Türkistan Millî Özerk Hükûmeti

Türkistan Millî Muhtar Hükûmeti
Türkistan Millî Özerk Hükûmeti
Türkistan Millî Muhtar Hükûmeti; Türkistan Millî Özerk Hükûmeti
27 Kasım 1917-22 Şubat 1918
	Bayrak
	Millî marş; Türkistan Milli Marşı
	1918'in başlarında Orta Asya'nın siyasi haritası. Türkistan Millî Özerk Hükûmeti (koyu mavi renkte).
Başkent	Taşkent
Yaygın dil(ler)	Özbekce; Kırgızca; Kazakça
Hükûmet	Cumhuriyet
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	27 Kasım 1917
• Dağılışı	22 Şubat 1918
Yüzölçümü
• Toplam	86600 km2
Nüfus
• Sayılan	7.037.867
Öncüller	Ardıllar
	Rus Türkistanı
Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Günümüzdeki durumu	Özbekistan; Kırgızistan; Kazakistan

Türkistan Millî Özerk Hükûmeti, Türkistan Millî Muhtar Hükûmeti, 1917'de Rus devriminin meydana geldiği dönemlerde eski Hive, Hokant ve Buhara hanlıklarının topraklarının üzerinde özerkliğini ilan eden ve ileride diğer iki Türki bölgeyle (Alaş Orda ve İtil-Ural)birleşmeyi öngören hükûmet.^{[kaynak belirtilmeli]}

Türkistan özerk hükûmeti bir cedidçi olan Mustafa Çokayev tarafından kurulmuştu ve meclis Hive, Hokand ve Buhara halklarının temsilcilerinden oluşuyordu. Cedidciler, Pan-Türkist ve Pan-İslam görüşler barındırmaktaydı.^[1]

Cedid reformcularının geçici hükûmeti olarak da tanımlanan oluşum, Hokant'ı başkent olarak göstererek Türkistan'ın özerkliğini deklare etti. Rusya, Taşkent'teki birliklerini hemen Hokant üzerine yöneltti ve Hokant'taki yeni hükûmetini kırmaya çalıştı. Kısa bir süre sonra, Buhara ve Hive toprakları üzerinde kurulu olan yarı-özerk devlet ortadan kaldırıldı. Özerklik ve Bağımsızlık yanlısı Türkistan kuvvetleri lav edildi. Özerklik ve Bağımsızlık yanlısı Türkistanlılar, Basmacı isyanlarına başladılar. Ancak Basmacı isyanı 1924'e değin etkinliğini korudu.^{[kaynak belirtilmeli]}

Türkistan özerk hükûmeti; daha ileri de Kazak Hanlığı (Alaş Orda), Tatar ve Başkırtlar (İtil-Kama) ve Orenburg Türkleri ile birleşme öngörülüyordu. Buna bağlı olarak, yine Çokayev önderliğinde Kazak-Kırgızlar tarafından kurulmuş olan Alaş Orda hareketi ile sıkı bir iş birliği içindeydi. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nda kurulmuş olan Jön Türkler harekâtı ve İtil-Kama bölgesinde Mir Sultan Galiyev tarafından kurulmuş olan Türk-Tatar Komitesi ile sıkı iş birliği yapmaktaydılar.

1917 sonlarında ve 1918 başlarında biçim değiştirerek Orta Asya'ya geri gelen Sovyet Rusya birlikleri bu özerk devlete son vermiştir. Türkistan özerk hükûmeti topraklarında 1918 yılında Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur.

Sovyet Rusya'nın bundan sonraki politikası eski hanlıkları birbirinden farklılaştırarak ayrı uluslar yaratmak olmuştur.

Türkistan özerk hükûmetinin yayılma alanı yeşil renkde

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Turkestan Autonomy and legends about Mustafa Shokay". 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkistan Müslüman Konseyi

Türk tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "Turkestan Autonomy and legends about Mustafa Shokay". 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021.

[1]

Türkistan Millî Özerk Hükûmeti nedir?, Türkistan Millî Özerk Hükûmeti anlamı nedir?, Türkistan Millî Özerk Hükûmeti ne demektir?

Türkistan Millî Özerk Hükûmeti nedir?, Türkistan Millî Özerk Hükûmeti anlamı nedir?, Türkistan Millî Özerk Hükûmeti ne demektir?

Türkistan Millî Özerk Hükûmeti

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]