Staffordshire definesi
Definedeki eşya bir arada
Hammadde	eAltın-gümüş
Oluşturulma	MS 7-9. yüzyıl
Keşfedilme	5 Temmuz 2009 Lichfield, İngiltere
Günümüzdeki konumu	Birmingham Müzesi, İngiltere

Staffordshire definesi Anglosakson dönemine ait olarak bulunan en büyük altın, gümüş ve metal içeren define buluntusudur. Define, 5 Temmuz 2009 tarihinde İngiltere'nin Staffordshire kontluğu yakınlarındaki Lichfield'e bağlı Hammerwich köyündeki bir tarlada bulunmuştur. 3500 adet parçadan oluşan define genelde savaşla ilgili malzemelerden oluşmakta, içinde kadınların kullanımına ait bir eşya bulunmamaktadır. Bulunan eşya MS 7. ve 8. yüzyıla ait olarak tarihlendirildikleri için Yedi krallık dönemi İngilteresi'ndeki Mercia Krallığı'na ait olduğu düşünülmektedir.

Yapılan incelemeler ve araştırmalar sonucunda definedeki eşyanın bir tehlike anında sahipleri tarafından geri alınmak üzere gömüldüğü ortaya çıkmıştır.^[1] İşlemeleri ve işçiliği olağanüstü kaliteli olan eşyayı toplamda 3.285 milyon pound değer biçilmiş ve define Birmingham Müzesi tarafından satın alınmıştır.

Bulunması[değiştir | kaynağı değiştir]

Define, Terry Herbert tarafından 5 Temmuz 2009 tarihinde Hammerwich'deki yeni sürülmüş bir tarlada metal dedektörü yardımıyla bulunmuştur. Sonraki beş gün boyunca kazı çalışmaları sürmüştür. Arazinin sahibi Fred Johnson'un izniyle tüm tarlada arama kazı çalışmaları başlatılmıştır.

2009 kazısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazı çalışmaları English Heritage adlı kamu kuruluşu tarafından Birmingham Üniversitesi Arkeoloji Fakültesine bağlı şirkete ihale edilmiştir. Kazı çalışmalarında 9 x 13 metrelik bir alan kazılmıştır. Kazının önemi açısından definenin tam olarak bulunduğu yer açıklanmamıştır. Toplamda 3500'ün üzerinde eşya bulunmuştur. İçişleri bakanlığı tarafından sağlanan üst teknoloji ürünü aygıtlar tarafından yapılan incelemeler sayesinde arazide başka buluntunun kalmadığı anlaşılmıştır.

Definenin bulunuşu 24 Eylül 2009 tarihinde kamuoyuna duyurulmuş, defineyle ilgili resmi internet sitesi ilk haftada 10 milyon kez izlenmiştir. Kazılar bölgede sürerken ilk buluntular Birmingham Müzesi'nde sergilenmiş, 13 Ekim 2009 tarihine kadar 40 bin kişi müzeyi ziyaret etmiştir. Definenin içinde öne çıkan eşya kataloglama, temizleme ve koruma amacıyla British Museum'a gönderilmiştir. 24 Eylül 2009 itibarıyla toplamda 1381 eşyanın ortaya çıkarıldığı açıklanmış, bunlardan 864 tanesinin ağırlığı 3 gramdan az, 507 tanesinin ağırlığı da 1 gramdan azdır. Geriye 10 adet büyük eşya kalmaktadır. Tüm tarlada yapılan ayrıntılı X ışını taraması sonucu bölgede halen bazı eşyanın bulunabileceği belirlenmiştir. Kazıların sonucunda buluntuların bir mezara ait olmadığı saptanmıştır.

2010 kazısı[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılı Mart ayında arkeologlardan oluşan bir grup esas kazı sonrası değerlendirme için alanda çalışmalar yapmış ve çeşitli yerlerde deneme kazılarında bulunmuşlardır. Kazının çıkarılmamış buluntuların elde edilmesi değil alanı tarihlendirme çalışması olduğu iletilmiştir. Açıklamalara göre arkeologlar definenin saklandığı dönemde alanın coğrafi yapısını tahmin etmeye çalışmışlardır.

İçeriği[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplamda 3500 üzerinde eşyadan oluşan define toplamda 5 kg altın ve 1.3 kg gümüş içerir. Buna göre 1939 yılında bulunan Sutton Hoo buluntusunda çıkan 1.5 kg ağırlığındaki altın ve gümüş eşyanın büyüklüğü aşılmış olur. Staffordshire buluntusunda ortaya çıkan eşyanın çoğu askeri amaçla üretilmiştir, içlerinde ev gereçleri veya kadınların kullandığı mücevherat bulunmamaktadır. Genelde Anglosakson buluntularının aksine olan bu durum, definedeki eşyanın özenle bir araya toplandığına dair yorumlara neden olmuştur.

Silahlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Definede bulunan silah parçaları olan eşya genellikle silahların üzerinden sökülmüş altın ve gümüş işlemeleri kapsar. Toplamda 66 altın kılıç kabza parçası ve benzeri süsleme bulunmuştur. Bulunan 86 adet kılıç kabza topuzu, tek seferde bulunan en büyük topuz toplamıdır. Farklı şekil ve tipteki topuzların farklı tarihsel dönemlere ait olduğuna dair değerlendirmeler de vardır.

Haçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Definedeki savaşla ilgili olmayan tek eşya türü iki veya üç haçı oluşturan parçalardır. En büyük haçın bazı süslemeleri kayıptır, ancak tek parça halindedir. Ancak bu haç muhtemelen küçük bir alana sığması için katlanmıştır. Ayrıca muhtemelen kutsal bir kitaba ait olan altın kitap kenarlık parçası olduğu sanılan bir parça da bulunmuştur.

Altın eşya[değiştir | kaynağı değiştir]

En ilgi çekici altın eşyadan birisi de iki tarafından Latince İncil'den alıntıların yazılı bulunduğu altın şerittir.^[2] Yazı şekil ve tarzını inceleyen uzmanlar yazının 7-9. yüzyıllar arasında yazıldığı konusunda hemfikirdir. Altın şeritin bir kalkan veya kılıç kemerinin parçası olma ihtimali yüksektir, ancak başka bir dini eşyanın parçası da olabileceği düşünülmektedir.

Amacı[değiştir | kaynağı değiştir]

British Museum yetkililerine göre definenin bu şekilde gömülmesinin ardında iki neden olabilir. Definenin tanrılara yapılan bir adak veya sunulan bir hediye olması ihtimali düşük de olsa vardır. Diğer taraftan sonradan alınmak üzere saklanmış bir hazine olması kuvvetle muhtemeldir. Yapılan araştırmalarda işleme işçiliğinin kalitesi dikkat çekici olarak belirlenmiş ve eşyanın Anglosakson üst sınıfa mensup kişilere ait olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Definedeki değerli eşyanın özellikle üzerinde bulundukları savaş aletlerinden söküldüğü tahmin edilmektedir. Definedeki eşya zafer ganimeti veya bir askerin süregiden seferlerdeki toplam ganimeti de olabileceği öne sürülmüştür.^[3]

Tarihsel anlamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Definenin bulunduğu yer tarihi olarak Mercia Krallığı içinde yer alır. Buluntunun ait olduğu tahmin edilen MS 7 ve 8. yüzyıla dair çok az yazılı kaynak ve bilgi vardır. MS 731 yılına kadar olan Bede tarafından kaleme alınan tarihi anlatım yetersizdir. Bu döneme ait kültürel tarihi aydınlatmak için Staffordshire definesi büyük bir olanak sağlamıştır. Definenin bulunduğu bölge yakınlarında Letocetum Roma ileri karakolu olması ve bölgenin Anglosakson ve Viking hakimiyetindeki toprakların geçiş yerinde bulunması önemini artırmaktadır.

Değeri[değiştir | kaynağı değiştir]

25 Kasım 2009 tarihinde Londra'da merkezi bulunan Hazine Değerlendirme Komitesi^[4] tarafından değerlendirilmiş ve 3.285 milyon pound değer biçilmiştir. 1996 yılında yürürlüğe giren yasa uyarınca definenin bedeli hazineyi bulan kişi ve arazi sahibine eşit olarak pay edilecektir. Definenin değeri tespit edildikten sonra Birmingham Müzesi defineyi satın almak için girişimde bulunmuş ve tarihî eserleri müzeye kazandırmak için şehir çapında kampanya başlatılmıştır. 17 Nisan 2010 tarihine kadar belirlenen süre aşılmadan 23 Mart 2010 tarihinde gerekli para toplanmıştır. Toplanan para defineyi bulan Terry Herbert ile arazi sahibi Fred Johnson arasında bölüştürülmüştür.^[5] Definenin kalıcı olarak sergilenmesi için altyapı çalışmaları kapsamında bağış kampanyasına devam edilmektedir.^[6]

Sergilenmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Definedeki tarihî eserler aşağıdaki tarihlerde çeşitli farklı müzelerde sergilenmiştir:

• 24 Eylül 2009 - 13 Ekim 2009: Birmingham Müzesi, İngiltere
• 3 Kasım 2009 - 17 Nisan 2010: British Museum, İngiltere
• 13 Şubat 2010 - 7 Mart 2010: Stoke-on-Trent Müzesi, İngiltere
• 29 Ekim 2011 - 4 Mart 2012: National Geographic Müzesi, Washington, ABD

Definenin kalıcı olarak Birmingham Müzesi'nde sergilenmesi planlanırken, definenin bulunduğu bölgeye yakın bir yerde ayrı bir serginin açılması da düşünülmektedir.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Üzerinde İncil'den Latince alıntılar bulunan altın eşya
• 
  Bükülmüş olan altından haç
• 
  Buluntular bir arada
• 
  Miğfer parçası
• 
  Kılıç kabzası parçası
• 
  Kılıç süslemesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Staffordshire definesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Britanya'da Roma hakimiyetinin sonu
• Sutton Hoo
• Arkeoloji

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Resmi internet sitesi 2 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 3 Eylül 2012 tarihinde erişilmiştir
• Defineyle ilgili Kasım 2011 tarihli25 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. National Geographic dergisindeki makale (İngilizce) 3 Eylül 2012 tarihinde erişilmiştir
• Kategorize edilmiş tüm buluntular (İngilizce) 4 Eylül 2012 tarihinde erişilmiştir