Twist kaldırışı artistik buz pateninde çiftler kategorisinde kullanılan bir teknik elemandır. Bel düzeyinden tutuşla yapılan bir kaldırış çeşididir.^[1] Erkek sporcu kadın sporcuyu havaya kaldırır ve kadın sporcu havada bir ya da birden fazla dönüş yapar. Erkek sporcu daha sonra kadın sporcuyu havada yakalar ve tek ayak üzerinde inmesini sağlar. Bu teknik eleman hız, kadın sporcunun havadaki pozisyonu, kaç tur attığı, iniş ve çıkıştaki yumuşaklık ve düzgünlüğe gibi birçok duruma göre değerlendirilir.

Twist kaldırışları çıkışta kullanılan atlayışa ve kullanılan kenara göre değişir. Üç değişik tipta twist, kullandıkları atlayış çıkışlarına göre isimlendirilmiştir. Toeloop twist lift toe loop atlayışı çıkışını, Axel twist lift axel atlayışı çıkışını ve Lutz/Flip twist lift Lutz atlayışı ya da Flip atlayışı çıkışını kullanır.

Twist dönüşleri atlayışlar olduğu gibi sayılır. Havada dönülen bir tur, tekli twist, havada dönülen iki tur ikili twist, havada dönülen üç tur, üçlü twist olarak isimlendirilir.

Teknik[değiştir | kaynağı değiştir]

Twist kaldırışı iki patenci geriye doğru kayarken yapılır.^[1] Erkek sporcu kadın sporcuyu belinden, kadın sporcu ise erkek sporcuyu el bileklerinden tutar.^[1] Kadın sporcu buza ayağını vurur ve havaya doğru çıkmaya başlar, erkek sporcu da onu başının üstüne çıkarır ve havaya doğru atar.^[1][2] Uluslararası Paten Birliği (ISU) yarışmalarında kısa programda twist kaldırış Flip çıkışlı ya da Lutz çıkışlı olarak yapılmalıdır.^[3] Serbest programda ise böyle bir kısıtlama yoktur.^[4]

Kadın sporcu havada belli sayıda tur atar.^[5] Bu dönüşlerin sayısı programın gerekliliklerine göre zorunlu olabilir. Gençler düzeyinde ISU yarışmalarında kısa programda ikili ya da üçlü twist yapılması gerekir.^[3] Büyükler düzeyinde de kısa programda ikili ya da üçlü twist yapılması zorunludur ancak^[6] serbest programda böyle bir kısıtlama yoktur.^[4] 2007 yılında değişen ISU kurallarına göre en az bir tur zorunludur.^[7]

Kadın sporcu hareketi havada tamamlar ve erkek sporcu onu yakalamak için ileriye doğru kayar.^[1][8] ISU kurallarına göre erkek sporcu kadın sporcuyu havada iken belinden tutarak buza indirmelidir.^[3] Kadın sporcunun elleri iniş sırasında erkek sporuya dokunmamalıdır.^[8] 2007 yılında ISU kuralları değiştirilmiş ve eller haricinde kadın sporcunun kollarının da buza inene kadar erkek sporcuya dokunmaması gerekliliği gelmiştir.^[7] Erkek sporcuyu kadın sporcuyu yumuşak/düzgün eşkilde buza indirir.^[1] ISUyarışmalarında kadın sporcu buza geriye dış kenar ile tek ayak üzerinde iner.^[3] Ayrıca erkek sporcu da twist kaldırışından tek ayak üzerinden çıkmalıdır.^[3]

Puanlanması[değiştir | kaynağı değiştir]

ISU Puanlama Sisteminde twist kaldırışları zorluk derecesine göre birden dörde kadar, bir en kolay ve dört en zor olmak üzere puanlandırılır.^[7] Hakemlerin puanlarında (Protokol) öncelikle havada dönülen tur daha sonra ise zorluk düzeyi yazılır. Toeloop çıkışlı bir üçlü twist, eğer zorluk düzeyi olarak dörtle değerlendirilmişse "3TTw4" olarak puanlamalarda gösterilir.^[9]

Twist kaldırışının kalitesini değerlendirmek içinse her hakem teknik elemanın uygulanışını pozitif ve negatif puanlar vererek değerlendirir.^[10] ISU hakemleri hız, çıkıştaki yumuşaklık/düzgünlük, kadın sporcunun havadaki pozisyonu ve inişteki düzgünlüğü baz alarak kaldırışı değerlendirir.^[10] Dönüş tamamlanmadan partnerin havada tutulması, kadın sporcunun bel hizasından tutulamaması, iki ayak üzerine inme vb. durumlarda puan düşer.^[11] Eğer erkek sporcu partnerini tek ayak üzerinde tutamamışsa, kadın sporcu yeteri kadar yukarıya fırlatılamamışsa, inişte ve çıkışta hız yeterli değilse yine twist kaldırışının puanı düşmektedir.^[11]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Agenda of the 51st Ordinary Congress, Budapest, Hungary (PDF). Uluslararası Paten Birliği. 2006. 21 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2008. 
• ISU Communication No. 1445: Single and Pair Skating (PDF). Uluslararası Paten Birliği. 7 Mayıs 2007. 7 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2008. 
• ISU Single & Pair Skating and Ice Dance 2008, Special Regulations (PDF). Uluslararası Paten Birliği. Haziran 2008. 1 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2008. 

Wikimedia Commons'ta Twist kaldırışı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.