Şanyu

Şanyu (Çince Geleneksel yazı: 單于, Basitleştirilmiş yazı:单于, Pinyin: chányú, (Wade-Giles): ch'an-yü, Orta Çağ Çincesi: (Guanyun): tɑn˥˩-ĭu˩ veya ʑĭɛn˩˥-ĭu˩, Hiung-nu dili: sanok / tsanak^[1]), Hiung-nu liderlerinin kullandıkları unvandır.

Tam unvan Tengri Qut Tanyu^[2] olup Han Kitabı 'na göre "Gökyüzü" ("Tanrı"), "çocuk" ve "geniş sıfat".^[3] anlamına gelmektedir.

Büyük Hun İmparatorluğu M.Ö. 204 - M.S. 216.yılları arasında kurulan Devlet şeklidir. Tarihte kurulmuş ilk Türk Devleti kurucusu Teoman Han ile başlar.Dünya bu büyük devlet bayrağını,devlet fikrini ve o'nun büyük Hakan'ı Mete ile tanımıştır. Kapladığı alan: Kuzeyde Sibirya; güneyde Tibet, Keşmir; doğuda Büyük Okyanus; batıda Hazar Denizi (18.000.000 km²) dir.

Büyük Hun İmparatorları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yabgu Teoman - Karahan (Tou-Man Tovman) (?-M.Ö. 209)
Mete Bagatır (Mo-dun) (M.Ö. 209 - Ö. 174)
Lao - Şang (Ki-ok) (M.Ö. 174 - 161)
Çun-Çen Yabgu (Kün) (161 - 126)
İ-Çin-Hsien (İçihise) Yabgu (M.Ö.126 -114)
Wu-Weri (Uvey) Yabgu (M.Ö. 114 - 105)
Wu-Şih-Lu-Erh (U-Su-Liu-Usilu) Yabgu (M.Ö. 105 - 102)
Çü-Li-Hu (Hiü-Li-Hu-Güylihu) Yabgu (M.Ö. 102 - 101)
Çü-Ti-Hu (Tsie-Ti-Heu-Tsüydiheu) Yabgu (M.Ö. 101 - 96)
Hu-Lu-Ku-(Hu-Lo-Ku = Hulugu) Yabgu (M.Ö. 96 - 85)
Khuandi Yabgu (M.Ö. 85 - 68)
Khuyluy Yabgu (M.Ö. 68 - 60)
Uven-Güydi Yabgu (M.Ö. 60 - 58)
Khukhasie Yabgu (M.Ö. 58 - 56)
Çiçi Yabgu (M.Ö. 56 - 36)
Joti Yabgu (M.Ö. 31 - 20)
Seuse - Joti Yabgu (M.Ö. 20 - 12)
Çeya - Joti Yabgu (M.Ö. 12 - 8)
Üçjolu - Joti Yabgu (M.Ö. 8 - M.S. 13)
Uluyjoti Yabgu (13 - 18)
Şikao-Joti Yabgu (18 - 46)
Vutatiho Yabgu (46)
Panu Yabgu (46 - 83)
Sanmuldutzu Yabgu (83 - 84)
Yuliu Yabgu (84 - 89)
Yuçukien Yabgu (89 - 93)
Ankuo Yabgu (93 - 94)
Tingtoşi - Suyheuti Yabgu (94 - 98)
Vanşiçi - Suyti Yabgu (98 - 124)
Vuçihu - Şihço Yabgu (124 - 127)
Tejoşi - Suytsieu Yabgu (127 - 140)
Çenieu Yabgu (140 - 143)
Hulanjoşi Suytsieu Yabgu (143 - 147)
İlingşi - Suytsieu Yabgu (147 - 172)
Totejoşi - Suytsieu Yabgu (172 - 177)
Huçing Yabgu (177 - 179)
Kiangkiu Yabgu (179 - 188)
Teçişi - Suyheu Yabgu (188 - 195)
Huçutsiuen Yabgu (195 -^[4]^[5])

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ 刘正埮、高名凯、麦永乾、史有为编, 汉语外来词词典 (A Dictionary of Loan Words and Hybird Words in Chinese), 上海辞书出版社. 1984, p. 63.
^ 撐犁孤塗單于/撑犁孤涂单于, chēnglí gūtu chányú
^ Han Kitabı, Vol. 94-I
^ "Büyük Hun İmparatorları". Büyük Hun İmparatorları:Yazı-Tekin Gün. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Büyük Hun Devleti İmparatorları". Tarihi Olaylar. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1] 刘正埮、高名凯、麦永乾、史有为编, 汉语外来词词典 (A Dictionary of Loan Words and Hybird Words in Chinese), 上海辞书出版社. 1984, p. 63.

[2] 撐犁孤塗單于/撑犁孤涂单于, chēnglí gūtu chányú

[3] Han Kitabı, Vol. 94-I

[4] "Büyük Hun İmparatorları". Büyük Hun İmparatorları:Yazı-Tekin Gün. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[5] "Büyük Hun Devleti İmparatorları". Tarihi Olaylar. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Tanhu nedir?, Tanhu anlamı nedir?, Tanhu ne demektir?

Tanhu nedir?, Tanhu anlamı nedir?, Tanhu ne demektir?

Şanyu

Büyük Hun İmparatorları listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]