu parsı (Panthera pardus tulliana), Türkiye'de daha önce yaşamıştır ve halen günümüzde bazı kayıtlardan yola çıkarak yaşadığı varsayılmaktadır.[4] 1974'te Ankara'nın Beypazarı ilçesinde vurulan bir Anadolu parsı günümüzde Ankara MTA Genel Müdürlüğü Tabiat Tarihi Müzesi'nde sergilenmektedir. 2010 yılında Siirt'te, 2013 yılında ise Diyarbakır'da pars vurularak öldürülmüştür. 2019 yılında ise Hakkari ve Tunceli'de pars görüntüleri basında çıkmıştır.[4] Karadeniz Teknik Üniversitesi Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Şağdan Başkaya, Anadolu parsına ait çeşitli fotoğraflar elde ettiklerini ve bu alttürün Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi çoğunlukta olmak üzere Türkiye'nin birçok yerinde yaşadığını ve sayılarının arttığını açıklamıştır.[5]

Asya fili (Elephas maximus) ve Avrupa bizonu (Bison bonasus caucasicus), Anadolu'da, MÖ 1. yüzyıl başlarına kadar yaşamışlardır.[kaynak belirtilmeli] Türkiye'de 8 kuş türü son 50 yıl içinde ortadan kaybolmuştur.[kaynak belirtilmeli] Bunlardan orman horozu, yakalı toy ve yılanboyun kuşlarının soyunun tükendiği resmen açıklanmıştır.[kaynak belirtilmeli] Bunların haricinde, yeterince araştırılmadığı için soyu tükenip tükenmediği kesin olarak bilinmeyen türler vardır; buna en iyi örnek kunduzdur.[kaynak belirtilmeli]

Bazı örnekler:

Tehlike altında olanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın ana maddesi:

Kara akbaba (Aegypius monachus), Türkiye'de artık sadece 100 çifti kalan bu türün, doğadaki leşleri ortadan kaldırıp böylece salgın hastalıklarının yayılmasını önlemekte önemli payı vardır.
Alageyik (Cervus dama). Akdeniz bölgesinin dağlık ormanlarında az sayıda hala var olduğu umut edilir. Ama Türkiye'de neslinin tükenmiş olması da olasıdır.

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkut Kıvanç Türkiye'de önemli bir yaşam alanı habitat tahribi hâlâ devam etmekte ve birçok hayvanın neslinin tehlike altında olduğuna dikkati çekmektedir:

"Bilinçli bir koruma olmazsa, doğal hayat bir gün bitecek. Sivrisineğin bile korunmaya ihtiyacı var. Ama yasaklar dinlenmiyor. Bu gidişle doğa diye bir şey kalmayacak"

Onsekizmart Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nden Doç Dr. Ali İşmen de denizlerde kirliliğin her geçen gün türleri tehdit ettiğini, Karadeniz ve Marmara'dan sonra, son zamanlarda Akdeniz'de de kirliliğin arttığına dikkati çeker.

Yaşamın son 500 yıllık evriminde, biyosferin hiç bu kadar tahribata uğramadığını vurguluyan Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sıkı ise bu konu hakkında şunları söylemiştir:

"Bütün canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için kesinlikle insana ihtiyacı bulunmaz, ama insanın yaşamını sürdürebilmesi için en küçük hücreliden yırtıcılara kadar bu canlılara ihtiyacı var. Eğer habitat (hayvanların yaşam ortamı) tahribatı, plansız nüfus artışı, yapılaşma, ormanların yakılması, sulak alan tahribi sürerse, birçok tür tükenme tehlikesine girer. Bir türün, dünya üzerinde ya da lokal olarak bulunduğu bölgede yok olmasının kötü sonuçlarını kimse kestiremez. Bu, yakın zamanda da ortaya çıkmaz. Örneğin bizi rahatsız eden karasinek birden ortadan kalksa, her tarafı hayvan leşleri götürür. Ya da baykuşların yok olduğunu düşünelim; o zaman tarla fareleri üzerindeki baskı kalkar."

