Sümerbank

Sümerbank
Slogan	"Türkiye'yi ve Sümerbank'ı Çok Seviyorum"
Akıbeti	Sümerbank'ın finansal hizmetler sunmaya başlaması
Kuruluş	11 Temmuz 1933 (90 yıl önce)
Kurucu	Mustafa Kemal Atatürk
Feshedilme	11 Ocak 2002 (22 yıl önce) (Sümerholding Satış Mağazaları'nın kapatılmasıyla birlikte.)
Ürün	Sümerbank ürünleri ve deri ve kunduralar
Sahibi	Sumerbank Holdings Corporation (1933-95); Garipoğlu Şirketler Topluluğu (1995-1999); TMSF (1999-2001); OYAK (2001-2002)
	Dipnotlar / referanslar; Sümer Holding hala hizmetlerine Sumerbank Holdings Corporation adıyla devam etmektedir

Sümerbank, özel bütçenin temelini oluşturan katma bütçeli idare uygulamasının başladığı 1933 yılında kurulmuş, ticari nitelikte mal üreten kuruluş. Tekstil sanayisi ile aynı anda banka konumunda.

Sanayi fabrikalarının inşaatı ve Türkiye’ye kredi verilmesi konusundaki anlaşmanın hazırlanması için 12 Ağustos 1932’de Türkiye’ye Sovyet uzmanlar geldi. Sovyet uzmanların önerileri tekstil, demir-çelik, kağıt, çimento, cam ve kimya ürünleri üzerinde yoğunlaştı. Hammaddesi yurt içinde üretilen pamukları işlemek üzere Sovyetler Birliği ile işbirliği yapılarak Kayseri'de tekstil fabrikasına karar verildi. Bu işbirliği çerçevesinde Sovyetler Birliği’nin Türkiye’ye yirmi yılda geri ödemeli 8 milyon dolarlık bir kredi açması için mutabakata varıldı. 11 Temmuz 1933 tarihinde Atatürk tarafından Sümer Bank ismi verilen endüstriden sorumlu banka halini aldı. Kayseri'deki fabrika beş yıllık kalkınma planına dahil edilerek, fabrikanın temeli 20 Mayıs 1934'te dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından atıldı.^[1]^[2] Rus mimar Ivan Sergeevich Nikolaev tasarlandı. İlk büyük kompleksi Eylül 1935'te Kayseri'de açıldı. Fabrika sayesinde Türkiye ham pamuk üreticisi ve ihracatçısı oldu. Pamuk bağımlılığı ciddi derecede azaldı.^[3]^[4]

Adana Bez Fabrikası ve Lojmanları ise 1946 yılında Sümerbank tarafından satın alınarak bünyesine katılmıştır.^[5]

Halk tasarrufuyla oluşturulmuştur. Türkiye'de ilk modern tekstil kuruluşu olarak büyük bir üne kavuşmuştu. Demir-çelik tesisleri, çimento fabrikaları, kâğıt ve selüloz tesisleri de Sümer Bank bünyesinde kuruldu ve bunların daha sonra kendi bünyesinden ayrılarak ayrı birer kuruluş olmasını sağladı.

1987 yılında Sümerbank'ın özelleştirilmesi kararı alındı ve banka Kamu Ortaklığı İdaresi'ne devredildi. 1988'de Sümerbank Şirketler Topluluğu kuruldu. Holdingin bankacılık birimi 23 Ekim 1995'te Yüksek Planlama Kurulu kararıyla Sümerbank adı altında yeniden yapılandırıldı. 24 Ekim 1995'te Garipoğlu Şirketler Topluluğuna 103.4 milyon dolara satılarak özelleştirildi. Hayyam Garipoğlu'nun Malki cinayeti ve Türkbank skandalına adının karışması, Sümerbank'ın elinden alınmasına neden oldu.

Sümerbank 21 Aralık 1999'da TMSF'ye devredildi. Ardından 9 Ağustos 2001 tarihinde Oyak Grubuna satıldı. Oyakbank A.Ş.'ye 11 Ocak 2002 tarihinde tescil edilmiştir.

Fotoğraf galerisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1937 yılında Mustafa Kemal Atatürk ve Nazilli Basma Fabrikası'nın işletme müdürü Fazlı Turga
Atatürk'ün Bursa Merinos Yünlü Fabrikası için yazdıkları
Balıkesir'deki Sümerbank binası
Sümer Holding, Ankara
Sümerbank'ın Türkiye'deki dağılımı

Reklam Filmlerinin Tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1999-Sümerbank, kolaylıklar anahtarı.
1999-Sümerbank'a danışın.
2000-Önce müşteri, Çünkü o Sümer.