Türkiye'de 8 kuş türü son 50 yıldır gözlenmezken, bunlardan 4 türün soyunun tükendiği kabul edilmiştir. Biyologlara göre, orman horozu, hubara ve yılanboyun artık yok. Kelaynak, telliturna, su çulluğu gibi türler ise büyük tehlike altındadır. Bilimciler denizlerde de aynı tehlikenin devam ettiğini söylemektedirler. Yunuslar, Akdeniz foku, deniz alaları, mersinbalıkları, beni balığı, büyük ve küçük ayı istakozları, deniz kaplumbağaları, süngerler, pina, denizyıldızı, triton, denizatı, denizkulağı, yumuşak mercanlar, posidonai ve zostera da tükenme tehlikesi içindedirler. (Kaynak: 08.08.2003 Hürriyet Gazetesi) Türkiye faunasından IUCN'nin kızıl listesinde 20 memeli, 16 kuş, 13 sürüngen, 10 amfibiyen, 52 balık, 11 omurgasız ve toplamda 122 hayvan türü vardır.

Tehlikeli olanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney avrupa çiyanı (Scolopendra cingulata): Zehiri öldürücü değildir ama ısırdığı alanda birkaç gün süren bölgesel felçleşme yaratabilmektedir.
Eşek arıları 2-3'lü gruplar hâlinde dolaşırlar. Rahatsız edildikleriklerinde ilk önce zehirli bir sıvı fışkırtıp kaçarlar.Bir daha rahatsız edilirse sokarlar.Bir eşek arısını öldürmek mantıksızdır çünkü ölünce kovandaki bütün eşek arılarını çağıran bir madde salgılar.

Türkiye'nin en tehlikeli hayvanları aslında düşünüldüğü gibi Boz ayı ya da Kurt gibi yırtıcı memeliler değil, zehirli yılan, akrep, kırkayak, örümcek ve denizanası gibi küçük türlerdir. Ayı,leopar, kurt, vaşak ve çakal gibi hayvanlar daima insanlardan mümkün oldukça uzak durmaya çaba gösterirler. Yıllık istatistiklerde Türkiye'de yırtıcı bir hayvan tarafından öldürülen kimse görülmezken, her yıl onbinlerce insanlar sivrisinek ve kene gibi küçük haşerelerin insanlara geçirdikleri hastalıklara yakalanıp, insanlar bazen bu hastalıklara yenik düşerler. Bu ufak zararlı hayvanların sayılarının artmasının sebebi; çoğunlukla, insanlar tarafından doğal düşmanlarının sayılarının azaltılıp, tabiatın dengesinin bozulmasıdır.

Özellikle yılanların tehlikeli hayvan olarak görülmesinden dolayı, Türkiye'de her yıl onbinlerce yılan katledilir. Oysa Türkiye'deki 40 yılan türü arasında sadece 10 tanesi farklı derecede zehirlidir ve avlanırken zehirlerini fare ve sıçan gibi hayvanları uyuşturmak için kullanırlar. Yılanların azaltıldıkları bölgelerde, kemelerin ve farelerin sayılarında patlama olmakla birlikte, asıl zarar o bölgenin tarım alanında meydana gelmektedir.

Kurtlar ve ayılar da, eğer yaşadıkları çevrenin dengesi bozulmamışsa ve kuduz değillerse insanlardan korkar ve uzak dururlar. Ancak fazla sert kış aylarında uzun süre aç kaldıklarında yerleşim yerlerine yaklaşıp, orada köpek ve diğer ev hayvanları avlayıp ya da insanların (onlar için) iştah açıcı kokan çöplerini karıştırarak açlıklarını gidermeye çalışabilirler.

Bazı örnekler:

Yabancı türler (Neozoon)[değiştir | kaynağı değiştir]

Küreselleşmenin hızla ilerlediği dünyamızda kıtalar arası taşımacılığın istemeyerek türleri yaymakta yardımci olması dünyanın her yerinde mühim bir sorun olmuştur. Yabancı türler ait olmadıkları bir doğa çemberine katıldıklarında çoğunlukla sorun yaratırlar. Memleketlerindeki ortamda, evremlerinin sürecinde kendilerine uyum sağlamış türlerle bir çemberin içinde yaşarlar, ama ait olmadıkları bir ortamda onların kabiliyetlerine karşı kendini koruyamayan türlerle karşılaşır, kendilerinin sayılarını kontrol altında tutan doğal düşmanlarından uzak kalır ve böylece diğer türlerin soyunu tüketip hızla yayılabilirler.