1933-95 Sümerbank Grubu[değiştir | kaynağı değiştir]

1995 Sümerbank Grubu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Balıkesir Sümerbank binası

İlginç bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Yakası isimli televizyon dizisinin karakteri Gaffur'un çizgili pijaması Sümerbank'ın ürettiği bir üründür.
Türkiye'de bir dönem Kloze önlük olarak tabir edilen ilkokul önlüklerinin kumaşları, Sümerbank memurları veya muhtarlıklara dağıtılarak, her öğrenciye ücretsiz dağıtılmıştır.
Dünya güzeli Azra Akın Dünya Güzeli olduğunda üzerinde Sümerbank'ın ürettiği elbise bulunmaktaydı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Rus sanayi heyeti mütehassıslar dün akşam geldiler". Cumhuriyet Gazetesi. 2 Mayıs 1934. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.
^ "En büyük mensucat fabrikamızın temeli dün Kayseri'de atıldı". Cumhuriyet Gazetesi. 21 Mayıs 1934. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.
^ Semiz, Yaşar; Toplu, Güngör (22 Ekim 2019). "CUMHURİYET DÖNEMİNDE DEVLET TARAFINDAN KURULAN İLK SANAYİ KURULUŞU KAYSERİ SÜMERBANK BEZ FABRİKASI". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi: 29-59. doi:10.21563/sutad.636097. ISSN 1300-5766.
^ Zürcher, Erik Jan (2017). Turkey : a modern history (İngilizce). Londra: I.B. Tauris. s. 199-200. ISBN 1-85043-614-2. OCLC 31388785.
^ "Sümerbank Adana Pamuklu Sanayii Müessesi" (PDF). TBMM Tutanakları. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa Standartları Endüstrisinden bilgi 17 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Rus sanayi heyeti mütehassıslar dün akşam geldiler". Cumhuriyet Gazetesi. 2 Mayıs 1934. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.

[2] "En büyük mensucat fabrikamızın temeli dün Kayseri'de atıldı". Cumhuriyet Gazetesi. 21 Mayıs 1934. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.

[3] Semiz, Yaşar; Toplu, Güngör (22 Ekim 2019). "CUMHURİYET DÖNEMİNDE DEVLET TARAFINDAN KURULAN İLK SANAYİ KURULUŞU KAYSERİ SÜMERBANK BEZ FABRİKASI". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi: 29-59. doi:10.21563/sutad.636097. ISSN 1300-5766.

[4] Zürcher, Erik Jan (2017). Turkey : a modern history (İngilizce). Londra: I.B. Tauris. s. 199-200. ISBN 1-85043-614-2. OCLC 31388785.

[5] "Sümerbank Adana Pamuklu Sanayii Müessesi" (PDF). TBMM Tutanakları. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Türkiye ekonomi tarihi
Kongreler	İzmir İktisat Kongresi 1948 Türkiye İktisat Kongresi Birinci Türkiye Ziraat Kongresi
Antlaşmalar	Lozan Antlaşması Bretton Woods Anlaşması Türkiye-Avrupa Birliği Gümrük Birliği
Kanunlar	Sanayi Teşvik Kanunu (1927) Gümrük Tarife Kanunu (1929) TPKKHK (1930) TTMİMHK (1930) Ticaret Mukavelesi ve Modus Vivendi Akdetmeyen Devletlerden Türkiye'ye Yapılacak İthalata Memnuiyetler veya Tahdit veyahut Takyitler Tatbikine Dair Kanun (1931) Hükümetçe Ziraat Bankası'na Mubayaa Ettirilecek Buğday Hakkında Kanun (1932) Çay, Şeker ve Kahve İthalatının Bir Elden İdaresi Hakkında Kanun (1932) Ödünç Para Verme İşleri Kanunu (1933) Buğdayı Koruma Karşılığı Vergisi Kanunu (1934) Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun (1934) Endüstriyel Mamulatın Maliyet ve Satış Fiyatlarının Kontrolü ve Tespiti Hakkında Kanun (1934) Millî Korunma Kanunu (1940) Varlık Vergisi (1942) Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu (1945) Merkez Bankası Kanunu (1970)
Planlar	Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı 24 Ocak kararları Kalkınma planı (1963 sonrası)
Endüstri ve ticaret	Suni ipek Gülyağı Kibrit asidi Seramik Demir Çelik İşletmeleri Kükürt Süngercilik
Bankalar	Ziraat Bankası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Türkiye İş Bankası Türkiye Sanayi ve Maadin Bankası Emlâk ve Eytam Bankası Sümerbank Halkbank İller Bankası
Diğer	Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye'de ekonomik krizler Türk lirası Türk vergi sistemi Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti

Sümerbank nedir?, Sümerbank anlamı nedir?, Sümerbank ne demektir?