Yabancı türler çoğunlukla üç yol üzerinden dağılırlar:

  1. Deniz taşımacılığı/Balast suyu
  2. Baştan satılmak istenen,ticari amaçlı yakalanmış egzotik ev hayvanlarının doğaya salınması.
  3. Yetiştirildikleri kapalı alanlardan kaçmaları.

Örneğin bir Çin limanında yükünü boşaltan bir gemi dengesini sağlamlaştırmak için orada geminin depolarına oranın denizinden tonlarca balast suyu pompalar. Bu suyun içinde balıklar, yumuşakçalar ve kabuklular gibi yüzlerce tür bulunur. Sonra örneğin Seyhan limanına vardığında bu suyu denize boşaltıp tekrar yük almaya başlar. Ya da bir kıtadan diğer kıtaya giden karton paletleri ya da meyve-sebze kasaları aralarında da böcek, örümcek, fare ya da yılan türleri bulunabilir. Avrupa Birliği'nin limanlarında bunu önlemek için görevlendirilmiş memurlar vardır. Bunlar başka kıtalardan gelen paletleri incelerler.

Karadeniz’de, Pasifikten gelen bir çeşit deniz anası Mnemiopsis leidyi Karadenizin en önemli ticari balığı olan hamsinin stoklarına zarar vermiş ve toplam 26 balık türünün yok olmasına sebep olmuştur. Tropikal bir alg olan Caulerpa taxifolia orijinal yetişme sahası olan Monako'daki akvaryumundan çıkıp, Akdeniz kıyılarının 40 milyon metre karelik kısmına yayılması ve günümüze kadar hâlâ önlenememiş olan bir ekolojik felakete yol açması bunun diğer bir örneğidir. Son onyıllarda Türkiye'de yayılan koypu veya Süveyş Kanalı aracılığıyla Kızıldeniz'den Akdeniz'e geçen 20 çeşit balık da örnek olarak gösterilebilinir.

Kuzey Amerika'dan balık yetiştiriciliği için getirilen Çelikbaş, yerli alabalık türlerinden daha obur ve daha çeviktir. Diğer balık türlerinin yumurtalarını ve yavrularını yiyerek yerli türleri tüketebilen bu alabalık türü, yetiştirildiği dalyanlardan kaçıp Türkiye'nin tatlısularına yayılmayı başarmıştır. Chrysaora hysoscella (pusula denizanası) adlı medüz türü ise son günlerde azalsada özellikle 2009 yazında çoğalan tehlikeli bir türdür. Türkiye'de yaşadığı 2003 yılında keşfedilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel
  1. ^ a b c Mısırlıoğlu & Ekim 2019, s. 77.
  2. ^ Mısırlıoğlu & Ekim 2019, s. 78.
  3. ^ a b Mısırlıoğlu & Ekim 2019, s. 79.
  4. ^ a b Mısırlıoğlu & Ekim 2019, s. 80.
  5. ^ Haber 61, Trabzon Haber- (6 Ağustos 2020). "Nesli tükendiği biliniyordu, Anadolu Parsı görüntülendi". www.haber61.net/. 15 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
Genel
  • Mısırlıoğlu, Mete (Ekim 2019). ""Zoolojik Servetimiz"". Bilim ve Teknik. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]


Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Nedir? :Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? ile ilgili Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Ne Demektir? Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Açıklaması Nedir? Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Cevabı Nedir? Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Kelimesinin Anlamı? Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? konusu Nedir Ne, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ne kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Türk Dil Kurumu na (TDK) göre farklı anlamları olan ne kelimesi, Türkçe de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Ne kelimesi ne demek, TDK ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için bildiris.com doğru adres! Peki, ne kelimesi ne demek, TDK ye göre anlamı nedir? Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Ne kelimesinin kökeni ne, ne kelimesinin kaç anlamı var? Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? İşte TDK bilgileri ile merak edilenler
Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Açıklaması? :Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Açıklama Bir Terim Kavram Ya Da Başka Dilsel Olgunun Daha İyi Anlaşılması İçin Yapılan Ek Bilgidir.Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Söz Konusu Bilgi Açıklanacak Sözcükten Daha Uzun Olur Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Açıklama İle İlgili Durumun Kanıtı Şu Şekilde Doğrulanabilir Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Bir Sözlükteki Tanım İlgili Sözcük Yerine Kullanılabilirse, Bu Bir Açıklamadır. Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Yani Aynı Bağlam İçinde Hem Sözcük Hem De Tanım Kullanılırsa Ve Anlamsal Açıdan Bir Sorun Oluşturmuyorsa Bu Bir Açıklamadır.
Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Gerçek mi? :Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? ile ilgili Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Gerçek anlam Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? sözcüklerin birincil anlamı ile (varsa) bu anlamla doğrudan ilişkili olan anlamlarıdır. Gerçek anlam, temel anlam ile yan anlamların bileşkesidir. Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Bir sözcüğün mecaz olmayan tüm anlamlarını kapsar.
Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Hakkında? :Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? ile ilgili Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? burada bulabilirsiniz. Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Detaylar için sitemizi geziniz Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? Bu sayfada Hakkında nedir Hakkında ne demek Hakkında ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Hakkında anlamı tanımı açılımı Hakkında hakkında bilgiler Türkiye faunası nedir?, Türkiye faunası anlamı nedir?, Türkiye faunası ne demektir? resimleri Hakkında sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca ingilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz
Türkiye Türklerindir, The Sixth Sense, Ewelina Wojnarowska, Edyta Dzieniszewska, Acrotaenia, MobileCoin, Bihać, Bihaç, Hamido, Lois Wilson, Anfield, 2017 UCI Dünya Turu, 2005 Almanya Bisiklet Turu, 1912 ?talya Bisiklet Turu, Pocahontas County, Iowa, Bar?? Hersek, Ixodes downsi, Solanum macracanthum, Sjöfn, Garipler, Volvo F88, Artvin ili genel seçim sonuçları, The Backrooms, Kiswahili, Dobong, ?skele Burhaniye, Samsun Çarşamba Havalimanı, Mike Dean, Buckethead, Aroche, Atlantikçilik, Termokimya, NBA Yılın Altıncı Adamı Ödülü, Sakarya milletvekilleri, Vurun Kahpeye, Madenler, Alaçam, Aldeire, Liouville sayısı, Higurashi no Naku Koro ni, Rurouni Kenshin, Heinrich Himmler, Ali Asker, Çinde medya, Bassas da India, Nemuro, Çinde konuşulan diller, Steatoda moesta, 2024 Yaz Olimpiyatlarında atıcılık, papalar listesi, Amsonia, Pınarbaşı, Ergene, Luboš Pecka, NGC 2658, Ayşegül Pehlivanlar, Chris Mara, Çinde küreselleşme, Zoli Ádok, Kadri Öztopçu, Üçüncü Enternasyonal ve Tarihteki Yeri, Nedime, Çinde intihar, Bibliyografya, 2023 NATO zirvesi, Çinde İnternet, Every Song Is a Cry for Love, every song is a cry for love, İnsan, Insan, II. Serafim, Malanje Bölgesi, Güney Asya Taş Devri, Stray Kidsin kazandığı ve aday gösterildiği ödüller listesi, Anton Webern, Çinde insan hakları, Yeni Çağ, Alexander Cunningham, Dozimetre, Osmanlı Sadrazamı, Mariska Hargitay, Gökkuşağı lori, Nalan Altınörs, 2000 CONCACAF Gold Cup, Yeşim Büber, Giuseppe Pella, CD Concepción, Beth, Muling, Leptoceridae, Burma pasaportu, Ajansspor.com, Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı, Birmingham, Samuh, II. Juba, Arakan İsyanı, 1970ler, Pembe İncili Kaftan, 2018 Strade Bianche, Başkent Üniversitesi, 2000 Çankırı depremi,
Zekice İsminin Anlamı Nedir?, Tezkiyesi Bozuk Nedir?, Mete Koca Kimdir?, Abdullah Çakır Kimdir?, Zeki İsminin Anlamı Nedir?, Recep Bakırcı Kimdir?, Doğu Türkistan bayrağı Anlamı Nedir, Doğu Türkistan bayrağı Nasıl Oluştu, Doğu Türkistan bayrağı Tarihi, Doğu Türkistan bayrağı Renkleri, Doğu Türkistan bayrağı Tasarımı, Tezatlı Nedir?, Zekasal İsminin Anlamı Nedir?, Faik Deli Kimdir?, Zekâlı İsminin Anlamı Nedir?, Ferdaya Salmak Nedir?, Cevdet Akay Kimdir?, Zekâi İsminin Anlamı Nedir?, Teyelli Nedir?, Ferdası Nedir?, Zehirsiz İsminin Anlamı Nedir?, Ferasetsiz Nedir?, Tuncer Usta Kimdir?, Tevazulu Nedir?, Ferasetli Nedir?, Zehirli İsminin Anlamı Nedir?, Nesrin Arslan Kimdir?, Ferahlık Duymak Nedir?, Çağatay Atasay Kimdir?, Zehir Zıkkım İsminin Anlamı Nedir?, Alpaslan Türkkan Kimdir?, Zecrî İsminin Anlamı Nedir?, Adnan Sinan Çakıroğlu Kimdir?, Yrd Doç Dr Badegül Can Emir Kimdir? Yrd Doç Dr Badegül Can Emir Nereli Yrd Doç Dr Badegül Can Emir Kaç Yaşında?, Zebunküş İsminin Anlamı Nedir?, Aziz Cem Güner Kimdir?, Zebun İsminin Anlamı Nedir?, Ferah Tut Nedir?, Doğukan Ak Kimdir?, Zayi İsminin Anlamı Nedir?, Ferah Bulmak Nedir?, Doğan Avcı Kimdir?, Zayıf Sesli İsminin Anlamı Nedir?, Erol Bayram Kimdir?, Feragatli Nedir?, Tufan Yanar Kimdir?, Zayıf Nahif İsminin Anlamı Nedir?, Testereli Nedir?, Özgül Baydoğan Kimdir?, Feragat Sahibi Nedir?, Zayıf İsminin Anlamı Nedir?, Tespihsiz Nedir?, Naci Şanlıtürk Kimdir?, Zaviyevi İsminin Anlamı Nedir?, Ülkü Ayaydın Kimdir?, Tespihli Nedir?, Fer Almak Nedir?, Akadyana bayrağı Anlamı Nedir, Akadyana bayrağı Nasıl Oluştu, Akadyana bayrağı Tarihi, Akadyana bayrağı Renkleri, Akadyana bayrağı Tasarımı, Naile İşlek Kimdir?, Zavallı İsminin Anlamı Nedir?, Teslimiyetçi Nedir?, Zatî İsminin Anlamı Nedir?, Fenomenolojik Nedir?, Nizamettin Öztürk Kimdir?, Ahmet Yasin Şentürk Kimdir?, Fenomenal Nedir?, Zata Mahsus İsminin Anlamı Nedir?, Ejder Kaygusuz Kimdir?, Fenolojik Nedir?, Zaruri İsminin Anlamı Nedir?, Tesettürsüz Nedir?, Emrullah Türe Kimdir?, Zarsı İsminin Anlamı Nedir?, Tesettürlü Nedir?, Fenlenmek Nedir?, Elif Baysal Kimdir?, Zarplı İsminin Anlamı Nedir?, Fenik Nedir?, Mehmet Bağlar Kimdir?, Cumali İnce Kimdir?, Zarif İsminin Anlamı Nedir?, Fenersiz Yakalanmak Nedir?, Fevzi Fatih Oğuz Kimdir?, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Anlamı Nedir, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Nasıl Oluştu, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Tarihi, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Renkleri, Zafer Bayrağı (Azerbaycan) Tasarımı, Fenersiz Nedir?, Zararsız İsminin Anlamı Nedir?, Fenerli Nedir?, Zararlı İsminin Anlamı Nedir?, Hüseyin Çalişci Kimdir?, İrfan Karatutlu Kimdir?, Feneri Nerde Söndürdün Nedir?, Zarardîde İsminin Anlamı Nedir?, Terso Nedir?, Metin Bozkurt Kimdir?, Zarafetli İsminin Anlamı Nedir?, Savaş bayrağı Anlamı Nedir, Savaş bayrağı Nasıl Oluştu, Savaş bayrağı Tarihi, Savaş bayrağı Renkleri, Savaş bayrağı Tasarımı, Fener Çekmek Nedir?, Mustafa Çiftci Kimdir?, Zampara İsminin Anlamı Nedir?, Tersinir Nedir?, Gülfiraz Sağlık Kimdir?, Ters Türs Nedir?, Zamlı İsminin Anlamı Nedir?, Fenaya Çekmek Nedir?,